Do 25 kwietnia trwa nabór do bezpłatnego programu edukacyjnego Fundacji Orange - MegaMisja. Zgłaszać mogą się szkoły i przedszkola z całej Polski. Na zajęciach prowadzonych przez nauczycielki i nauczycieli dzieci ćwiczą kompetencje społeczne, w tym m.in. uważność. To ona wpiera je w rzeczywistości pełnej intensywnych bodźców i atrakcji – także tych online. Poprawia koncentrację i pomaga dzieciom uczyć się nowych rzeczy.

O programie MegaMisja i uważności porozmawiałam z Agnieszką Świtaj - pedagożką specjalną realizującą MegaMisję dla przedszkoli w mazurskich Pieckach.

W tegorocznej edycji dużo mówimy o uważności. Mamy na to specjalny scenariusz. Czy według pani ta kompetencja jest ważna dla dzieci w wieku przedszkolnym?

Tak, zrealizowaliśmy już scenariusz o uważności. Myślę, że ta kompetencja jest bardzo ważna. Skupianie się na chwili trwającej teraz, na otaczającym dzieci świecie - jest ważne. Skupianie się na sobie, na swoich emocjach, na tym, co dziecko czuje w różnych chwilach czy sytuacjach - myślę, że pozwoli dziecku w przyszłości lepiej rozumieć co i dlaczego się z nim dzieje. Uważam, że pozwoli to także dziecku w przyszłości rozumieć, że np. zrobienie czegoś wbrew sobie, niesie za sobą różne, nieraz bardzo poważne konsekwencje. Mam na myśli szkody dla naszego zdrowia - od dolegliwości typu spięte mięśnie do poważnych chorób: nerwicy i depresji.

W programie zachęcamy też do zajęć w plenerze i do kontaktu z naturą. Czy MegaMisja zachęciła panią, żeby np. częściej wychodzić z dziećmi?

Niestety, przy tym scenariuszu nie udało nam się wyjść na dwór, ze względu na pogodę. Jednak mieliśmy otwarte okna i mogliśmy przynajmniej skupić się na kroplach deszczu.

Czy pani zdaniem program podoba się dzieciom? Jak może na nie wpływać?

Uważam, że program podoba się dzieciom. Gdy mijam przedszkolaki na korytarzu pytają, co tam u Psotnika i kiedy przyjdę do nich na zajęcia. Obserwując dzieci w grupach, w których prowadzę zajęcia - jestem pedagogiem specjalnym, więc często „wchodzę na zajęcia" lub uczestniczę w całości zajęć - zauważam, że zaczynają ze sobą lepiej współpracować. Podejmują próby negocjacji, ustalają wspólne działanie podczas zabaw.

 Jakie zajęcia, ćwiczenia, zabawy najbardziej spodobały się grupie?

Moim przedszkolakom najbardziej spodobały się zabawy ze scenariusza o współpracy „Wszyscy na pokład". To rewelacyjna zabawa o współpracy. Początkowo nie wydaje się łatwa, bo każde dziecko jest po prostu inne. Jednak im więcej prób, tym idzie zdecydowanie lepiej. U nas koc był tratwą, na której dzieci musiały uciekać przed rekinem. Z czasem tratwa „kurczyła się”, było coraz to mniej miejsca. Ostatecznie zostały dwie małe tratwy, a zadaniem dzieci było zmieszczenie na niej i pomoc kolegom oraz koleżankom. Było dużo śmiechu. Jednocześnie pojawili się „liderzy w grupie”, którzy wspierali inne dzieci i motywowali do wspólnej zabawy i zadań.

Układanie liter z własnych ciał super się sprawdziło. Zabawa z wiązaniem nogi szarfą - także wzbudziła wiele emocji. Co prawda na początku nie obyło się bez małych przewrotów, ale to pozwoliło poczuć dzieciom „na własnej skórze", że bez współpracy może być ciężko. Im dłużej dzieci próbowały, tym fajniejsze sposoby na zgranie wymyślali, np. szli „na raz” albo „prawa, lewa, prawa, lewa". 

Co pani szczególnie zapamiętała, realizując materiały MegaMisji?

Najbardziej zajęcia o uważności. Na co dzień tak trudno o niej pamiętać, a jest nam bardzo potrzebna. Nawet, aby czasem powiedzieć sobie: „dość, muszę odpocząć". W dzisiejszym pędzie z domu do pracy, z pracy do domu, nie mamy czasu, aby być „tu i teraz”, aby cieszyć się z chwili, w której w danym momencie jesteśmy. 

Według mnie w MegaMisji cały projekt jest fajny. Prostota scenariusza, z ciekawymi zabawami ruchowymi, ale i takimi, które wymagają od dzieci rozwiązywania różnych problemów. Tematy poruszane w scenariuszach to podstawy, które dziecko musi mieć opanowane, chcąc uczestniczyć w pełni w życiu społecznym. Bez tego dziecku będzie ciężko odnaleźć się w klasie czy ogólniej - w grupie społecznej. 

Czy miała pani jakieś obawy przed przystąpieniem do programu?

Oczywiście. Bałam się, że scenariusze okażą się trudne do zrealizowania. Obawiałam się też, że w jednym scenariuszu będzie bardzo dużo rzeczy do zrobienia i nie wyrobię się w czasie. Martwiłam się, jak dzieci zareagują na zajęcia i czy im się spodobają. Na szczęście te obawy się nie potwierdziły. Zajęcia podobają się dzieciom. Prostszych scenariuszy chyba nie można było wymyślić i spokojnie jestem w stanie zrealizować cały scenariusz.

Dziękuję za rozmowę.

Życzliwie namawiam Was do odwiedzenia naszej strony, by dowiedzieć się więcej o MegaMisji i obecnej edycji programu. Przypominam, że zgłaszać mogą się szkoły (klasy 1-3) oraz przedszkola. Na zgłoszenia czekamy do 25 kwietnia 2025 r.

CyberTarcza w sieci Orange w ubiegłym roku najczęściej blokowała strony internetowe z fałszywymi inwestycjami - skala tego typu oszustw z roku na rok wzrosła dwukrotnie. Łącznie w 2024 roku zablokowano 305 tysięcy fałszywych stron internetowych, chroniąc 4,85 mln klientów, którzy kliknęli w fałszywe linki. Eksperci CERT Orange Polska zauważają także nowe metody działania cyberprzestępców: większą specjalizację grup zajmujących się wykradaniem i zarabianiem na danych, precyzyjne dobieranie ofiar, a także wykorzystywanie luk w zabezpieczeniach urządzeń.

Raport CERT Orange Polska za rok 2024 to podsumowanie kluczowych danych i statystyk  dotyczących zagrożeń wykrytych i zablokowanych w sieci Orange, a także analizy najnowszych trendów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.

- Dane z najnowszego raportu CERT pozwalają na umiarkowany optymizm – liczba osób, które kliknęły w fałszywy link, zablokowany wcześniej przez CyberTarczę, jest niższa niż rok wcześniej. To znaczy, że edukacja działa, rośnie świadomość zagrożeń. Niemniej, to wciąż miliony osób, które bez naszej ochrony mogły stracić swoje oszczędności. Dlatego wprowadzamy nowe rozwiązania by zwiększać bezpieczeństwo naszych klientów. To chociażby serwis Hasło Alert, gdzie mogą sprawdzić, czy ich dane logowania wyciekły, lub Centrum Bezpieczeństwa w aplikacji Mój Orange. A dla firm otworzyliśmy nowoczesne Centrum Doświadczeń Cyberbezpieczeństwa, gdzie w bezpiecznych warunkach zobaczą jakie skutki może mieć cyberatak na ich organizację. Działania te wzmacniają bezpieczeństwo społeczeństwa w sieci, a także umożliwiają zawczasu budować cyberodporność– mówi  Piotr Jaworski, członek zarządu ds. Sieci i Technologii Orange Polska

Od wielu lat, główne rodzaje zagrożeń, na jakie narażeni są internauci, pozostają praktycznie bez zmian. W ubiegłym roku, wg danych CERT Orange Polska, po raz kolejny numerem jeden był phishing (45%), na kolejnych miejscach utrzymują się ataki DDoS (15%) oraz złośliwe oprogramowanie (blisko14%). Co roku rozwijają się jednak metody działania przestępców.

Phishing: dwukrotny wzrost oszustw na fałszywe inwestycje.

W 2024 wśród metod phishingowych dominowały fałszywe inwestycje – stanowiły aż 60% wszystkich oszustw, dwukrotnie więcej niż rok wcześniej. Linki do fałszywych stron rozpowszechniane były głównie za pomocą reklam w mediach społecznościowych. Drugie najpowszechniejsze oszustwo (około 30%) to fałszywe płatności, w tym popularne oszustwo na kupującego. W całym ubiegłym roku CyberTarcza zablokowała 305 tysięcy domen phishingowych, podczas gdy rok wcześniej było ich 360 tys. Nie oznacza to jednak mniejszą aktywność przestępców. To efekt lawinowego już wykorzystania blokad typu „wildcard” w 2024 roku. To blokady wszystkich subdomen w obrębie jednej domeny podstawowej.

- Mija dziesięć lat od kiedy w sieci Orange działa CyberTarcza – nasze autorskie rozwiązanie. Przez ten czas rozwijaliśmy ją tak, by radziła sobie z coraz to nowszymi zagrożeniami. Dziś stoją za nią zaawansowane algorytmy, infrastruktura i zespół analityków CERT Orange Polska. Ale skuteczność CyberTarczy wspierają też internauci reagujący na zagrożenia. Tylko w minionym roku na numer 508 700 900, otrzymaliśmy blisko 4 tysiące SMS-ów z informacjami o podejrzanych wiadomościach, fałszywych reklamach czy stronach internetowych. Informacje, którymi się dzielą z nami internauci, pozwalają nam identyfikować coraz to nowe zagrożenia i aktywnie im przeciwdziałać – mówi Robert Grabowski, szef CERT Orange Polska.

W przypadku smishing-u, czyli phishingu realizowanego poprzez SMS-y, większość złośliwych wiadomości dotyczyła dostaw paczek, podszycia pod bank, oszustw na członka rodziny (na dziecko), na kupującego w portalach ogłoszeniowych oraz giełd kryptowalut, czy fałszywych nagród i konkursów.

Jak zauważają eksperci CERT Orange Polska, charakter cyberataków się zmienia. Ataki są coraz bardziej zestandaryzowane - około 90% powstaje na bazie jednego szablonu, domeny są produkowane automatycznie, na masową skalę. Następnie jednak indywidualnie wybierane są ofiary -  dokładnie rozpoznawane przez przestępców pod kątem potencjału finansowego i prawdopodobieństwa podatności na oszustwo.

DDoS – więcej ataków średniej wielkości, wzrosła częstotliwość

Częstość występowania ataków DDoS od końca roku 2023 znacznie wzrosła. Najwięcej alertów zarejestrowano na przełomie września i października (nawet ponad 10 tys. na dobę). W tym czasie obserwowano zwiększoną liczbę ataków typu carpet bombing, czyli takich, w których celem są całe podsieci, a nie pojedyncze konkretne adresy IP.

Najwięcej alertów – ponad połowa - dotyczyło ataków o średnim stopniu nasilenia.  W porównaniu do 2023 r., w ub. roku było ich wyraźnie więcej (wzrost o blisko 9 pp.) Średnia wielkość natężenia ataku DDoS zaobserwowana w sieci Orange Polska sięgnęła ponad 7,2 Gb/s (nieco ponad 3,2 Gb/s w roku 2023). Z kolei największa odnotowana wartość natężenia ruchu w szczycie ataku to ok. 586 Gb/s (przy niemal 543 Gb/s w 2023).

Coraz częściej obserwowane były ataki bardziej wyrafinowane, dopasowane do rozpoznanego celu ataku, w których o ich dotkliwości nie stanowi tylko jak największa siła, ale też treść i format wysyłanych pakietów czy zapytań aplikacyjnych.

Podatności i złośliwe oprogramowanie: istotne zagrożenie teraz i w przyszłości

Cyberprzestępcy skupiają się na kradzieży danych i ich monetyzowaniu. Eksperci dostrzegają prężnie rozwijający się ekosystem cyberprzestępczy, w którym operatorzy malware, brokerzy początkowego dostępu (pozyskujący dostępy do infrastruktury np. poprzez urządzenia  brzegowe czy komputery) i grupy ransomware działają w ramach wyspecjalizowanych segmentów łańcucha ataku.

To sprawia, że ataki stają się coraz bardziej modułowe i profesjonalne – niektóre grupy koncentrują się wyłącznie na początkowej fazie ataku, inne specjalizują się w wykradaniu (eksfiltracji)  danych, ich analizie i wykorzystaniu do dalszych operacji.

Wcześniej głównym celem ataków ransomware było szyfrowanie danych ofiary i blokowanie dostępu do kluczowych systemów. Obecnie nacisk kładziony jest na bardziej złożone mechanizmy wymuszeń, które zapewniają atakującym większe szanse na skuteczne wyłudzenie pieniędzy, takie jak metody podwójnego lub nawet potrójnego nacisku (Double czy Triple Extortion) polegające na szyfrowaniu, ujawnianiu skradzionych danych i wymuszania okupu. W ostatnim czasie pojawił się także trend wtórnego szantażu (Re-Extortion), w którym dane pochodzące z wcześniejszych wycieków są wykorzystywane do nowych wymuszeń.

Cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują gorzej zabezpieczoną infrastrukturę firm trzecich jako sposób na uzyskanie dostępu do właściwego celu ataku.

W ostatnim czasie wiele krytycznych podatności zostało odkrytych w urządzeniach sieciowych i systemach bezpieczeństwa. Cyberprzestępcy błyskawicznie wykorzystują te luki, zanim organizacje zdołają zabezpieczyć systemy oficjalnymi aktualizacjami. Po przejęciu urządzenia atakujący często zyskuje dostęp uprzywilejowany lub może podsłuchiwać i manipulować ruchem sieciowym.

Trendy – AI, podatności, APT, kryptowaluty, rozwiązania chmurowe i haktywizm – to one zdefiniują przyszłość cyberprzestrzeni

Eksperci CERT Orange Polska przewidują, iż wykorzystanie sztucznej inteligencji przez cyberprzestępców prawdopodobnie stanie się bardziej zaawansowane i powszechne, zagrażając różnym obszarom bezpieczeństwa. Cyberprzestępcy wykorzystają AI do dezinformacji i bardziej efektywnego manipulowania opinią publiczną.  

Podatności będą opierać się głównie na „wstrzyknięciach” (direct/indirect prompt injection) doprowadzających do wycieków danych. Z kolei opracowywane długoterminowe strategie będą polegały na głębokiej infiltracji firm z sektorów strategicznych przez zaawansowane grupy, których głównym celem jest cyberszpiegostwo.

Jednym z głównych celów ataków będą rozwiązania chmurowe. Trend wykorzystania dostępów partnerskich doskonale wpisuje się w rosnącą falę ataków na łańcuchy dostaw.

Rynek kryptowalut staje się obecnie podstawowy dla grup hakerskich, zarówno na poziomie detalicznym, jak i tym bardzo mocno zorganizowanym. Eksperci podkreślają, że ataki  malware (w modelu Malware-as-a-Service) mają na celu również wszelkiego rodzaju nośniki/portfele kryptowalut. Dzięki temu przestępcy mogą łatwiej transferować skradzione środki oraz anonimizować transakcje, co utrudnia ich śledzenie. Zauważają także trend, w którym cyberprzestępcy dokonują dobrze przygotowanych kradzieży o dużej wartości (okradając giełdy lub instytucje finansowe).

Firmy powinny być szczególnie czujne

Ze względu na rosnące zagrożenia, firmy muszą być szczególnie czujne, zwłaszcza w kontekście ataków na łańcuch dostaw.

- Istotne stało się nie tylko monitorowanie swoich systemów, ale także dostawców i kontrahentów oraz regularne przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa, aby zidentyfikować potencjalne luki. Zabezpieczanie dostępu do danych i systemów, powinno być priorytetem dla każdej firmy. Ważne jest również przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa,  regularne aktualizacje oprogramowania oraz edukacja pracowników na temat zagrożeń. Wiele incydentów wynika z błędów ludzkich, dlatego inwestycja w szkolenia i świadomość pracowników jest kluczowa. Pomaga w tym także nasze Centrum Doświadczeń Cyberbezpieczeństwa – mówi Piotr Markowicz, dyrektor rozwoju i strategii ICT w Orange Polska.

Podczas wdrażania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji, firmy powinny zawsze uwzględniać bezpieczeństwo. Innowacje mogą przynieść znaczne korzyści biznesowe, ale ich implementacja bez odpowiednich zabezpieczeń stwarza dodatkowe ryzyka. Tylko w ten sposób firmy mogą zbudować solidne fundamenty bezpieczeństwa w dynamicznie zmieniającym się środowisku technologicznym. Raport CERT Orange Polska za rok 2024 jest dostępny tu.  Warto na bieżąco śledzić aktualności i ostrzeżenia na stronach CERT Orange Polska, na Twitterze @CERT_OPL, a także w każdy czwartek na blogu Orange. Wiadomości z linkami, które wzbudzają nasz niepokój -  SMS-y lub wiadomości z  komunikatorów, czy podejrzane reklamy w mediach społecznościowych, można przesłać na numer 508 700 900.  Pozwoli to na skuteczniejszą ochronę wielu osób przed oszustwem. Wysłanie wiadomości na 508 700 900 jest darmowe dla klientów usług mobilnych Orange Polska.

Zapraszamy do przedświątecznej zabawy. Liczy się szybkość i spostrzegawczość, a czekają na Was vouchery na zakupy i dodatkowe pakiety GB.

Bonusy na pewno przydadzą się na Wielkanoc. W grze mogą wziąć udział użytkownicy aplikacji Mój Orange, zarówno abonamentowi, jaki i prepaid - z aktywną głosową usługą mobilną, w ramach dowolnej oferty. Zabawa potrwa do 18 kwietnia.

Jak zagrać w JajoKlik

• Należy zalogować się do aplikacji Mój Orange i wejść w grę lub zrobić to z zakładki „Dla Ciebie” lub „Dla Firm”.
• Trzeba znaleźć jak najszybciej 6 jajek (odnalezione jajko znika) - maksymalnie w 3 próbach, każda po 20 s. Gra kończy się, gdy uczestnik wygra lub upłynie czas.
• Ważne - jeśli gra zostanie przerwana w trakcie np. gdy wyjdziemy z aplikacji lub zamkniemy grę, nie można do niej wrócić - nawet jeśli zostały jeszcze jakieś próby.

Nagrody w aplikacji

• Każdego dnia 100 pierwszych graczy otrzymuje vouchery do Allegro o wartości 100 zł. Łącznie mamy do rozdania 400 bonów na zakupy. Voucher będzie wysyłany, zaraz po wgranej w grze, na podany adres e-mail.
• pozostali gracze otrzymują bezpłatny pakiet 10 GB na 14 dni do wykorzystania w kraju. Będzie aktywowany na wskazany przez klienta numer telefonu - w ramach jego konta, z listy numerów udostępnionej mu w aplikacji. Doładowanie pakietu 10 GB nastąpi w ciągu 48 godzin po kliknięciu w „Odbierz GB”, a po jego włączeniu wysyłany będzie SMS.

Więcej szczegółów znajdziecie w aplikacji Mój Orange, a także w regulaminie. Powodzenia!

A już jutro, w ramach cotygodniowej akcji, na abonamentowych użytkowników aplikacji czekają kolejne niespodzianki w ramach Śród z Mój Orange.