Młodzi ludzie rozmawiają przez komunikatory, używają mediów społecznościowych, szukają informacji i grają online. Smartfony z dostępem do internetu towarzyszą im przez cały czas. Używane w sposób niewłaściwy mogą jednak być groźne.

Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, czy ich pociecha korzysta z internetu w sposób zdrowy i nie jest od niego uzależnione. I słusznie. Z urządzeń mobilnych korzysta już co trzecie dziecko w wieku 0-2 lata i co drugie w wieku 3-4 lata, średnio ponad godzinę dziennie. Zbyt wczesny i niekontrolowany dostęp do ekranów może zaburzać rozwój i sprzyjać uzależnieniu od smartfonów. Wśród nastolatków średni czas spędzany przed ekranem w dzień powszedni to aż 5 godzin i 36 minut. Ponad 15% nastolatków spędza przed ekranem ponad... 8 godzin dziennie.

Kiedy pojawia się uzależnienie

O nadużywaniu ekranów mówimy, gdy dziecko spędza zbyt dużo czasu przed ekranem, kosztem innych aktywności. Zaniedbuje obowiązki, ogranicza bezpośrednie kontakty z rówieśnikami i rodziną, ma trudności z koncentracją, problemy ze snem i wybuchy złości, gdy dostęp do ekranu jest ograniczany. Uzależnienie od ekranów zaburza relacje, rodzi konflikty, nieporozumienia i problemy z emocjami.

Jak zapobiegać uzależnieniu od ekranów?

• Ustalcie jasne, wspólne zasady - limity czasowe, strefy bez ekranu, ograniczcie dostępność urządzeń w pokoju dziecka.
• Bądźcie wzorem do naśladowania – dbajcie o własną higienę cyfrową.
• Rozmawiajcie - regularna rozmowa o tym dlaczego ograniczenia są ważne, dzielenie się odczuciami i przemyśleniami dotyczącymi internetu, pytanie dziecka, co robi online, co je ciekawi, w co gra.
• Zaproponujcie atrakcyjne alternatywy- warto pomóc dziecku znaleźć pasję poza siecią.
• W przypadku młodszych dzieci korzystajcie z narzędzi kontroli rodzicielskiej.
• Pokażcie jak można korzystać z sieci w sposób inspirujący i kreatywny.

Polecam posłuchać z dzieckiem - „Sieciaki. Misja Bezpieczny Internet”. Więcej informacji znajdziecie też na stronie Fundacji Orange.

Cyberprzemoc i hejt

Dziś przemoc rówieśnicza jest mocno obecna w środowisku cyfrowym. Według badania „Nastolatki 3.0” (NASK, 2023): 38,9% młodych ludzi doświadczyło wyzywania w internecie, 24,3% - ośmieszania, 22,2% - poniżania.

Do przemocy najczęściej dochodzi na czatach klasowych, na komunikatorach, w mediach społecznościowych, grach online, w komentarzach i prywatnych wiadomościach. Najczęstszymi jej formami są: wyzywanie, obrażanie, ośmieszanie, wykluczanie z grup i rozmów, ignorowanie, publikowanie lub rozsyłanie kompromitujących materiałów, podszywanie się pod inną osobę, groźby, szantaż, nękanie i udostępnianie prywatnych treści bez zgody.

Jak zapobiegać cyberprzemocy?

• Rozmawiajcie z dziećmi o relacjach, nie tylko o technologii
• Modelujcie empatię i reagowanie - rozmawiajcie o emocjach i nazywajcie je razem z dzieckiem – to buduje świadomość i ułatwia radzenie sobie z trudnymi sytuacjami
• Wzmacniajcie odporność psychiczną i poczucie wartości - doceniajcie nie tylko za osiągnięcia, ale za wysiłek, postawę, reakcję na trudną sytuację, uczcie dziecko, że nie musi być lubiane przez wszystkich, ale ma prawo czuć się bezpieczne.

Co robić, gdy Wasze dziecko jest sprawcą przemocy? Dzieci czasem piszą krzywdzące komentarze „dla śmiechu” - nie ze złej woli, ale z braku refleksji i empatii. Warto rozmawiać z dzieckiem i uczyć odpowiedzialności za słowa - „Jak myślisz, jak czuła się ta osoba, gdy to przeczytała?”, „Czy chciałbyś, żeby ktoś tak napisał o Tobie?”. Nie usprawiedliwiajcie - jeśli Wasze dziecko kogoś skrzywdziło, pomóżcie mu zrozumieć konsekwencje i naprawić błąd.

Co zrobić gdy Wasze dziecko jest świadkiem przemocy? Mówcie, że reagowanie ma sens - nawet jeśli jest trudne. Pokażcie konkretne strategie: „Możesz napisać do osoby, którą wyśmiano”, „Możesz zgłosić to dorosłemu”, „Możesz wyjść z grupy, która kogoś poniża”.

Co zrobić gdy Wasze dziecko jest ofiarą przemocy? Zaniepokoić mogą m.in. wycofanie, unikanie rówieśników lub szkoły, gwałtowne zmiany w korzystaniu z internetu lub telefonu, ukrywanie aktywności online, zmienianie haseł i usuwanie aplikacji.

Reagować trzeba jak najszybciej. Dopytujcie, sprawdzajcie, a gdy dziecko mówi - wysłuchajcie uważnie, zabezpieczcie dowody (zrzuty ekranu, nicki, daty, treść wiadomości, linki), współpracujcie ze szkołą - ona obowiązek reagowania, zgodnie z przepisami i przyjętymi standardami ochrony dzieci. Jeśli zajdzie potrzeba zgłoście sprawę do administratora serwisu, lub - w sytuacjach poważnych - na policję.

Zachęcam by posłuchać z dzieckiem „Sieciaki. Jest nas więcej”. Więcej informacji na stronie Fundacji Orange.

Kiedyś wystarczyło wyjść na podwórko, żeby spotkać znajomych z dzieciństwa. Dziś większość z nas jest rozrzucona po świecie. Studia, praca, emigracja. I choć już nie siadamy razem na ławce, to paradoksalnie… potrafimy widywać się częściej niż kiedyś. Wszystko dzięki grom i komunikatorom.

Podzielę się z Wami historią o tym, jak nowoczesne technologie i gaming pozwalają utrzymać kontakt ze znajomymi z dawnych lat. Trochę tak jakby niegdysiejsze dziecięce zabawy w chowanego w świecie wirtualnym nabrały nowego kolorytu.

Od TeamSpeaka po Discorda czyli jak rozmawiają gracze

Najpopularniejszym miejscem do rozmów graczy jest teraz Discord. Właściwie trudno sobie wyobrazić wspólną rozgrywkę bez niego. Serwery, kanały głosowe i tekstowe, możliwość streamowania ekranu. To centrum dowodzenia każdej drużyny. Discord dzisiaj króluje, bo łączy czat tekstowy, głosowy i wideo w jednej, prostej w obsłudze aplikacji, dostępnej zarówno na komputerze jak i na telefonie. Oferuje serwery z kanałami tematycznymi, integracje z grami i boty, dzięki czemu staje się centrum społeczności, a nie tylko komunikatorem. Dodatkowo ciągły rozwój, darmowy dostęp i łatwe udostępnianie linków sprawiły, że gracze masowo migrowali z konkurencyjnych platform. Moc Discorda pokazała przede wszystkim kwarantanna podczas pandemii, gdy przez tę aplikację odbywały się nawet zajęcia szkolne!

Jednak choć Discord i podobne komunikatory zdobyły dziś serca graczy na całym świecie, dla mnie to przede wszystkim sposób, żeby utrzymać kontakt z osobami, które znam od dzieciństwa. Na przykład Daniel, mój dobry przyjaciel z dawnych lat, który teraz mieszka w Niemczech. Ze względu na pracę, finanse i kwestie geograficzne nasze codzienne spotkania byłyby prawie niemożliwe. Tymczasem Discord to rozwiązanie dzięki któremu możemy regularnie „spotykać się” w grach i rozmawiać, tak jak kiedyś spędzaliśmy razem popołudnia na podwórku. Oczywiście można też zdzwonić się na Messengerze i nawet zobaczyć się nawzajem! Ale nie o to tu chodzi. Kluczem jest możliwość odwzorowania przygód z dziecięcych lat.

Proximity chat czyli gamchanger w komunikacji w grach wideo

Grając z Danielem w gry online szybko odkryliśmy, że sama rozmowa przez Discord to dopiero początek. Najciekawsze są momenty, gdy gra sama w sobie wprowadza komunikację w zależności od odległości, czyli tzw. proximity chat. To zaawansowane rozwiązanie technologiczne, które umożliwia odtwarzanie głosu rozmówcy w sposób przestrzenny, z naturalnym tłumieniem dźwięku wraz z dystansem. Efekt ten jest realizowany dzięki lokalnemu przetwarzaniu pozycji postaci oraz dedykowanemu modułowi sieciowemu, minimalizującemu opóźnienia i utratę jakości komunikacji głosowej.

Funkcja proximity chat pojawia się w coraz większej liczbie gier, szczególnie tych nastawionych na współpracę lub realizm. Przykłady to: klimatyczny horror Sons of The Forest, Sea of Thieves gdzie wcielasz się w postać pirata i usłyszysz przeciwnego gracza na przykład w trakcie abordażu, lub ogrywane przez nas Among Us 3D.

Ostatnio z Danielem przerzuciliśmy się na Among Us 3D i tu dopiero widać, jak bardzo proximity chat zmienia dynamikę gry. W tej kooperacyjnej grze każdy z nas wciela się w członka załogi na statku kosmicznym. Jeden z graczy jest sabotażystą próbującym eliminować innych. Po w tym wszystkim proximity chat? Przy jego użyciu możemy rozmawiać przed Discorda, jednak tylko wtedy... gdy nasze postacie znajdują się blisko siebie!

To tworzy niesamowite sytuacje. Na przykład próbujemy razem naprawić reaktory, a nagle sabotażysta podchodzi od tyłu i w panice próbujemy się dogadać, szeptać wskazówki i ostrzegać siebie nawzajem. Albo moment, gdy mój kumpel z dawnych lat idzie sam w ciemny korytarz, a ja słyszę tylko echo jego głosu. Napięcie rośnie, a wyobraźnia działa na pełnych obrotach. Proximity chat sprawia, że każda decyzja staje się bardziej emocjonująca, a zwykła gra w Among Us 3D zamienia się w prawdziwą przygodę pełną niepewności i współpracy.

A co z innymi tytułami? W Minecraft także można wykorzystać proximity chat, instalując odpowiednie mody lub pluginy. Idealnie sprawdza się podczas wspólnej eksploracji jaskiń, czy budowy wielkich konstrukcji. Sprawia, że kooperacja staje się bardziej realistyczna! Gdy ktoś oddala się sam kopać w jaskini, kontakt głosowy zanika, a powrót do drużyny przywraca rozmowy. Dzięki temu musisz planować ruchy i słuchać innych, a zwykła rozgrywka zamienia się w prawdziwą przygodę pełną współpracy i napięcia.

Internet (niezmiennie) łączy ludzi

Podsumowując, gry z funkcją proximity chat pokazują, że nawet gdy znajomi rozjechali się po całym świecie, można bawić się w klimacie przypominającym dziecięce lata. Wspólnie odkrywać lochy, budować zamki w Minecraft czy dramatycznie naprawiać reaktory w Among Us 3D. To fantastyczny sposób, by podtrzymać przyjaźnie z dzieciństwa, dzielić emocje i po prostu dobrze się bawić. Niezależnie od kilometrów dzielących graczy. Oczywiście, żeby w pełni korzystać z takich doświadczeń, niezbędny jest stabilny i szybki internet. Taki, który pozwala na płynną komunikację i brak lagów w trakcie akcji. Dlatego jeśli zależy Ci na naprawdę dobrym połączeniu, warto postawić na światłowodowy internet od Orange. Szybki, stabilny i gotowy do każdej gry, nawet z przyjaciółmi setki kilometrów dalej.

Możecie już u nas kupić iPhone`y 17 z oraz absolutną nowość - „najcieńszy” iPhone Air. W ofercie znajdziecie też nowe zegarki Apple Watch oraz słuchawki Air Pods Pro 3. Zamówione w przedsprzedaży sprzęt dostaniecie po 19 września.

Jak co roku, świat na chwilę wstrzymał oddech na premierze nowości Apple i teraz już wszystko wiemy. Nowa seria iPhone’ów 17 ma procesor A19, 6,3-calowy wyświetlacz i wreszcie częstotliwość odświeżania ProMotion do 120 Hz. Na tylnym panelu smartfonu znajdziecie zmodyfikowany system kamer Dual Fusion. Przednia ma 24 MPix i funkcję Center Stage, która automatycznie umieszcza wszystkie osoby w kadrze - bez konieczności obracania urządzenia do orientacji poziomej. Ramki stały się cieńsze i wprowadzono szkło ochronne Ceramic Shield 2, które zdaniem producenta aż trzy razy lepiej chroni przed zarysowaniami.

W Orange smartfony dostaniecie we wszystkich możliwych wariantach pamięci. iPhone 17 jest dostępny w 5 wariantach kolorystycznych: lawendowym, szałwii, gołębim, białym i czarnym. Wśród smartfonów z serii iPhone 17 Pro klienci mają do wyboru wersje: srebrny, kosmiczny pomarańczowy oraz głębinowy błękit.

Najszybsza i najprostsza instalacja eSIM

Wraz z premierą iPhone’a 17 wystartowaliśmy także z innowacyjnym rozwiązaniem - automatyczną instalacją karty eSIM, zwaną także preinstalacją. Jesteśmy jedynym operatorem w Polsce, który ofertuje taką możliwość. Dzięki tej metodzie karta eSIM zostaje automatycznie przypisana do nowo kupowanego urządzenia. Po pierwszym uruchomieniu telefonu i podłączeniu go do Wi-Fi karta eSIM działa bez konieczności samodzielnej instalacji czy skanowania kodu QR. Sprzęt jest więc od razu gotowy do użycia. To duże uproszczenie i szybszy, bezpieczny start urządzenia, a konfiguracja odbywa się w tle.

Jeśli korzystacie już z usług Orange, a chcecie użyć preinstalacji - potrzebna będzie wymiana karty SIM. Sam proces może potrwać od kilku do kilkunastu minut. Automatyczna instalacja dostępna jest tylko na produktach, które obsługują technologię eSIM: iPhone 15, iPhone 16 oraz najnowszy iPhone 17. Po złożeniu zamówienia i odebraniu nowego smartfona, na wskazany w zamówieniu adres e-mail, otrzymacie dane karty eSIM oraz PIN do jej odblokowania (otrzymacie to także SMS-em). W przypadku zakupów dokonywanych w salonie, sprzedawcy pomogą w automatycznej instalacji, a telefonicznie wsparcia udzielą konsultanci na infolinii.

Smukły jak iPhone Air

Kolejna nowość to iPhone Air. Telefon na grubość jedynie 5,6 mm, a przekątną ekranu - 6,5 cala.Wyposażony jest w najmocniejszy procesorA19 Pro. Smartfon obsługuje tylko eSIM, aby „zmaksymalizować” pojemność baterii, która według producenta ma działać przez cały dzień i do 40 godzin w trybie odtwarzania video. iPhone Air może mieć dwie aktywne karty eSim, a przechowywać możecie ich nawet do 8. Za wysoką jakość zdjęć odpowiadają: główny aparat 48 MPix z teleobiektywem, przedni 18 MPix i funkcja Center Stage.

iPhone Air ma od 256 GB - w standardowej wersji, aż do 2 TB w modelu Pro Max.

A teraz nowe dodatki

Zacznijmy od nowych zegarków Apple Watch: Series 11, SE 3, Ultra 3.Macie je teraz w najszerszej gamie kolorystycznej. Każdy z nich to połączenie sportowego, wielofunkcyjnego smartwatcha - będącego naszym osobistym asystentem, razem z najnowszymi technologiami i elegancją.W nowych modelach wzbogacono m.in. funkcje zdrowotne - pojawiły się np. czujnik temperatury nadgarstka, szacowanie owulacji, czy powiadomienia o bezdechu sennym.

Dopełnieniem nowości są bezprzewodowe słuchawki Air Pods Pro 3. Prócz podstawowych funkcji mają też możliwość mierzenia tętna i temperatury ciała, bez zaprzestawania odtwarzania muzyki, a także funkcje tłumaczenia w czasie rzeczywistym. Mogą działać, w zależności od trybu, od 8 do 10 godzin. Udoskonalono też jakość dźwięków i basów.  Więcej o nowościach od Apple przeczytacie tutaj.