Czy prawa i podmiotowość dziecka są respektowane w czasach, kiedy rozwój cyfrowy tak mocno oddziałuje na młodych i na całe społeczeństwo? Jakie wyzwania się z tym wiążą? Poważnie traktujemy prawa dziecka, a dobro dziecka jest dla nas zawsze najważniejsze, dlatego we współpracy z ponad czterdziestoma ekspertami i ekspertkami oraz naszą Radą Programową, podjęliśmy się autorskiej analizy stanu poszanowania podmiotowości i praw dziecka w środowisku cyfrowym. Wysłuchaliśmy też głosu młodych. Wnioski zawarliśmy w raporcie „Dojrzeć do praw”. Będziemy opracowywać go co 2 lata.

Prace nad monitoringiem eksperckim trwały od dłuższego czasu. Pierwsza edycja raportu zawiera opinie eksperckie, listę niepokojących zjawisk, wyniki badań jakościowych z dziećmi i młodzieżą, które ukazują kwestie aktywności cyfrowych z ich perspektywy. Główne rekomendacje wskazują, że rozwiązaniem wielu problemów z przedrostkiem „cyber” jest wzmacnianie kompetencji w obszarze emocjonalnym i społecznym.

Pierwszy ważny krok

Prawa dziecka zostały ustanowione już dawno, nie od dziś także mamy do czynienia z rozwojem idei podmiotowości dziecka jako obywatela i uczestnika życia społecznego. Jednak świat, w którym żyjemy ulega nieustannym przemianom, m.in. związanych z rozwojem nowych technologii. Podział na świat cyfrowy i świat realny dawno przestał odzwierciedlać rzeczywistość, a internet znacząco wpływa na społeczeństwo. Czas więc przyjrzeć się, jak mają się prawa dziecka w kontekście tych zmian.

Czy nadążamy za tymi zmianami? Chcemy rozpocząć stałą debatę nad prawa­mi i podmiotowością dzieci w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu rozwoju technologii cyfrowych. Dlaczego to dla nas ważne w kontekście dzieci i młodzieży? Środowisko informacyjne i cyfrowe jest naturalną przestrzenią ich aktywności. Naszym celem i priorytetem jest ochrona dzieci oraz wzmacnianie ich podmiotowości.

Kto powinien ,,dojrzeć do praw”?

Podmiotowość dziecka jest właśnie kluczem do tego, żeby właściwie reagować na wyzwania, jakie powoduje cyfrowy świat. Wiąże się szacunkiem i wolnością wyrażania własnych przekonań. To też otwartość na poznanie potrzeb i opinii młodych ludzi. Szczególnie w sprawach, które ich dotyczą. Pomocą w tym zakresie jest wsparcie ze strony osoby dorosłej, otwarta komunikacja, stała wymiana informacji i dialog – przede wszystkim dialog.

Z praw dziecka wynikają obowiązki dorosłych. To my, dorośli, powinniśmy z pełną odpowiedzialnością dążyć do ich respektowania, także w środowisku cyfrowym. To my powinniśmy – jak sugeruje tytuł raportu – „dojrzeć do praw”, które przysługują tej najbardziej bezbronnej grupie społecznej – mówi Konrad Ciesiołkiewicz, prezes naszej Fundacji.

Młodzi to czujni obserwatorzy, którzy bardzo często widzą, że starsi często co innego mówią, a co innego robią i sami również nie do końca przestrzegają chociażby zasad higieny cyfrowej…

A może to my, dorośli, powinniśmy…

,,Dojrzeć do praw”?

Zacznijmy więc edukację od nas samych! Dlaczego? Badane dzieci i młodzież mają poczucie, że rodzice spędzają przed telefonami bardzo dużo czasu. Uważają też za niesprawie­dliwe to, że dorośli nie pozwalają im korzystać z telefonu, a sami to robią. Rodzice często uznają czas spędzany przed ekranem za bezuży­teczny, a sami, choć często robią podobne rzeczy, wszystko są w stanie sprowadzić do łatki „praca” / „pilna sprawa do załatwienia”.

Dzieci mają głos

Znaczna część raportu opiera się na prezentacji perspektywy dzieci i młodzieży, które wzięły udział w badaniach jakościowych pod kierownictwem dr Anny Buchner i Katarzyny Fereniec-Błońskiej z ośrodka badawczego „Ciekawość”. Wyniki pokazują, że młodzi inaczej niż dorośli postrzegają bezpieczeństwo w internecie. Głównym zagrożeniem są dla nich nie tyle kwestie ochrony danych, co ich rówieśnicy. Screeny wiadomości, filmy i zdjęcia robione z krycia to dla nich źródło lęku, że w razie ich publikacji będą narażeni na kpiny, hejt, cyberprzemoc:

Człowiek też się trochę cyka, że będzie beka. Teraz to jak się wrzuci, to można zrobić screena. Nic nie ginie. I zostaje na wieki. Są na przykład takie sytuacje, że kolega pisze z innym kolegą, a że jest moim przyjacielem, to potem mi przesyła, o czym piszą. Ale też się zdarzyło, że ktoś mnie nagle zapytał, co sądzisz o tej osobie, z któ­rą miałem konflikt, nie lubiłem się z tą osobą, nie jestem głupi, nic nie odpisałem.* (Edmund, 13 lat)

Aby nie być wykluczonym z grupy, czują przymus bycia ciągle online, również w nocy:

Ja tak mam bardzo często, że jestem zmęczona. W ogóle mam jakiś problem ze skupie­niem. Myślę, że to jest poniekąd spowodowane korzystaniem z telefonu i z mediów spo­łecznościowych. I też chodzę zmęczona, chodzę niewyspana, bo do późna korzystam z telefonu. Ale tak, chodzę zmęczona, rozkojarzona i nie zawsze ten internet wpływa na mnie tak super.* (Olga, 14 lat)

Dorośli, widząc problem, wprowadzają wyżej wspomniane zakazy, nakazy i limity:

No albo nie wiem, dużo teraz osób lubi sobie grać i to jest fajne zajęcie czasem. Kiedy rodzic uważa, że nie powinno się tego robić, powinien po prostu porozmawiać np. z dzieckiem i wytłumaczyć mu, że siedzenie za dużo właśnie jest złe, ale w małych ilościach będzie ok. No ale na pewno też nie można zabierać czy blokować, no bo dziecko jest wtedy jakby, można powiedzieć, sponiewierane, że ma jakieś blokady. Ale już np. taka czysta rozmowa czy coś jest trochę lepsze.* (Hanna, 14 lat)

Dorośli (według badanej młodzieży) sami też niezbyt konsekwentnie przestrzegają higieny cyfrowej, a dzieci muszą często rywalizować z telefonem o ich uwagę:

Jak jesteśmy razem przy stole, to mamy rodzinnie taką zasadę, że nikt nie może ko­rzystać z telefonu, no oczywiście poza moim tatą, jego ta zasada nie obowiązuje. On w ogóle moim zdaniem powinien się odkleić od tego swojego telefonu.* (FGI 1)

* Cytaty pochodzą z badania jakościowego „Dzieci i młodzież o swoim cyfrowym świecie” opublikowanego w raporcie „Dojrzeć do praw. Raport z monitoringu praw i podmiotowości dziecka w Polsce w dobie społeczeństwa informacyjnego. Edycja I (2023)”. W wywiadach i focusach udział wzięły dzieci w wieku 11–17 lat z małych, średnich i dużych miejscowości na terenie całej Polski.

Rekomendacje eksperckie

Eksperci i ekspertki zaproszeni do wypowiedzenia się w kwestionariuszu do raportu stwierdzili, że prawa dziecka w Polsce nie są należycie realizowane. Grono eksperckie, zwraca uwagę m.in. na niewystarczającą ochronę danych i wizerunków dzieci, na problem ekspozycji na niebezpieczne treści i reklamy. Zauważa nadużywanie i szkodliwe wzorce korzystania z technologii. Najbardziej alarmujące wydają się problemy związane z mową nienawiści.

Zgromadzone wnioski jednoznacznie wskazują na to, że rozwiązaniem wielu „cyber” problemów jest wzmacnianie kompetencji społecznych i emocjonalnych oraz po prostu więcej empatii. Potrzebna wydaje się edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych, a także po prostu bardziej podmiotowe traktowanie młodych ludzi, dające możliwość współdecydowania o sprawach, które ich dotyczą.

Monitoring ku dobrym zmianom

Istotną rekomendacją ekspercką jest także regularne monitorowanie praw dziecka. Nasz raport „Dojrzeć do praw” będziemy wydawać co dwa lata. To refleksja dla nas jako organizacji – w projektowaniu przyszłych działań. Materiał chcemy także kierować do środowisk i instytucji, działających na rzecz dzieci w Polsce.

Dzieci należy traktować z należytą powagą, włączyć „uważność” na ich problemy, aby USŁYSZEĆ, co mają do powiedzenia. To dla nas priorytetowe zadanie, by być blisko spraw, które są ważne dla dzieci i młodzieży, ponieważ ich dobro i potrzeby są dla nas najistotniejsze. By dbać o ich dobro, rozwój, wzmacnianie kompetencji, które pomogą im świadomie żyć, szczególnie w świecie pełnym technologii.

Dziękujemy wszystkim ekspertom i ekspertkom, którzy podzielili się swoją wiedzą i opiniami w raporcie, autorkom i autorom poszczególnych rozdziałów, całej naszej Radzie Programowej i wszystkim przyjaciołom, którzy wspierali nas w tym przedsięwzięciu. Zachęcam do lektury raportu oraz do obejrzenia całego nagrania z premiery raportu – poniżej link do filmu YT.

Jaki jest stan poszanowania praw dziecka w czasach, kiedy rozwój cyfrowy tak mocno oddziałuje na młodych i na całe społeczeństwo? Fundacja Orange opublikowała raport pt. „Dojrzeć do praw”. Prezentuje w nim opinie eksperckie, listę zjawisk do pilnej interwencji i wyniki badań z dziećmi i młodzieżą, które ukazują kwestie aktywności cyfrowych z ich perspektywy. Główne wnioski wskazują, że rozwiązaniem wielu problemów z przedrostkiem „cyber” jest wzmacnianie kompetencji w obszarze emocjonalnym i społecznym.

Dzieci i młodzież to prawie 20% społeczeństwa w Polsce. Mają swoje prawa, także w środowisku informacyjnym i cyfrowym, które jest naturalną przestrzenią ich aktywności. Czy w świecie pełnym „nowych” zjawisk prawa te są szanowane i traktowane z należytą powagą? Fundacja Orange we współpracy z ponad czterdziestoma ekspertami i ekspertkami, podjęła się analizy tematu.

– Z praw dziecka wynikają obowiązki dorosłych. To my, dorośli, powinniśmy z pełną odpowiedzialnością dążyć do ich respektowania, także w środowisku cyfrowym. To my powinniśmy – jak sugeruje tytuł raportu – „dojrzeć do praw”, które przysługują tej najbardziej bezbronnej grupie społecznej. Zbliżający się Dzień Dziecka to dobry moment na refleksję w tym temacie. – powiedział dr Konrad Ciesiołkiewicz, Prezes Fundacji Orange, na premierze raportu 29 maja w Warszawie.

Prawa dzieci w cyfrowym świecie

42 ekspertek i ekspertów, którzy brali udział w przygotowaniu raportu, oceniło stan realizacji praw i podmioto­wości dziecka w Polsce w dobie społeczeństwa informacyjnego jako zły (zbiorczo: 2,6 punktu na dziesięciopunktowej skali analizy[1]). Osoby te zwracają uwagę na brak poszanowania podmiotowości dzieci, niewystarczającą ochronę ich danych i wizerunków, na problem ekspozycji na niebezpieczne treści i reklamy. Wskazują na zbyt wolne tempo wdrażania przepisów regulujących te kwestie.

Mówią o utrudnionym dostępie do usług cyfrowych dla dzieci ze środowisk mniej zasobnych czy ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wskazują niejednolite standardy korzystania z telefonów w szkołach. Zauważają nadużywanie i szkodliwe wzorce korzystania z technologii. Jedyny obszar, który ocenili na poziomie średnim, dotyczy realizacji prawa do udziału w kulturze.

Najbardziej alarmujące wyniki obejmują problemy związane z mową nienawiści (0,6/10 pkt). Cyberprzemoc rówieśnicza to zjawisko występujące w Polsce dwa razy częściej niż przeciętnie w 19 innych badanych krajach[2]. Wyniki badań jakościowych z dziećmi i młodzieżą zrealizowanych pod kierownictwem dr Anny Buchner i Katarzyny Fereniec-Błońskiej z ośrodka „Ciekawość”[3] na potrzeby raportu „Dojrzeć do praw” również zwracają uwagę, że młodzi inaczej niż dorośli postrzegają bezpieczeństwo w internecie. Głównym zagrożeniem są dla nich nie tyle kwestie ochrony danych, co ich rówieśnicy. Screeny wiadomości, filmy i zdjęcia robione z ukrycia to dla nich źródło lęku, że w razie ich publikacji będą narażeni na kpiny, hejt, cyberprzemoc. Obawiają się też wykluczenia z grupy, jeśli nie będą na bieżąco z korespondencją i „nowinkami” z sieci. Z tego względu czują przymus bycia ciągle online, również w nocy. Dorośli często nie są dla nich wsparciem. Widząc problem, wprowadzają zakazy, nakazy i limity. Sami też niezbyt konsekwentnie przestrzegają higieny cyfrowej, a dzieci muszą często rywalizować z te­lefonem o ich uwagę.

Źródła problemów i rekomendacje

Eksperci i ekspertki wypowiadające się w raporcie źródeł wielu problemów upatrują w braku koordynacji działań systemowych, w nienadążaniu za tempem rozwoju usług cyfrowych, a także  w deficycie uwagi kierowanej na potrzeby młodych ludzi. Część wskazuje na brak udziału dzieci w decyzjach o sprawach, które ich dotyczą. Możliwość konsultowania przez nich tego typu regulacji oceniono na 1pkt/10. Tymczasem podmiotowe traktowanie dzieci jest kluczowe dla właściwego reagowania i unikania negatywnych konse­kwencji zjawisk powodowanych także rozwojem usług cyfrowych, takich jak alienacja, polaryzacja, osłabienie więzi czy kryzys zaufania społecznego.

Grono eksperckie formułuje szereg zaleceń, a rozwiązań wielu „cyber”-problemów upatruje poza przestrzenią cyfrową, a w pracy na rzecz wzmacniania kompetencji społecznych i emocjonalnych. Wśród nich pilna wydaje się edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych oraz kształtowanie świadomości na temat praw dziecka. Jej elementem powinien być zarówno rozwój kompetencji cyfrowych (w tym higieny cyfrowej), ale też wzmocnienie systemu wsparcia, m.in. psychologicznego. Niezbędne jest przeciwdziałanie cyberprzemocy oraz ochrona przed patologiami, którą zapewnić powinni szczególnie twórcy usług cyfrowych.

Badane nastolatki także formułują rekomendacje: to m.in. rozmowa, wspólne z dorosłymi wypracowanie zasad ekranowych czy w ogóle wspólne doświadczanie cyfrowego świata.

O raporcie

Raport z monitoringu praw i podmiotowości dziecka w Polsce  w dobie społeczeństwa informacyjnego będzie wydawany co dwa lata, we współpracy z Radą Programową Fundacji Orange. To źródło refleksji dla Fundacji w projektowaniu jej działań, ale kierowany jest także do środowisk i instytucji pracujących na rzecz dzieci w Polsce.

– Oprócz listy palących problemów, pomysłów na ich rozwiązanie, raport pokazuje też kontrowersje i luki w wiedzy, które warto uzupełnić. Po to, aby lepiej rozumieć i skuteczniej działać na rzecz praw dziecka i zagrożeń dla nich- wynikających z rosnącej ekspozycji na treści i usługi cyfrowe – mówi Jan Herbst, socjolog, ekspert i dyrektor ds.badań Fundacji Stocznia, członek Rady Programowej Fundacji Orange i współautor raportu „Dojrzeć do praw”.

Ramę merytoryczną opracowania stanowią zalecenia Komitetu Praw Dziecka ONZ z Komentarza ogólnego nr 25 do Konwencji o Prawach Dziecka.  Edycja 1 (2023) jest pierwszą, pilotażową. Raport jest do pobrania na stronie Fundacji Orange:  www.fundacja.orange.pl/prawadziecka/raport

¹Analiza w oparciu o Indeks Podmiotowości i Praw Dziecka, który obejmuje cztery wymiary oceny sytuacji dzieci (zgodnie z zaleceniami Komentarza ogólnego nr 25 z 2021 roku „w sprawie praw dziecka w środowisku cyfrowym” do Konwencji o Prawach Dziecka), ale także 15 podwymiarów i 73 wskaźniki szczegółowe. Każde z pytań kwestionariusza przez uczestniczki i uczestników panelu eksperckiego (tzw. sędziów kompetentnych) oceniane na podobnej skali, a rezultaty tych ocen przekształcono do punktacji w skali od 0 do 10 (gdzie 10 oznacza najlepszą możliwą sytuację pod danym względem), uśredniono i potraktowano jako zbiorowy werdykt dotyczący realizacji praw dzieci. Odpowiedzi gromadzono w dniach 18 – 28.04.2023. Badanie objęło 42 osoby: środo­wisko pozarządowe (44 proc.), naukowe (41 proc.), biznes (12 proc.), profesjonalistów zajmujących się wsparciem dzieci (np. psychoterapią, pe­dagogiką, edukacją – 12 proc.), media i dostawców usług cyfrowych (7 proc.), administrację rządowa/ samorządową (5 proc.).

² Smahel, D., Machackova, H., Mascheroni, G., Dedkova, L., Staksrud, E., Ólafsson, K., … & Hasebrink, U. (2020). EU Kids Online 2020: Survey results from 19 countries. London: The London School of Econo­mics and Political Science. DOI: http://doi.org/10.21953/lse.47fdeqj01ofo?.

³ Badanie jakościowe – eksploracja:- celowo dobrana próba młodych osób w wieku 11-17 lat, – z młodszymi dziećmi (11- 12 lat) FGI w czterech lokalizacjach: w dużym mieście w województwie mazowieckim, małej miejscowości w województwie mazowieckim, dużym mieście w województwie łódzkim i wsi w województwie kujawsko-pomorskim. – ze starszymi dziećmi (13-17 lat) IDI (11 chłopców i 10 dziewczyn), z różnych poziomów edukacji, skali miejsca zamieszkania i regionu Polski.

Kontakt dla mediów:

Magda Mierzwińska, Fundacja Orange

email: magda.mierzwinska@orange.com

tel. 512 356 297

Fundacja Orange  działa na rzecz nowoczesnej edukacji. Założona w 2005 roku do realizacji celów zgodnych ze strategią społecznej odpowiedzialności Orange Polska. Wspiera dzieci, młodzież, nauczyciel_ki w nabywaniu kompetencji przyszłości. Działa na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem społeczno-cyfrowym. Pomaga kształtować zdrowe nawyki cyfrowe, poznawać podstawy bezpieczeństwa w sieci, programowania, sztucznej inteligencji, druku 3d i realizować kreatywne pomysły z wykorzystaniem cyfrowych zasobów. Jej inicjatywy są oparte na wynikach badań i konsultacjach z ekspert_kami, do udziału angażując pracowników_czki Orange jako wolontariuszy. www.fundacja.orange.pl

Rada Programowa Fundacji Orange to osoby o uznanym autorytecie w dziedzinach edukacji, pedagogiki, rozwoju kompetencji cyfrowych, działań lokalnych i wyrównywania szans społecznych, badacze_ki, naukowcy_czynie, trenerzy_rki i nauczyciele_lki.

W najnowszym 21. Raporcie Dobrych Praktyk Forum Odpowiedzialnego Biznesu  znajdziemy aż 1705 przykładów projektów ESG z 272 firm. Wśród nich jest 10 przykładów z Orange. Do tej pory do corocznych Raportów dobrych praktyk trafiło ponad 100 naszych projektów.

Ten raport to przegląd aktywności firm w zakresie CSR i podsumowanie najważniejszych kwestii związanych z odpowiedzialnym biznesem w Polsce. To także najważniejsza cykliczna publikacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Ukazuje się od 2002 roku. W tym roku po raz pierwszy tylko w wersji elektronicznej.

W raporcie firmy mogą pochwalić się projektami w zakresie ESG. Ale nie jest to publikacja promocyjna. Każda praktyka przechodzi weryfikację i jest wpisywana w szerszy kontekst Celów Zrównoważonego Rozwoju i normy ISO 2600. Gdy spojrzymy na wszystkie praktyki zbiorczo, mamy dobry obraz tego co dzieje się na rynku – nad czym pracuje biznes, jakie nowe inicjatywy i projekty wdraża.

W tegorocznym Raporcie najwięcej dobrych praktyk dotyczyło zaangażowania społecznego i rozwoju społeczności lokalnych. Ten obszar niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem. Biznes angażuje się w projekty edukacyjne, społeczne i pomocowe. Znajdziecie tu także trzy przykłady z Orange:

• Orange Digital Center czyli nasze centrum edukacji cyfrowej,
• akcję wolontariuszek z Orange, które opowiadają dzieciom w szkołach o zawodach przyszłości,
• konkurs Nauczyciel Jutr@, w którym Fundacja Orange nagradza inspirujących edukatorów. 

W Raporcie opisaliśmy również nasze działania na rzecz środowiska i klimatu:

• program RE, który obejmuje konkretne działania w trosce o planetę: wydłużanie życia urządzeń (regeneracja – naprawa), zwracanie ich do obiegu (recykling – zwrot, recykling – odkup) i dawanie im nowego życia (renowacja – odnowa);
• nasze projekty edukacyjne dla pracowników o ochronie klimatu – szkolenie #OrangeGoesGreeen, które  ukończyło już ponad 75% czy Green Academy, które uruchomiliśmy wspólnie z Collegium Civitas.

Wiele dobrych praktyk znajdziemy w tym roku w obszarze praw człowieka. W odpowiedzi na kryzys humanitarny związany z wojną w Ukrainie wiele firm zaangażowało się w działania na rzecz uchodźców i uchodźczyń. Tu też jesteśmy. W raporcie znajdziecie opisy naszych działań na rzecz pomocy osobom uciekającym przed wojną czy wsparcia dla organizacji pozarządowych, które uruchamiały centra kryzysowe. Są też przykłady zaangażowania naszych wolontariuszy i działania Fundacji Orange na rzecz edukacji dzieci z Ukrainy i pomocy im np. poprzez Telefon Zaufania 116 111 w języku ukraińskim uruchomiony wspólnie z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę.

W obszarze praktyk konsumenckich opisaliśmy nasz cykl edukacyjny Orange Expert dla seniora, w którym pokazujemy osobom starszym, jak w prosty i efektywny sposób korzystać z narzędzi cyfrowych.

W sumie zgłosiliśmy 10 praktyk, bo więcej po prostu nie było można. Wszystkie nasze zgłoszenia pozytywnie przeszły weryfikację i znalazły się w Raporcie.

Raport jest dostępny pod adresem odpowiedzialnybiznes.pl/publikacje/raport-2022.  Wszystkie praktyki trafią też do bazy elektronicznej, gdzie jest już ich kilka tysięcy. To niewyczerpane źródło inspiracji i wiedzy o tym, co możemy robić, aby nasza organizacja stała się bardziej zrównoważona i odpowiedzialna społecznie

Tradycyjnie w raporcie jest też przegląd najważniejszych wydarzeń dotyczących odpowiedzialnego biznesu w Polsce, a poza tym wykaz ważnych polskich i światowych publikacji, badań i artykułów prasowych na tematy związane z CSR. Niezmiennie polecam!

Raport Orange Polska 2021 otrzymał nagrodę główną w kategorii “Raport zintegrowany” w 16. edycji konkursu Raporty Zrównoważonego Rozwoju. Konkurs organizowany jest przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Deloitte.

Raporty oceniało 29 osobowe jury złożone z ekspertów i ekspertek zajmujących się zrównoważonym rozwojem – przedstawicieli organizacji społecznych i biznesowych, instytucji publicznych oraz świata nauki.

Nagrodę dla naszego Raportu przyznano „za przejrzyste przedstawienie konsekwentnej realizacji strategicznych celów ESG popartej wskaźnikami, a także wielopłaszczyznowe podejście do tematu kapitału ludzkiego – kluczowego w strategii organizacji. Za kompleksowe zaprezentowanie kwestii ryzyk klimatycznych i sposobu zarządzania nimi oraz analizę ich wpływu na kondycję finansową firmy”.

To nie pierwsza nasza nagroda w tym konkursie. Raport Zintegrowany Orange Polska 2017 otrzymał nagrody – główną oraz Giełdy Papierów Wartościowych, a raport z 2019 roku wyróżnienie. Wcześniej nagradzano nasze raporty CSR – Raportowi społecznej odpowiedzialności Orange Polska 2013 przyznano nagrodę główną, a w 2013 nagrodziło nas Ministerstwo Gospodarki. Wyróżnienia za Raport CSR  przyznano nam również  w 2007, 2022 i 2012.

Celem Konkursu jest promowanie raportowania kwestii związanych z czynnikami ESG oraz wskazanie dobrych praktyk w tym obszarze. Inicjatywa Forum Odpowiedzialnego Biznesu i Deloitte przyczynia się do zwiększenia transparentności działań raportujących organizacji oraz ich dialogu z interesariuszami.

W tegorocznej edycji oprócz nas nagrodę główną w kategorii Raport Zintegrowany otrzymał ING Bank Śląski S.A. W kategorii “Raport zrównoważonego rozwoju” nagrodę główną otrzymały ex aequo CCC S.A. i Santander Bank Polska, a wyróżnienie CEMEX Polska. Nagrodę za debiut otrzymała firma Arctic Paper S.A., najwięcej głosów internautów zdobył raport Allegro, a Giełda Papierów Wartościowych doceniła sposób raportowania PNB Paribas. Natomiast nagroda w kategorii raport organizacji pozabiznesowej powędrowała do Fundacji Dorastaj z Nami, której jednym z fundatorów jesteśmy.

Osiem lat historii… Tryliony zdarzeń w sieci, niezliczona ilość ewoluujących zagrożeń, wreszcie #CyberTarcza, pomagająca nam stawić im czoła. Setki zapełnionych stron, mnóstwo analiz i wiedzy, którą nasi eksperci regularnie dzielą się internautami. Mam przyjemność i zaszczyt być częścią ekipy, tworzącej Raport CERT Orange Polska od pierwszej edycji. Pamiętacie, jak wyglądał krajobraz cyberzagrożeń w 2014 roku?

WinSpy, Emotet, NotCompatible.C (ten ostatni na komórki z Androidem). Poza Emotetem, który w śladowych ilościach wciąż pojawia się w naszej sieci, ciężko mi wspomnieć pozostałe. 100 tysięcy ataków DDoS rocznie? Najwyższy 93 Gbps? Oj chciałoby się mieć teraz takie liczby jak przy publikacji pierwszego Raportu (jego okładkę wspominamy jako ilustrację do tego materiału) 🙂 W 2016 przeszło 1,5 tysiąca ataków zanotowaliśmy… jednego dnia, a maksymalny sięgnął 476 gigabitów na sekundę.

Raport CERT Orange Polska – historia zagrożeń i naszego rozwoju

Nie będę teraz przechodził przez całą historię cyberzagrożeń w ciągu ośmiu lat, gdy publikujemy Raport CERT Orange Polska. Zawsze możecie spróbować sami, wszystkie edycje znajdziecie na stronie CERTu. Jeśli choć trochę interesujecie się temat, polecam przyjrzenie się choćby tytułom rozdziałów. Raport CERT Orange Polska to nie tylko ciekawe udokumentowanie rozwoju cyberzagrożeń w naszym kraju i na świecie. To także – rany, to brzmi jak strasznie przegadany marketingowy slogan… – dowód na to, jak nasza CERTowa ekipa się rozwijała. Nie tylko w aspekcie doświadczenia, wyposażenia i narzędzi, ale także warsztatu pisarskiego. Jak dziś pamiętam mojego ówczesnego przełożonego, wpadającego z rozwianym włosem do mojego pokoju w biurze dwa dni przed publikacją Raportu 2014 z plikiem wydruków i przerażonym „na-wpół-okrzykiem”:

– Rosiu! To jest jakiś koszmar! To trzeba napisać od nowa!

Nasze spojrzenie na bezpieczeństwo w sieci

Aż takiej tragedii nie było, ale czasami perfekcjonizm całkiem się przydaje (nawet kosztem nieprzespanej nocy). Warto jednak zwrócić uwagę, że to był dla nas wszystkich debiut. Nikt nie wiedział, jak naszą twórczość przyjmie rynek, biorąc pod uwagę, że przed nami było już koleżeństwo z CERT Polska. Trochę nerwowo czekaliśmy na reakcję mediów i odetchnęliśmy z ulgą, gdy okazało się, że rynek z radością przyjął kolejne tego typu wydawnictwo. Co więcej, z roku na rok zainteresowanie rośnie, a media chętnie informują o premierach kolejnych edycji, przygotowaniem których zajmuje się spory sztab fachowców, nie tylko w dziedzinie bezpieczeństwa w sieci.

Skąd się bierze to zainteresowanie? Poza treścią oczywiście? Chyba trochę z tego, że nasze spojrzenie na cyberbezpieczeństwo ma swoją specyfikę. Patrzymy na nie z punktu widzenia ISP/operatora telekomunikacyjnego, po części też w odniesieniu do klientów biznesowych. Jesteśmy też operatorem, odpowiedzialny za sporą część ruchu w odniesieniu do całego kraju. No i inwestującym w cyberbezpieczeństwo od 25 lat!

Ćwierć wieku dla Was

Aż się nie chce wierzyć, ale ówczesna Telekomunikacja Polska przewidziała istotną rolę bezpieczeństwa w internecie wtedy, gdy części z moich kolegów z zespołu nie było jeszcze w planach 😉 Internet był dobrem luksusowym, z wysoko ustawioną barierą wejścia. Bez nienawiści, bez mediów społecznościowych, pełen ludzi, którzy po prostu lubili bezinteresowanie pomagać innym. Serio, naprawdę tak było! Przyznam Wam szczerze, że trochę za tym tęsknię, ale z drugiej strony – stało się, a skoro jeździmy już samochodami, nie będziemy przecież wracać na konie?

Dlatego w kolejnych latach możecie się spodziewać następnych raportów, a w międzyczasie zaglądajcie na Bloga, na stronę CERT Orange Polska i na naszego Twittera. Tam o zagrożeniach przeczytać częściej, niż raz na rok 🙂 i będziecie wiedzieli, jak na nie zareagować. A na koniec, w czerwcu kolejnego roku, zasiądziecie w fotelu, otworzycie komputer/tablet i przeczytacie, co się działo przez poprzednie 365 dni.

Bądźcie bezpieczni – nie tylko wtedy, gdy wychodzi raport! A jeśli doczytaliście do końca – w nagrodę 😉 dla Was bezpośredni link do najnowszej edycji: Raport CERT Orange Polska 2021!