Korzystacie z aplikacji mObywatel? Ja tak, począwszy od dowodu osobistego w "opakowaniu zastępczym" poprzez prawo jazdy, Kartę Dużej Rodziny, na certyfikacie szczepienia skończywszy (a mam wrażenie, że odpowiedzialni za tę apkę nie powiedzieli jeszcze ostatniego słowa). W mojej opinii to jeden z elementów "ucyfrowienia" naszego kraju, z którego możemy być dumni.

Niestety (jak zazwyczaj w tym miejscu piszę) - przestępcy też o tym wiedzą.

Prawie jak mObywatel

Wygląda jak prawdziwa, prawda? Przypomina co do joty podstronę Sklepu Play. Z tą różnicą, że można ją było znaleźć pod adresem m-obywatel.pl. Na tę witrynę już nie wejdziecie, w rejestrze DNS ma zapis "Trwa postępowanie wyjaśniające [REGISTERED, ze statusem clientHold/serverHold]". A to dlatego, że - jak możecie się domyślać - nie miała nic wspólnego z aplikacją mObywatel. To faktycznie plik APK, ale aplikacja, którą zainstalujemy, to wyrafinowany trojan bankowy Alien.

Alien to mutacja popularnego Cerberusa. Pozwalająca ona m.in. na wyświetlanie tzw. nakładek. Dzieje się tak np. w przypadku korzystania z aplikacji bankowych, gdzie wpisywane poświadczenia logowania trafiają automatycznie do złodziei. A ponieważ Alien potrafi dużo więcej - przekazuje im też SMSy (m.in. z kodem do przeprowadzenia transakcji bankowej). Poza tym umie jeszcze parę innych drobiazgów - zapisywać naciśnięcia przycisków, czy przechwytywać dane lokalizacyjne z naszego smartfona.

Pop-up jak prawdziwy

Gdyby tekst skończył się tutaj, byłby trochę za krótki, prawda? Dobra, żartuję - po prostu mam jeszcze jedno, nieco odmienne ostrzeżenie. Zdarza się Wam czasami, że system operacyjny, bądź jakaś aplikacja, pokażą ekran z bijącym po oczach ostrzeżeniem? O, i jeszcze z wielkim białym krzyżem na czarnym tle. Na przykład taki:

Temu też bez większego trudu można by uwierzyć, prawda? Tylko, że jeśli klikniemy "Free memory", ściągniemy plik MemoryUpdate.exe, z którego zainstalujemy... trojana Glubpteba (co nieco tego świństwa ciągle w naszej sieci lata, mimo regularnych kampanii CyberTarczy). On dla odmiany zawiera moduły do kopania kryptowalut, do kradzieży danych z przeglądarki, do rozprzestrzeniania się po sieci lokalnej (przy użyciu niesławnego exploitu EternalBlue), czy do ataku na routery dostępne w internecie (głównie MicroTik).

Co robić?

W pierwszym przypadku jak zawsze - nie ufać dziwnym stronom na komputerze stacjonarnym, aplikacje mobilne instalujemy WYŁĄCZNIE korzystając z aplikacji Sklepu Play. W drugim już nie jest tak łatwo. Stawiam, że 99% internautów (no, może 98) uzna ten pop-up za prawdziwy... Ja bym radził przede wszystkim czytać to, co się pojawia w takich oknach i z zasady nie ufać takim, które nie dają możliwości wyboru. "Zrób to co chcemy" i nic więcej - to jest na pewno coś, co powinno nam zapalić czerwoną lampkę. A jak to zamknąć, skoro nie ma krzyżyka w rogu? Wciskamy ctrl-alt-del, wybieramy Menedżer Zadań a tam znajdujemy aplikację, której nie znamy. Najeżdżamy na nią i wciskamy "zamknij" do momentu, aż okienko się zamknie.

Zdaniem niektórych ortopedów, kiedy długo pochylamy głowę nad smartfonem, możemy obciążać kręgi szyjne ciężarem nawet do 27 kilogramów. A gdyby zsumować, ile czasu dziennie, szczególnie w pandemii, spędzamy nad ekranami, to widmo zwyrodnień kręgosłupa w przyszłości robi się dosyć realne.

Oczywiście nie tylko o zdrowy kręgosłup tu chodzi. Nadmiarowe czy problematyczne korzystanie z technologii może zachwiać równowagę życiową, relacje z ludźmi i prawidłowy rozwój. Im wcześniej nabędzie się złych nawyków, tym trudniej z nich później wyjść. Im wcześniej więc ludzie nauczą się dbać o cyfrowy dobrostan, tym lepiej. Wielu dorosłych nie wie, jak ich w tym wspierać, bo swoje dzieciństwo spędzili w innym, bardziej analogowym świecie i po prostu nie nadążają za zmianami, co absolutnie rozumiem. A zdarza się, że i sami mają problem z dbaniem o zdrowy balans.

Zrozumieć „iGen”

Pokolenie „iGen”, czyli osoby urodzone po 1995 roku dorastały już w erze nieograniczonego dostępu do internetu, social mediów, aplikacji, a te towarzyszą im niemal non stop. iGen, czy też „zoomersi”, „posmillenialsi” zazwyczaj mają rzadsze kontakty z przyjaciółmi i rodziną - przynajmniej w realu. Sprawnie obsługują nowinki technologiczne i wszelkie gadżety. W obyciu z elektroniką czują się pewnie - jak wskazują eksperci, w tym Jean M. Twenge w książce „iGen” z 2017 roku.

O „urodzonych ze smartfonem w dłoni” opowie dr hab., prof. SWPS Tomasz Grzyb, rozpoczynając 15. Międzynarodową Konferencję „Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie”, której Fundacja Orange  jest partnerem. To wydarzenie to niesamowita dawka najnowszej, najbardziej aktualnej wiedzy na ten temat, której dostarczą ekspertki i eksperci z Polski i z zagranicy. Zapraszam Was do udziału - już 20-21 września. Program jak co roku przedstawia się bardzo ciekawie. Możecie się śmiało zapisywać.

Wszystko co w internecie ważne. I trudne.

Co dzieje się w głowie młodego człowieka, który spędza dużo czasu przed ekranem? Jakie są ryzykowne, ale i pozytywne strony technologii, którą żyją dziś dzieci? Jak rozmawiać z nimi o zagrożeniach i jakie te zagrożenia są? Szczególnie teraz w pandemii.

O tym, co zmieniła w relacjach online młodzieży będzie mowa pierwszego dnia konferencji w debacie ekspertów. W kolejnych wystąpieniach pojawi się ważny wątek dbania o równowagę cyfrową w pandemii i po. Stefanie Fächner - konsultantka ds. edukacji medialnej w niemieckim centrum programu Safer Internet klicksafe, przedstawi koncepcję „internetowego ommm” pokazującą, jak radzić sobie ze stresem cyfrowym, szkodliwymi treściami i uwolnić się od uzależniających sieci. Panel ten uzupełni Dr Joanna Kołak z Uniwersytetu Salfordzkiego w Wielkiej Brytanii. Poda wskazówki na to, jak ocenić potencjał edukacyjny aplikacji dla przedszkolaków, bo choć często nazywane „edukacyjnymi”, to nie zawsze faktycznie takimi są z perspektywy rozwojowej.

Ciekawie zapowiada się wystąpienie o grach wideo. To przemysł, który zyskał na lockdownie, ale badacze podjęli się sprawdzenia, jaką rolę gry pełniły i pełnią w pandemii. Temat zaprezentuje Jakub Zgierski, twórca międzynarodowego festiwalu Games for Impact o społecznym i kulturowym wymiarze gier wideo.

Na konferencji poruszymy też trudne tematy. Na przykład problemy związane z kwestiami wyglądu i autoprezentacji w sieci. Ewa Dziemidowicz z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę  przytoczy wyniki badań na ten temat i skalę wpływu używania social mediów na postrzeganie swojego ciała przez młodzież. Porozmawiamy o cyberprzemocy rówieśniczej (o tym opowie Prof. Jacek Pyżalski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), a także o tym, co powinny wiedzieć dzieci i młodzież, żeby nie stać się cyberprzestępcami i przez jeden żart nie zniszczyć sobie reszty życia (temat zaprezentuje Adam Lange, szef zespołu Cyber Threat Hunting w jednej z globalnych instytucji finansowych na świecie).

A cyfrowe prawa dziecka?

Oprócz zagrożeń i pozytywów, warto też mówić o cyfrowych prawach dziecka. Na co dzień może tego nie doceniamy, ale ta perspektywa jest bliska wszystkim nam – organizatorom i partnerom konferencji! Bo głos dzieci i młodzieży powinien być uwzględniany w rozmowach o przyszłości internetu. Nie tylko dlatego, że wg raportu Unicefu 1 na 3 użytkowników sieci to dziecko, ale dlatego, że są kluczowymi, być może najbardziej wrażliwymi odbiorcami treści online i to oni kreować będą tę przyszłość. W tym kontekście pojawią się dwa ważne wystąpienia: Anna Rywczyńska z NASK, Koordynatorka Polskiego Centrum Programu Safer Internet rzuci światło na uwzględnianie perspektywy młodych w środowisku cyfrowym i na obowiązek nas, dorosłych (od biznesu po administrację publiczną), w uświadamianiu dzieciom, jakie prawa im przysługują. A Bartłomiej Kuczyński z naszej Fundacji zwróci uwagę na to, jakiego wsparcia potrzebują nauczyciele, by wychowywać uczniów do wartości oraz dbać o ich prawa.

Tyle w części konferencyjnej. Całość odbywać się będzie online, ale nadawać będziemy ze studia i uczestnicy będą mieli możliwość zadawania pytań.

Bonus! Warsztaty

Powoli ruszają te zapisy na warsztaty w kolejnych dniach: 22-25 września (osobna rejestracja). Na pewno znajdziecie też tam coś dla siebie.

15. Międzynarodowa Konferencja „Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie” jest największym w Polsce wydarzeniem dotyczącym kwestii zagrożeń i bezpieczeństwa online. Skierowana do sektora edukacyjnego, naukowców, ekspertów, organizacji pozarządowych, administracji publicznej oraz branży internetowej. Udział w niej jest bezpłatny. Rejestracja na wydarzenie na stronie.

Organizatorem jest Polskie Centrum Programu Safer Internet (PCPSI), które tworzą NASK Państwowy Instytut Badawczy i Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz niemieckie konsorcjum klicksafe. Centrum jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Współorganizatorem wydarzenia jest ITU (Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny), głównym partnerem - Fundacja Orange, partnerem Google Polska i Librus.

Nie chcesz podawać danych swojej karty płatniczej w sieci, ale gra, którą chcesz kupić dostępna jest tylko w dystrybucji cyfrowej. Pomoże Ci w tym płatność z Orange. Możesz z niej skorzystać np: w Sklepie Play, App Store oraz Microsoft Store. Kwota zakupu zostanie doliczona do Twojego rachunku za usługi telekomunikacyjne. Prosto i wygodnie.

Płatność z Orange - jak kupić grę na Xboxa

1. Na swojej konsoli przejdź do panelu z aplikacjami.
2. Wybierz kafelek z podpisem “Microsoft Store”. W ten sposób przejdziesz do sklepu.
3. Wybierz grę, lub aplikację, która Cię interesuje.
4. Kliknij przycisk “KUP”. Pamiętaj, że do niczego Cię to nie zobowiązuje aż do momentu sfinalizowania transakcji.
5. W panelu “zapłać przy użyciu” znajdują się opcje płatności.
6. Wybierz „dodaj nową metodę płatności”
7. Wybierz metodę płatności „telefon komórkowy”
8. Wybierz operatora komórkowego: Orange
9. Dodaj swój numer telefonu.
10. Na twój telefon przyjdzie SMS z kodem potwierdzającym transakcję. Wpisz kod na swojej konsoli.
11. Nowa forma płatności została dodana do Twojego konta.
12. Kliknij przycisk „KUP”
13. Możesz już  Cieszyć się nową grą w Twojej kolekcji.

Płatność z Orange - jak kupić grę w App Store

1. Przejdź do ustawień na swoim Iphone.
2. Na samej górze znajduje się informacja na temat twojego profilu Apple ID, zaraz obok Twojego zdjęcia profilowego. Wejdź w to ustawienie.
3. Przejdź do “płatność i wysyłka”.
4. Dodaj metodę płatności.
5. Na samym dole znajduje się “Telefon komórkowy”. Po kliknięciu w to pole, rozwiną się miejsca na dane do uzupełnienia.
6. Wprowadź dane do rozliczenia takie jak nazwisko oraz adres rozliczeniowy.
7. Numer telefonu: Jeżeli korzystasz z telefonu na którym znajduje się karta SIM podpięta do numeru z którego chciałbyś skorzystać, wybierz “użyj tego numeru telefonu komórkowego”. Powinieneś otrzymać powiadomienie SMS z treścią zawierającą potwierdzenie formy płatności na App Store.
8. Wybierz ze sklepu grę, która Cię interesuje.
9. Dotknij palcem ceny produktu, a następnie potwierdź zakup, według instrukcji na ekranie.

Gdy do Twojego smartfona podpięta jest karta innego operatora, możesz nadal skorzystać z płatności z Orange. Jak to zrobić?

1. Zaznacz opcję “Użyj innego numeru telefonu komórkowego”.
2. Podaj swój numer telefonu komórkowego z sieci Orange.
3. Kliknij przycisk “zweryfikuj”.
4. Na numer telefonu z Orange zostanie wysłany SMS z kodem potwierdzającym ustawienia.
5. Wpisz kod na Iphone.
6. W prawym górnym rogu kliknij przycisk “zweryfikuj”.
7. Gratulacje. Możesz teraz zakupić gry w Appstore za pomocą płatności z Orange.

Płatność z Orange - jak kupić grę w Sklepie Play

1. Jeżeli po raz pierwszy konfigurujesz swoje konto google na smartfonie z systemem Android w momencie wyboru formy płatności, wybierz opcję “Dodaj płatności u operatora Orange”.
2. Jeżeli pominąłeś ten krok, możesz zmienić formę płatności w aplikacji Google Play. W prawym górnym rogu znajduje się twój Avatar. Kliknij w niego. Wybierz opcję “Płatności i subskrypcje”, “Formy płatności”, następnie “Dodaj płatność u operatora Orange”.
3.  Podaj swoje dane rozliczeniowe.
4. Możesz już kupować gry za pomocą Płatności z Orange. Wybierz tytuł, który Cię interesuje, kliknij w jego cenę, a następnie wybierz “Orange” jako formę płatności.