Dzieci i nastolatki korzystają z komunikatorów, aplikacji społecznościowych i platform gamingowych, gdzie rozmowa z innymi użytkownikami odbywa się „przy okazji” gry. Nie każda nowa znajomość w sieci jest groźna, ale każda niesie pewne ryzyko. Choć starsze dzieci można przygotować do rozpoznawania zagrożeń, młodsze - nawet po rozmowach i edukacji - nie są w stanie skutecznie się bronić przed manipulacją. W ich przypadku kluczowe są ograniczenia dostępu do komunikatorów i stały nadzór dorosłych. Jak to mądrze zrobić?
Zacznijmy od tego, że zagrożenia w sieci są absolutnie realne i dotykają coraz większej grupy dzieci. Według badania „Nastolatki 3.0” 2 na 10 nastolatków spotkało się osobiście z dorosłymi osobami poznanymi w internecie. Aż 25% nie poinformowało o tym nikogo, a tylko 38% powiedziało o spotkaniu rodzicom*. Według innego raportu „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej” 20,4% uczniów klas 6 i 8 szkoły podstawowej przyznało, że otrzymywało propozycje przesyłania własnych materiałów o charakterze seksualnym. Wśród uczniów 2 klasy szkoły ponadpodstawowej już 41,5% deklaruje otrzymywanie takich propozycji**. Te dane pokazują, że ryzyko niebezpiecznych kontaktów w sieci jest powszechne, a dzieci i nastolatki często pozostają z tym same.
Najpoważniejsze zagrożenia
- Wyłudzanie danych osobowych wykorzystywanych do szantażu, kradzieży tożsamości lub innych przestępstw.
- Namawianie do ryzykownych zachowań np. uczestnictwa w niebezpiecznych „wyzwaniach”.
- Seksting, czyli przesyłanie lub udostępnianie własnych treści o charakterze intymnym - zdjęć, filmów, wiadomości - za pomocą internetu, najczęściej przez komunikatory lub media społecznościowe. Może przybierać dwie formy: w relacji między rówieśnikami jako materiał przesyłany np. w relacji romantycznej, pod wpływem manipulacji, kiedy rówieśnik lub obca osoba celowo próbuje wyłudzić zdjęcia lub filmy, używając presji emocjonalnej lub szantażu.
- Uwodzenie dziecka (grooming), który często rozpoczyna się w internecie i prowadzi do zdobycia zaufania dziecka by później je skrzywdzić. Wbrew stereotypom, sprawca nie musi być anonimowym „kimś z internetu”. Może to być znajomy rodziny, kuzyn, sąsiad albo influencer, youtuber czy streamer. Dziecko, mając poczucie, że „zna” tę osobę, łatwiej traci czujność. Dawniej sprawcy uwodzenia dążyli głównie do spotkań offline. Dziś coraz częściej ich celem jest nakłonienie dziecka lub nastolatka do samodzielnego tworzenia materiałów pornograficznych. Według raportu Internet Watch Foundation ponad 90% zgłoszonych i usuniętych takich treści to materiały stworzone przez same dzieci.***
Jak zapobiegać zagrożeniom
Ustalcie zasady domowe:
- Dziecko nie powinno kontaktować się online z osobami, których nie zna osobiście.
- Żadna znajomość zawarta w sieci nie powinna być utrzymywana w tajemnicy przed rodzicami.
- Intymne zdjęcia lub nagrania nie mogą być nigdy przesyłane, nawet osobie, którą dziecko darzy zaufaniem.
- Nowe aplikacje i konta powinny być instalowane za zgodą rodziców.
Bardzo ważnym elementem prewencji są rozmowy z dzieckiem, nie tylko o zagrożeniach, ale też o relacjach i ich granicach. Istotne jest aktywne zainteresowanie rodzica cyfrowym życiem dziecka - wspólne oglądanie treści i komentowanie ich. Nie zapominajmy o spokojnej reakcji rodzica na pytania i zgłaszane problemy, bo krytyka i zakazy zniechęcają do szczerości.
Warto tłumaczyć dziecku, że w sieci nie każdy jest tym, za kogo się podaje. Intencje nie zawsze są zgodne z tym, jak ktoś się przedstawia. Najważniejsze jest to, jak dziecko czuje się w tej relacji. O każdej sytuacji, która wzbudza niepokój lub wstyd, dziecko powinno natychmiast powiedzieć dorosłemu. Warto nauczyć dziecko czym jest zgoda, jak rozpoznawać presję, manipulację i szantaż emocjonalny oraz jak reagować na niepokojące sytuacje.
Jeśli chcecie porozmawiać z Waszymi dziećmi o niebezpiecznych kontaktach w sieci i nie wiecie od czego zacząć, zachęcamy do posłuchania wspólnie z dzieckiem audiobooka Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę „Sieciaki. Kto jest po drugiej stronie”.
Jak reagować
Jeśli pojawiają się niepokojące Was sygnały np. dziecko spędza dużo czasu w sieci, szczególnie wieczorem i nocą, chroni komputer, kasuje historię, zmienia hasła, obserwujecie wycofanie, lęk, drażliwość, czy smutek warto zacząć od rozmowy. Zapewnić spokojną atmosferę, bez presji, bez przesłuchań i powiedzieć jasno: „To nie twoja wina. Zawiniła osoba, która cię skrzywdziła.”. Jeśli problem dotyczy Waszej rodziny, sposób postępowania jest bardzo podobny jak w przypadku cyberprzemocy o której pisaliśmy tutaj. Warto zabezpieczyć dowody i zgłosić sprawę policji. Jeśli materiały z udziałem dziecka zostały opublikowane online trzeba zgłosić je do administratora serwisu oraz do zespołu Dyżurnet.pl.
Pomocne kontakty:
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111
- Telefon dla rodziców i nauczycieli: 800 100 100
- Kontakt mailowy z psychologiem lub prawnikiem: pomoc@800100100.pl
*”Nastolatki 3.0” (NASK, 2023)
**”Nastolatki wobec pornografii cyfrowej” (NASK, 2022)
***Raport Internet Watch Foundation (2024)
Kinga Galon 
Beata Giska 
Aleksandra Miecznikowska 
Komentarze
Czy w związku z uruchmianiem 5G w paśmie 700 będziecie wygaszali 5G2100DSS? Czy można liczyć na udostępnienie warstwy 5G700 na mapce zasięgu lub choćby bardziej szczegółową mapkę z wpisu? Chciałoby się przetestować nową warstwę 5G, ale jak na razie nie wiadomo gdzie jechać, aby złapać. 🙂
OdpowiedzTak, są miejsca w których wyłączamy 5G DSS, zwłaszcza jeśli dostępne jest 5G Cband. Co do mapy, mamy to w planach, ale na razie za wcześnie by mówić o terminach.
OdpowiedzPani Kingo, a na ilu stacjach dolożyliscie LTE700?
OdpowiedzNa kilkudziesięciu.
OdpowiedzPozwolenia na częstotliwość 700MHz dostaliście także przy granicy, tam gdzie 800MHz jest niedostępne. Czy to oznacza że zasięgowego oprócz 5MHz z 900 będzie teraz też 10MHz z 700 ?? Jeśli tak to suuuuper, jakość na wsiach będzie o niebo lepsza.
OdpowiedzTak, pasmo 700 ma znacząco wzmocnić sieć przy granicach. Choć zaznaczam, że ma ono pewne ograniczenia koordynacyjne.
OdpowiedzMożna prosić gdzieś o dokładny spis miejscowości? Po mapce ciężko cokolwiek zobaczyć i mieć 100% pewność, gdzie jest 5G700
OdpowiedzNa stronie Orange dostępna jest mapa zasięgu, mamy w planach dodanie podglądu dla zasięgu 5G 700 i wtedy będzie można to sprawdzić.
OdpowiedzJak to w Grupie Orange, wiadomo co, nie wiadomo kiedy.
OdpowiedzProszę zróbcie porządek z tą mapką bo nie idzie nic z niej wyczytać.bardzo przydatny byłby spis miejsc gdzie powstały nowe nadajniki
OdpowiedzWitam. Czy i kiedy planujecie odpalenie 5 g w pasmie c na nadajniku Orange (26003) ID: T-55283 (N!)
OdpowiedzWarszówek – gm. Pawłów, Warszówek 31 – wieża T-Mobile? Pozdrawiam
Na ten moment nie mamy tej lokalizacji w planach. Również pozdrawiam
OdpowiedzW lublinie cos cienko z tym internet na ulicach nalkowskich metalurgiczna radości Czechowska zanka zasieg internetu
OdpowiedzBarwice 78-460 Zachodniopomorskie przeszło modernizację i brak 5G nawet tego DSS2100, wszędzie dookoła dołożono 5G 700 a tam gdzie nie ma to działa DSS2100. Co my gorsi jesteśmy jako mieszkańcy masteczka ? Przy podpisaniu umowy obiecanki wciskają konsultańci ale jak zapytam na infolinii to brak wiedzy na temat 5G
OdpowiedzTo jakie częstotliwości i technologie wykorzystywane są na konkretnej stacji zależy m.in. od potrzeb sieciowych, możliwości technicznych i biznesowych, ukształtowania terenu, typu zabudowy. Każde uruchomienie poprzedza analiza radiowa, która określa czy i z jakich technologii warto w tej lokalizacji korzystać.
OdpowiedzA wiadomo kiedy konkretnie nastąpi wyłączenie 3G i włączenie LTE900 w byłym województwie Wałbrzyskim? Oficjalne informacje są ogólne i że będzie to w październiku.
OdpowiedzPlanowo w przyszłym tygodniu i wszystko wskazuje na to, że tak będzie.
OdpowiedzMy w Kosobudz,lubuskie chcielibyśmy jakikolwiek G .Nie ma wcale zasięgu, internet też oczywiście 0 .Jak tu żyć?
OdpowiedzTo całe 5G700 to pic na wodę fotomontaż, nie radzę się tym jarać, zresztą operatorzy sami to przyznali. Na moim nadajniku jest, zero wzrostu prędkości pobierania, nie wzrósł zasięg, jedyne to wzrósł upload, ogólnie porażka.
OdpowiedzKiedy odpalicie lte 700 mhz w mniejszych miejscowościach miasteczkach wsiach? Bo na moim nadajniku Tarce Jarocin brak
OdpowiedzCzy jest planowana jakąś nowa stacja w okolicach Iwli, Teodorówki 38-450? Zasięg tam od dawna jest bardzo słaby, najbliższe nadajniki w Zboiskach i Nowym Żmigrodzie są poprzyslaniane przez góry. Przydałoby się coś zrobić bo konkurencja działa.
OdpowiedzNa ten moment nie mamy w planach nowej stacji.
OdpowiedzDodam że T mobile już odpalił 5 g w pasmie c na tym nadajniku
OdpowiedzOkazało się, że na moim bts uruchomiono 5G w paśmie 700. W stosunku do LTE z agregacją 4 pasm zauważalnej poprawy nie widzę. Wręcz bywa gorzej – jak w LTE+ pobieranie max w nocy/min w szczycie było 240/100, tak w „5G” jest 340/40. A kosztuje mnie 9,90 więcej (5G dla firm). Może upload jest nieco lepszy – w okresie luzu w sieci dobija 100 Mbit/s. Latencja tak samo kiepska – nie spada poniżej 30 ms, bywa ponad 100.
OdpowiedzPani Kingo czy Wasza firma planuje poprawić zasięg w tym rejonie?
Ponieważ na Zewnątrz budynków występuje 2G lub bardzo rzadko pojawi się LTE które i tak jest bardzo słabe.
Jedlnia -Kolonia, Kieszek, Jedlnia gmina Pionki Wasza konkurencja posiada wtym rejonie nadajnik RAD4406
Słupica, Maryno,Cudnow gmina Pionki Wasza konkurencja posiada wtym rejonie nadajnik RAD4407
Proszę o zamontowanie anten na początek 700 800 900
Z pewnością poprawiło by to zasięg w okolicy.
OdpowiedzMam pytanie co do konkretnej miejscowości czy Orange rozbudowuje sieć do 5g 700 w miejscowości gradzanowo zbęskie gm. Radzanów ponieważ pojawia mi się symbol 5g chodź na razie tylko miga ale przy tym od razu się włącza pasmo o częstotliwości 700mhz.
OdpowiedzTradycyjnie zapytam się jak tam idzie modernizacja w lubartowie (woj Lubelskie)? Pozdrawiam
OdpowiedzWszystkie stacje w Lubartowie są już po modernizacji.
OdpowiedzA kiedy 5G 700 MHz Wetlina, Smerek i Cisna?
Odpowiedzśmieszne to 5G ludzie zgłaszają i dzwonią do operatora Orange że nie ma zasięgu a zadzwonić i złapać jedną lub dwie kreski to trzeba latać po dworzu i szukać zasięgu ale u nich jak zawsze wszystko jest okey tak samo jak w innych sieciach niestety u mnie łapka 👎
Odpowiedza w Nowy Tomyśl (woj. wielkopolskie) zasięgu 5G jak nie było tak nie ma…
OdpowiedzPani Kingo, chciałbym zapytać o C band na stacji bazowej o ID: 28930. Kilka dni temu działało a obecnie nie działa. Na mapie ta stacja nie ma C band (ale mapa chyba nie jest aktualna). Czy C band zostało na tej stacji uruchomione na dobre? Czy jest tam kilka anten skierowanych w różnych kierunkach? Chciałbym też zapytać czy przy uruchamianiu C band jest modernizowane przyłącze internetowe? Pytam ponieważ na tej stacji na LTE od dłuższego czasu występuje problem z nieudaną retransmisją pakietów TCP.
OdpowiedzA jaki to adres?
OdpowiedzNa nowy nadajnik w okolicy ul. Gazowej nie ma co liczyć ?
OdpowiedzModlniczka, ul. Różańskiego 32 – pylon reklamowy CH Futura Park
OdpowiedzNa tej stacji nie nadajemy sygnału sieci 5G w paśmie C. Być może „złapał” Pani/Pan zasięg 5G (Cband lub DSS) z innej, dalszej lokalizacji. Przyłącze jest modernizowane, ale nie powinno mieć to wpływu na jakość transmisji. Być może przyczyną jest połączenie się z odległą stacją. Jeśli problem by się utrzymywał to polecam kontakt już z infolinią, będą mogli sprawdzić dokładniej sytuację dla konkretnego numeru telefonu.
OdpowiedzTo bardzo dziwne, byłem dzisiaj z telefonem pod stacją bazową i telefon łapał pasmo N78:
5G NSA
TAC 52889
PCI 230
ARFCN 640704
SS RSRP -104dBm
SS RSRQ -11dB
A dla LTE 2600:
CI 58606111
eNb 228930
CID 31
TAC 52889
PCI 230
BW 15MHz
EARFCN 3025
RSSI -51dBm
RSRP -79dBm
RSRQ -10dB
SNR 10dB
TA 0 (0m)
Czy to oznacza, że LTE jest z innej stacji a 5G z innej?
OdpowiedzWitam,
Odpowiedzczy są przewidziane jakieś działania przy nadajnikach w Dębem Wielkim powiat Mińsk Mazowiecki, pytam bo obecny zasięg jest masakra, swobodnie z domach oddalony około 2km od nadajnika nie można w sposób normalny korzystać z telefonu, aby normalnie rozmawiać dość często trzeba wyjść na taras, z tego co wiem jest to problem występujący u znacznej ilości osób korzystających z usług Orange.
Kiedy można liczyć na modernizację stacji Orange ID: T-35723? Czy jest przewidziane 5G? Lub jakaś modernizacja?
OdpowiedzNic to nie zmienia, nie licz na poprawę.
OdpowiedzW Łomnicy na Zaciszu, pod Karpaczem, chyba jako jeden z niewielu szczęściarzy łapałem n78 przez równo 3 miesiące bez żadnych problemów. 600-800 mbit w.standardzie na dl i 80-100 w standardzie na upload, ping 15. Nadajnik Pochulanka Karpacz 9km, za to wprost na mnie i dobry modem. Od killu dni n78 jakby wyparowało, za to pojawiło się ubogie n28, nawet blokada pasma nic nie daje – po prostu n78 przestało docierać,… no nic – szczęście mnie opuściło, nadajnik zaczął dzielić moc z n28 i przez to n78 już nie dociera? 🙁 a było tak pięknie (teraz tylko 65-85mbit z agreagacja, za to play w rejonie stabilne 200-250mbit)
OdpowiedzCzy macie w planach jakąś modernizacje na stacjach w Zręcinie 38-457 i Kopytowej 38-459? W Zręcinie brak 5G, jest tylko LTE+, a w Kopytowej wyłącznie LTE800, a większość okolicznych stacji ma już 5G.
OdpowiedzCzy Orange ma w planach budowę nowego nadajnika w rejonie pow. zduńskowolskiego, gm. Szadek? Odkąd tylko pamiętam zasięg zarówno Orange jak i T-Mobile to istna tragedia. Moglibyście coś zrobić w ramach wspólnej spółki NetWorks odpowiadającej za nadajniki. Kiedy Play uruchomił w 2019 roku nadajnik w miejscowości Pratków (również gm. Szadek) w końcu dało się normalnie korzystać z sieci zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynku. Orange ma zero kresek zasięgu na 5G i tylko na zewnątrz budynku, a T-Mobile słabe LTE również na zewnątrz budynku (wewnątrz nic nie działa). Telefony łączą się z nadajnikiem w Rossoszycy w gm. Warta ponieważ jest on najbliżej.
OdpowiedzKiedy możemy liczyć na uruchomienie 5G na stacjach bazowych (ID: 2509, 28920 oraz 28627) w Krzeszowicach woj. małopolskie?
OdpowiedzNie, z tej samej.
OdpowiedzWitam,
Pani Kingo w gminie Ogrodzieniec, stacja !N w Ryczowie działa ponad rok i dlaczego nie było brane pod uwagę pasmo zasięgowe tzn. 700 MHz. Anteny tej częstotliwości nie obsługują, a LTE 800 jest ok w w/w miejscowości, a obok wsie mają szczątki tego sygnału … Jakaś pilna modernizacja by się przydała lub zwiększenie np. mocy nadawania bo jest mniejsza niż na bts w powiecie 😉
OdpowiedzPozdrawiam
5G w paśmie 700 MHz nie daje klientowi zbyt wiele w wydajności w stosunku do 4G – dostępna szerokość pasma jest podobna, a tylko nieco większa gęstość widmowa 5G nie przełoży się znacząco na realną szybkość transmisji. Do tego, trzeba za to dodatkowo zapłacić – za urządzenie z 5G. Po stronie operatora korzyści są zdecydowanie większe.
OdpowiedzWITAM. Pytanko kiedy uruchomicie pasmo C na stacji Wólka, gmina Wartkowice 99-220. Bo 5g 2100 tu działa średnio
OdpowiedzPrzydałby się upgrade nadajnika w Nowym Sączu Ziołowa 14 (ID: 26262). Brak 5G 700 MHz, brak pasma C, prędkości słabe, szczególnie w południe. A nadajnik zapewnia internet dużemu obszarowi
Odpowiedz