O tym, jak tworzyć dostępne dla wszystkich serwisy www i gdzie szukać pomocy w tej kwestii rozmawiam z Arturem Marcinkowskim - Przewodniczącym Rady Fundacji Widzialni.
Co to znaczy, że strona jest dostępna?
Taka strona spełnia kryteria dostępności zawarte w standardzie WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Oznacza to, że mogą z niej korzystać osoby niewidome, niedowidzące, Głuche i seniorzy. Możliwe jest obsłużenie portalu przez użytkowników korzystających z programów czytających i programów powiększających. Posiada dodatkowe ułatwienia jak możliwość zmiany wielkości czcionki oraz zmiany kontrastu.
Dla użytkowników niewidomych korzystających z programów czytających ważne jest, aby serwis zawierał poprawnie opisane pola formularzy, opisane elementy graficzne takie, jak zdjęcia i wykresy, opisane elementy nawigacyjne i wyszukiwarki. Osoby niedowidzące korzystające z programów powiększających cenią sobie wysoki kontrast strony, czytelną czcionkę, logicznie rozmieszczone elementy nawigacyjne. Dla osób Głuchych od urodzenia ważnym elementem jest czytelność przekazu, jasność treści. Dla seniorów ważne jest, aby elementy nawigacyjne były czytelne i intuicyjne.
Czy trudno jest stworzyć portal spełniający te wymagania?
Przygotowanie serwisu zgodnego z kryteriami dostępności nie jest trudne i nie zwiększa kosztów jego opracowania. Na każdym etapie przygotowywania strony www należy pamiętać o elementarnych zasadach. Począwszy od przygotowania makiety serwisu, którą należy przetestować z osobami niedowidzącymi i dodatkowo przy pomocy odpowiednich narzędzi sprawdzić kontrast. Twórca serwisu na dalszych etapach tworzenia powinien pamiętać o poprawnym kodzie HTML, CSS. Kluczową rzeczą dla stworzenia serwisu dostępnego dla wszystkich jest rzetelność i staranność programisty oraz testy z użytkownikami.
Z naszych doświadczeń z pracy z Wami wynika, że pierwszym krokiem jest edukacja osób tworzących strony. Gdzie szukać specjalistycznej wiedzy?
Strony tworzą ludzie dla ludzi, więc budowanie świadomości i wiedzy na temat potrzeb osób z niepełnosprawnościami jest podstawą tych działań. Ale potrzebne są też konkretne i proste narzędzia wspierające ten proces. Dlatego powstała Polska Akademia Dostępności. Portal adresowany jest do wszystkich poszukujących serwisów dostępnych dla jak największej liczby użytkowników. Na portalu zamieszczono gotowe do pobrania wzorce graficzne stron wraz z systemem zarządzania treścią. Wszystkie materiały możliwe do pobrania są udostępnione na otwartej licencji. Oznacza to, że mogą być dowolnie pobierane, modyfikowane z zaznaczeniem autora dzieła. Pobrane pakiety stron są gotowe do instalacji na serwerach w dowolnych organizacjach, instytucjach lub firmach. Dla użytkowników chcących wzbogacić swoją wiedzę na temat tworzenia dostępnych serwisów i dokumentów uruchomiono platformę e-learningową, na której znajdują się kursy dla początkujących i zaawansowanych studentów.
Czy każdy może skorzystać z zasobów Polskiej Akademii Dostępności?
Oczywiście – każdy, kto chce stworzyć dostępną stronę. Ale przede wszystkim serwisy publiczne, które z definicji powinny być dostępne dla wszystkich obywateli. Szacujemy, że jest ich w Polsce ok 400 tys. Tym czasem z naszych badań - Raport Otwarcia 2013 - wynika, że jedynie 1,7% stron www spełniało w 2013 roku minimalne wymagania dostępności. Podmioty publiczne mają jeszcze 3 miesiące na dostosowanie swoich serwisów dla osób o specjalnych potrzebach. Zobowiązuje ich do tego Rozporządzenie Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012r.
Badania pokazały też, że jest duże zapotrzebowanie na wiedzę z zakresu tworzenia serwisów www dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami, narzędzia oraz gotowe rozwiązania. Niewielkie podmioty (małe miejscowości, wsie, niewielkie instytucje) z ograniczonymi zasobami finansowymi, borykając się z bieżącymi problemami budżetowymi odkładają kwestię dostosowania swoich serwisów nadając im bardzo niski priorytet. Akademia Dostępności dostarcza im gotowe rozwiązania, możliwe do wdrożenia praktycznie od zaraz. Z punktu widzenia wdrażania rozporządzenia, PAD jest kluczowym i jednocześnie pionierskim projektem w Polsce a być może w Europie. Właśnie w Polsce, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, możliwe jest dostarczenie darmowych rozwiązań dla zainteresowanych podmiotów na najwyższym poziomie.
Dostępność strony internetowej dla osób z niepełnosprawnościami to kolejna kwestia, nad którą pracujemy w ramach programu „Orange bez barier”. Od 2013 roku współpracujemy z Fundacją Widzialni, która uczy nas nie tylko jak projektować serwis dostępny dla użytkowników z niepełnosprawnościami, ale pokazuje, jak lepiej rozumieć potrzeby tej grupy naszych klientów.
Michał Rosiak 
Monika Kulik 
Aleksandra Urbańska