Pomimo spowolnienia na rynku w 2009 roku oraz znacznej obniżki stawek MTR, Grupa TP z nadwyżką zrealizowała cel, którym było uzyskanie wolnych przepływów pieniężnych na poziomie minimum 3mld złotych. Było to możliwe m.in. dzięki rozpoczętemu w 2009 roku programowi optymalizacji kosztów, który przyniósł ok. 380 mln zł oszczędności. Zmiany na rynku oraz porozumienie podpisane z Prezesem UKE skłoniły Grupę TP do zaktualizowania planów na najbliższe lata. Nowy plan strategiczny umożliwi firmie odzyskanie pozycji lidera we wszystkich kluczowych segmentach oraz zachowanie silnej pozycji finansowej.
- W obliczu bezprecedensowego spadku na rynku telekomunikacyjnym w Polsce w 2009 roku, Grupa TP wdrożyła prężny program optymalizacji kosztów i osiągnęła założony cel w zakresie wolnych przepływów pieniężnych. Te osiągnięcia dobrze rokują dla przyszłości Grupy w chwili, gdy koncentrujemy się na naszej podstawowej działalności i przystępujemy do realizacji średniookresowego planu strategicznego. Przełomowe porozumienie, które podpisaliśmy z Regulatorem, daje nam tak potrzebną pewność i przewidywalność otoczenia regulacyjnego. Stanowi także dla nas zachętę do rozpoczęcia programu inwestycji w szerokopasmowy dostęp do internetu w całej Polsce, który w kolejnych latach powinien zaowocować znaczącym wzrostem przychodów. Grupa TP chce odzyskać wiodącą pozycję we wszystkich kluczowych segmentach. Bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy zdecydowani osiągnąć stabilne wyniki finansowe, które zapewnią akcjonariuszom wysoki i atrakcyjny zwrot z inwestycji - powiedział Maciej Witucki, prezes zarządu Telekomunikacji Polskiej.
Wyniki 2009:
- Spadek przychodów (-8,8%) rok do roku, w wyniku ponad 50%-owej obniżki stawek MTR[1] i silnej konkurencji cenowej
- Program optymalizacji kosztów przyniósł ok. 380 mln zł oszczędności, co pozwoliło ograniczyć spadek marży EBITDA do 3,5 pp
- Wolne przepływy pieniężne netto na poziomie 3,2 mld zł, zgodne z celem, o 6,5% wyższe niż w 2008 roku
- Wzrost liczby klientów usług internetu szerokopasmowego[2]+8,4%, wspierany przez silny wzrost liczby abonentów usług telewizyjnych
- Wzrost liczby klientów abonamentowych (postpaid) telefonii komórkowej o 7,4% i ich udziału w strukturze klientów Orange do 48,3%
- Solidne wskaźniki bilansowe: dług netto zmniejszył się o 1 mld zł, a wskaźnik zadłużenia netto spadł do ok. 21%
- Proponowana wypłata dla akcjonariuszy za 2009 rok: dywidenda zwykła, w wysokości 1,5 zł na jedną akcję[3]
Kluczowe wskaźniki |
Rok
|
|
(w mln zł), MSSF |
2009
|
2008[4]
|
Zmiana
|
Przychody |
16 560
|
18 164
|
-8,8%
|
Telefonia stacjonarna |
9 863
|
10 413
|
-5,3%
|
Telefonia komórkowa |
7 745
|
8 620
|
-10,2%
|
EBITDA |
6 279
|
7 519
|
-16,5%
|
EBITDA (jako % przychodów) |
37,9%
|
41,4%
|
-3,5 pp
|
Wolne przepływy pieniężne netto |
3 233
|
3 036
|
+6,5%
|
Zadłużenie netto (z uwzgl. zabezpieczeń) |
4 382
|
5 404
|
-PLN 1 023 mln
|
Omówienie wyników finansowych za 2009 rok
(Jeżeli wyraźnie nie określono inaczej, wszelkie zawarte w niniejszym dokumencie porównania z 2008 rokiem odnoszą się do wyników finansowych pro-forma[4])
Przychody w 2009 roku niższe -8,8%, z czego spadek -5,4% wynikał z decyzji regulacyjnych
Według szacunków własnych Grupy, wartość rynku usług telekomunikacyjnych w Polsce zmniejszyła się -3,4% (w porównaniu do 2008). Spadek ten można w dużej mierze wyjaśnić wprowadzonymi przez Regulatora obniżkami opłat za zakańczanie połączeń w sieciach komórkowych MTR[5] w marcu (o 36%) i lipcu (o 23%) 2009 oraz jednoczesną obniżką cen za połączenia z sieci stacjonarnych do komórkowych. Szacuje się, że skumulowany wpływ decyzji regulacyjnych spowodował w obniżenie przychodów Spółki -5,4%.
Rosnąca liczba klientów abonamentowych (+7,4% w skali roku) oraz wzrost ruchu (wskaźnik AUPU[6] zwiększył się +20,7%) ograniczyły negatywne skutki konkurencji cenowej w telefonii komórkowej. Wyłączając decyzje regulacyjne, przychody w tym segmencie spadły więc jedynie o ok. 1,2%.
Przychody z usług szerokopasmowego dostępu do internetu zwiększyły się w 2009 roku o 9,1%, do czego przyczynił się przede wszystkim wzrost liczby klientów, związany z bardzo dobrym przyjęciem przez rynek łączonej oferty usług dostępu i usług telewizyjnych Grupy TP. Wzrost usług sieci zarządzanych i innych usług przesyłu danych zredukował spadek przychodów (z wyłączeniem skutków decyzji regulacyjnych), do -2,2%.
Marża EBITDA wyniosła 37,9%, z powodu niższych przychodów, przy jednoczesnych pozytywnych efektach optymalizacji kosztów
Marża EBITDA dla Grupy TP zmniejszyła się o 3,5 punktu procentowego do 37,9%, głównie w wyniku ogólnego spadku rentowności na rynku. Wzrostowi liczby klientów i ruchu towarzyszył spadek wskaźnika ARPU. Niekorzystny wpływ na marżę EBITDA miał także wzrost kosztów, wynikający z osłabienia złotego a dodatkowym czynnikiem były rosnące koszty energii i utrzymania nieruchomości. Jednak realizowany w 2009 roku Program Optymalizacji Kosztów przyniósł wymierne oszczędności 380 mln zł, co częściowo zrównoważyło wpływ niekorzystnych czynników i pomogło utrzymać rentowność Grupy TP.
Zysk netto: spadek EBITDA został częściowo zrównoważony dzięki oszczędnościom w kosztach finansowych
Zysk netto, przypisany akcjonariuszom TP S.A., wyniósł 1 282 mln zł i był niższy niż w 2008 roku, głównie wskutek spadku EBITDA. Spadek EBITDA został częściowo zrównoważony przez oszczędności w wysokości 219 mln zł po stronie kosztów finansowych. Oszczędności te zostały uzyskane dzięki niższemu zadłużeniu netto i skutecznym zabezpieczeniom walutowym. Zysk, w przeliczeniu na jedną akcję, spadł do 0,96 zł, odpowiednio w 2008 wyniósł 1,61 zł.
Wolne przepływy pieniężne netto wyższe o 6,5%, (cel 2009 został bezpiecznie osiągnięty)
Wolne przepływy pieniężne netto w Grupie TP znacznie wzrosły w porównaniu z 2008 rokiem, osiągając poziom 3 233 mln zł, (19,5% przychodów ze sprzedaży). Spadek EBITDA, w wyniku presji regulacyjnej i konkurencyjnej, został skutecznie zrównoważony dzięki optymalizacji inwestycji (zmniejszenie o 14,4%) oraz korzystniejsze rozłożenie płatności za inwestycje[7].
Tak wysokie wolne przepływy pieniężne netto pozwoliły Grupie TP na redukcję zadłużenia netto o 1 mld zł, do poziomu 4,38 mld zł. W efekcie, wskaźnik zadłużenia netto spadł do 21%, tj. o 3 punkty procentowe (w porównaniu z końcem 2008) roku. Bezpieczny poziom płynności (8,0 mld zł na koniec 2009 roku) podkreślają dobrą kondycję bilansu Grupy TP. Należą one do najbardziej bezpieczych w branży telekomunikacyjnej i znajduje to odzwierciedlenie w bardzo dobrych ocenach ratingowych Grupy TP: A3/BBB+ z stabilną perspektywą.
Wyniki za 2009 rok w segmencie telefonii stacjonarnej
- Spadek przychodów (-5,3%), spowodowany:
- Wpływ decyzji regulacyjnych (-3,1%)
- Wzrost o >9% w segmencie usług dostępu szerokopasmowego nie wystarczył do zrównoważenia skutków wypierania telefonii stacjonarnej przez telefonię komórkową (-2,1%)
- Wzrost całkowitej liczby łączy szerokopasmowych +8,4% i ARPU[8] z usług detalicznych +1%
- Koncentracja na wartości - w strukturze sprzedaży najpopularniejsza jest opcja 1 Mb/s, a szybko rośnie udział opcji 2 Mb/s
- 16% klientów detalicznych szerokopasmowego dostępu do internetu Grupy TP korzysta z łączonej oferty 2P (broadband + TV)
- Marża EBITDA na prawie niezmienionym poziomie, dzięki Programowi Optymalizacji Kosztów 2009
- Wzrost kosztów międzynarodowego ruchu tranzytowego oraz kosztów dotyczących sieci i systemów informatycznych wskutek osłabienia złotego
- Wzrost kosztów dotyczących nieruchomości, głownie w związku z najmem budynków w Warszawie (od H2 2008)
Kluczowe wskaźniki
Telefonia stacjonarna |
2009
|
Zmiana
rok do roku
|
Przychody (w mln zł) |
9 863
|
-5,3%
|
Przychody z usług dostępu szerokopasmowego |
1 578
|
+9,1%
|
Liczba łączy stacjonarnych (w tys.) |
8 288
|
-6,9%
|
Liczba łączy szerokopasmowych (w tys.) |
2 652
|
+8,4%
|
Liczba klientów usług TV (w tys.) |
372
|
×3,3
|
Marża EBITDA |
41,2%
|
-0,1 pp
|
Usługi telefonii stacjonarnej Grupy TP znajdują się nadal pod silną presją regulacyjną oraz ze strony konkurencji. Przy spadku wartości całego rynku usług telefonii stacjonarnej o 5,6% w 2009[9] roku, Grupa TP zdołała ograniczyć negatywny wpływ tej tendencji na swoje przychody, które zmniejszyły się w skali roku o -5,3%. Spadek przychodów wynikał przede wszystkim z obniżenia cen połączeń do sieci komórkowych po obniżce stawek MTR na rynku telefonii komórkowej. Szacuje się, że decyzje regulacyjne przyczyniły się w skali roku do zmniejszenia przychodów o 3,1%. Wyłączając wpływ decyzji regulacyjnych, przychody z usług telefonii stacjonarnej zmniejszyły się o ok. 2,2% (rok do roku), a postępujący spadek przychodów z usług głosowych został po części zrównoważony przez wzrost przychodów z szerokopasmowego dostępu do internetu, transmisji danych i usług hurtowych. Warto podkreślić, że liczba abonentów usług telewizyjnych wzrosła w porównaniu z 2008 +300%, a ponad 16% klientów szerokopasmowego dostępu do internetu korzysta także z usług telewizyjnych TP; jest to kluczowe narzędzie wykorzystywane do utrzymania klientów.
Marża EBITDA w telefonii stacjonarnej zmniejszyła się -0,1 punktu procentowego, do czego przyczynił się spadek przychodów, wzrost kosztów dotyczących sieci i systemów informatycznych (wskutek zmian kursów walutowych) oraz wzrost kosztów najmu nieruchomości (wynikający z umowy leasingu zwrotnego budynków w Warszawie). Powyższe czynniki zostały częściowo zrównoważone poprzez Program Optymalizacji Kosztów 2009.
Wyniki za 2009 rok w segmencie telefonii komórkowej
- Spadek przychodów (-10,2%), na który złożyły się następujące czynniki:
- Obniżka opłat za zakańczanie połączeń w sieciach komórkowych o >50% (-9%)
- Wzrost liczby klientów abonamentowych +7,4% i znaczny wzrost AUPU, które niemal zrównoważyły skutki intensywnej presji cenowej (-1.2%)
- Wzrost liczby klientów abonamentowych telefonii komórkowej +7,4% i ich udziału w ilościowej strukturze klientów Orange do 48,3%
- Wzrost liczby klientów dedykowanych mobilnych usług szerokopasmowego dostępu do internetu +10,2%
- Spadek marży EBITDA wskutek agresywnych działań konkurencji, erozji cen i zmian kursów walutowych
Kluczowe wskaźniki
Telefonia komórkowa |
2009
|
Zmiana
rok do roku
|
Przychody (w mln zł) |
7 745
|
-10,2%
|
Łączna liczba klientów (w tys.) |
13 714
|
-3,3%
|
Liczba klientów abonamentowych (w tys.) |
6 624
|
+7,4%
|
Liczba mobilnych dostępów szerokopasmowych (w tys.) |
388
|
+10,2%
|
Marża EBITDA |
28,6%
|
-10 pp
|
W pierwszym kwartale 2009 doszło niemal do zatrzymania wzrostu na rynku usług telefonii komórkowej (wzrost w ujęciu wartościowym wyniósł zaledwie 1,2%). W drugim półroczu nastąpił spadek. Zasadniczym czynnikiem, który przyczynił się do spadku, był wpływ dwóch obniżek stawek MTR i, pośrednio z nich wynikający, znaczny spadek cen detalicznych.
Przy tak wymagających warunkach rynkowych, przychody Orange zmniejszyły się w skali roku
-10,2%, z czego aż 9% spadku wynika z decyzji regulacyjnych. Po stronie przychodów, nastąpił wzrost liczby klientów abonamentowych +7,4% oraz wzrost ruchu (zagregowany wskaźnik AUPU wzrósł +20,7%). Zrównoważyło to negatywne skutki konkurencji cenowej (wynikającej z obniżenia stawek MTR oraz asymetrii stawek na korzyść operatora sieci Play). W połączeniu ze wzrostem przychodów z usług stacjonarnych, oferowanych pod marką Orange, pozwoliło to zamortyzować spadek przychodów z telefonii komórkowej (wyłączając wpływ decyzji regulacyjnych) do zaledwie 1,2%.
Korzystne zmiany w strukturze klientów Orange są wynikiem ukierunkowanej na wartość strategii handlowej. Znaczny wzrost liczby klientów abonamentowych (post-paid) spowodował, że ich udział w strukturze klientów Orange zwiększył się do 48,3%. W omawianym okresie liczba klientów mobilnych usług szerokopasmowego dostępu do internetu wzrosła +10,2%. Jednocześnie, w porównaniu z 2008, zmniejszyła się liczba klientów pre-paid z powodu zakończenia racjonalizacji bazy klientów, rozpoczętej w 2008 roku.
Utrzymujący się niski kurs złotego, rosnąca liczba klientów i wielkość ruchu przełożyły się na zwiększoną presję po stronie kosztów operacyjnych Orange. Wpływ tych czynników był widoczny w kosztach sprzedaży, kosztach usług operatorskich, kosztach dotyczących sieci i systemów informatycznych oraz kosztach rozwoju nowych produktów. Jednak i tu, realizowany w 2009 Program Optymalizacji Kosztów, przyniósł oszczędności. Ograniczono wzrost kosztów sprzedaży poprzez wprowadzenie ofert SIMO[10] oraz obniżenie cen telefonów komórkowych. W efekcie, w skali roku, spadek marży EBITDA dla telefonii komórkowej został ograniczony do 10 punktów procentowych.
Proponowana wypłata dla akcjonariuszy za 2009 rok
Uwzględniając wyniki za 2009 rok, Zarząd będzie rekomendował Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy zatwierdzenie dystrybucji środków pieniężnych w wysokości 2.003 mln zł, tj. 1,50 zł na jedną akcję, w formie zwykłej wypłaty dywidendy.
Plan strategiczny
Na przestrzeni ostatnich trzech lat Grupa TP prowadziła działalność w otoczeniu, które podlegało gwałtownym i nieprzewidywalnym zmianom makro oraz regulacyjnym. Zmieniające się warunki skłoniły Grupę do skorygowania przyjętej strategii średniookresowej w celu odzyskania wiodącej pozycji, a także zachowania silnej pozycji finansowej i zapewnienia wysokiego zwrotu akcjonariuszom.
Opisany niżej średniookresowy plan działań Grupy TP jest oparty na następujących założeniach:
- Tendencja spadkowa na rynku usług telekomunikacyjnych w Polsce utrzyma się w 2010 roku (tempo tego spadku będzie wolniejsze niż w 2009 roku), gdyż przewidywany wzrost popytu nie zdoła zrównoważyć skutków wprowadzonych w 2009 roku obniżek stawek MTR, które będą nadal wpływać na wartość rynku w 2010 roku. Począwszy od 2011 roku, w miarę słabnięcia skutków niekorzystnych decyzji regulacyjnych, rynek powinien stopniowo wejść w fazę wzrostu.
- Segment telefonii komórkowej powinien się przyczynić do wzrostu wartości rynku. Jednocześnie przewidujemy spowolnienie erozji rynku w segmencie usług stacjonarnych.
Średniookresowy plan działań Grupy TP opiera się na trzech zasadniczych filarach:
- Koncentracja na podstawowej działalności w związku z podpisaniem porozumienia z Regulatorem. Realizacja ogólnopolskiego programu inwestycji w szerokopasmowy dostęp do internetu, zakładającego uzyskanie ponad miliona linii o wysokiej przepustowości (6 Mb/s), poprawi pozycję TP wobec konkurencji. Jest to szczególnie istotne w 10 największych miastach Polski, gdzie TP będzie skutecznie konkurować z operatorami sieci telewizji kablowej. Z drugiej zaś strony, przewidywana zmiana zasad regulacyjnych (wprowadzenie metody „koszt plus" przy ustalaniu stawek za hurtową odsprzedaż dostępów szerokopasmowych) pozwoli Grupie ceny jako elementu zwiększenia popytu na szerokopasmowy dostępu do internetu.
- Inicjatywa w rynkach. Celem planowanych działań komercyjnych jest uzyskanie wyraźnie wiodącej pozycji na rynkach telefonii stacjonarnej, telefonii komórkowej i szerokopasmowego dostępu do internetu. Lojalność klientów jest kluczem do osiągnięcia tego celu. Będzie ona wzmacniana przez wprowadzanie nowych, przyjaznych dla klienta produktów, wprowadzanych stopniowo pod jednolitą marką. Nowo tworzona oferta marketingowa będzie promowana przez odnowione struktury sprzedażowe i monitorowana przy użyciu nowoczesnego systemu obsługi klienta.
- Ewolucja modelu operacyjnego. Celem tego trzeciego filaru jest obniżenie całkowitych kosztów Grupy TP w celu zapewnienia stabilnych wyników finansowych. W ramach tego filaru, planujemy m.in. przesunięcie części kosztów z obszaru administracyjnego do obszaru kosztów sprzedaży, które generują przychody. Oznacza to istotne ograniczenie kosztów niezwiązanych ze sprzedażą. Zmiany będą obejmować także uproszczanie procesów oraz outsourcing, czyli zlecanie pozabiznesowych podmiotom zewnętrznym.
Założenia rynkowe i cel w zakresie wolnych przepływów środków pieniężnych na 2010 rok
- Spadek wartości rynku powinien być wolniejszy niż w 2009 roku. Presja konkurencyjna będzie zapewne nadal bardzo duża, ale w drugim półroczu skutki obniżek stawek MTR powinny być już mniej widoczne. W efekcie, przychody będą nadal spadać, choć wolniej niż w 2009 roku (przewidujemy jednocyfrowy spadek przychodów, w górnym przedziale).
- TP wdraża dynamiczny plan transformacji kosztów w celu zrównoważenia efektów niekorzystnych decyzji regulacyjnych, presji cenowej oraz wzrostu kosztów sprzedaży (niezbędnego do odzyskania pozycji rynkowej). W efekcie tego przewidujemy jednocyfrowy, niski spadek marży EBITDA[11].
- Inwestycje powinny się kształtować na poziomie 16-18% przychodów. Głównym czynnikiem powodującym wzrost nakładów będą dodatkowe inwestycje w dostęp szerokopasmowy (wynikające z porozumienia z UKE).
- Grupa TP przewiduje, że wygeneruje wolne przepływy środków pieniężnych w wysokości co najmniej 2 mld z[11]; poziom ten uwzględnia już konieczność przeznaczenia dodatkowych środków na rozbudowę linii szerokopasmowych zgodnie z postanowieniami porozumienia z Regulatorem.
Założenia rynkowe i cele Grupy na 2012 rok
- Stopniowo rynek powinien ponownie wejść w okres wzrostu. Grupa TP zamierza odzyskać wiodącą pozycję na rynku, więc przychody Grupy powinny rosnąć nieco szybciej od średniej dla całego rynku.
- Grupa TP będzie nadal odnosić korzyści z programu transformacji kosztów. W efekcie, do 2012 roku, marża EBITDA powinna stopniowo rosnąć[11].
- Do 2012 roku przewidujemy wzrost nakładów inwestycyjnych, które będą się kształtować na poziomie 17-19% przychodów. Wzrost ten będzie związany z dodatkowymi inwestycjami wynikającymi z porozumienia z Regulatorem, które z kolei mają w przyszłości pobudzić wzrost przychodów.
- Wolne przepływy pieniężne netto będą się kształtować średnio na poziomie, co najmniej 2 mld zł rocznie[11], a regularne[12] wolne przepływy pieniężne netto wyniosą średnio około 3 mld zł rocznie[11].
- W najbliższych trzech latach nastąpi przejściowy wzrost inwestycji, gdyż rozwój szerokopasmowego dostępu do internetu będzie tego wymagał. Inwestycje te są nie tylko elementem porozumienia z Regulatorem, ale mają także umożliwić TP skuteczne konkurowanie na rynku. Plan zakłada utrzymanie dobrych wskaźników bilansowych, które są kluczem do podtrzymania naszej wysokiej oceny wiarygodności kredytowej. Nasza polityka finansowa zakłada utrzymanie długu netto na ostrożnym poziomie, tak by wskaźnik zadłużenia netto nie przekroczył 30-35%, a jednocześnie wskaźnik zadłużenia netto do EBITDA wynosił poniżej 1,5. Z tego względu, na dzień dzisiejszy, uwzględniając krótkoterminowy wzrost inwestycji i przyjętą politykę finansową, w średniej perspektywie będziemy dążyć do utrzymania wypłat środków pieniężnych dla akcjonariuszy na obecnym poziomie z 2009 roku - powiedział Roland Dubois, członek zarządu TP ds. Finansów, odnosząc się do wyników finansowych i wypłat dywidendy dla akcjonariuszy.
Pełna informacja znajduje się na stronie: www.tp-ir.pl
[1] Mobile Termination Rate
[2] Wraz z usługami dostępu hurtowego (BSA) oraz LLU
[3] Propozycja oczekuje na zatwierdzenie przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
[4] Po wyłączeniu z wyników 1 kwartału 2008 roku spółki zależnej Ditel, publikującej książki telefoniczne, która została sprzedana pod koniec pierwszego półrocza 2008 roku. Wszystkie porównania w niniejszym dokumencie odnoszą się do takiej podstawy pro-forma.
[5] ang. „Mobile Termination Rates
[6] AUPU (ang. average usage per user) - średni czas połączeń na abonenta
[7] Na 2008 rok przypadły wyższe płatności z tytułu wzmożonych inwestycji podjętych w czwartym kwartale 2007 roku
[8] ARPU (ang. average revenue per user) - średnie przychody na abonenta
[9] Cały rok: -1.8%, Q4 2009: -6,7%
[10] ang: „SIM Only", wyłącznie z kartą SIM
[11] Z wyłączeniem zdarzeń nadzwyczajnych i wpływu nieprzewidzianych decyzji regulacyjnych
[12] Z wyłączeniem nakładów inwestycyjnych wynikających z porozumienia z Regulatorem