ROADM to element sieci szkieletowej, który zapewnia przesyłanie danych o bardzo dużych prędkościach do 1TEth. Co prawda, jeszcze w zeszłym roku, gdy pisałem o sieci szkieletowej jeden akapit poświęciłem DWDM ROADM, jednak moim zdaniem to znacznie za mało. Dlatego poprosiłem kolegów zajmujących się naszą siecią szkieletową o pomoc. DWDM ROADM porównywana jest do autostrady lub rakiety odrzutowej. Ja będę szedł tym pierwszym tropem.
Autostrada dla światłowodów
Wyobraźnie sobie autostradę, którą zamiast ciężarówek i samochodów osobowych pędzą wiązki fotonów. Jak każda autostrada musi mieć barierki i pas bezpieczeństwa – tę rolę spełnia światłowód. Tu jednak mamy pierwszą różnicę – by mieć na przykład 88 pasów wystarczy jedna para włókien światłowodowych. Pasy w naszym światłowodzie nazywają się fachowo „kanałem optycznym”. Każda autostrada ma też zjazdy i wjazdy, nie inaczej jest w przypadku ROADM, jednak tutaj nazywane są odpowiednio „portami wyjściowymi” i „portami wejściowymi”. Tu zobaczymy jednak drugą różnicę między tradycyjną autostradą, tą światłowodową. Każdy z pojazdów, czyli pakietów danych przesyłanych światłowodem jest przypisany do jednego z pasów oraz zjazdów.
W tym miejscu porzucę na chwilę porównanie do autostrady. By móc wysyłać pakiety danych zapisanych w postaci wiązek światła poprzez DWDM ROADM niezbędne jest wykorzystanie WSS Multiplekserów z selektywnym przełącznikiem długości fali (ang. Wavelength Selective Switch). W uproszczeniu do matryca luster, których ustawienie można z dużą precyzją zmieniać. Pozwalają one na przekierowanie wiązki światła poprzez dowolny kanał optyczny z portu wejściowego do dowolnego portu wyjściowego. Na każdy port wejściowy można skierować jeden lub więcej kanałów optycznych.
By być jeszcze bardziej precyzyjnym – podstawowe funkcje Wavelength Selective Switches (WSS) to:
- Obsługiwanie (przełączanie) pomiędzy wieloma ≥ 2 portami (typowo 8, 10)
- Wyrównywanie widma optycznego, blokowanie z ziarnistością do 1 kanału optyczneg
- Przełączanie kanałów optycznych dowolna λ na dowolnym porcie
- Multipleksacja / Demultipleksacja (jeden kanał optyczny na 1 porcie)
A mniej technicznym językiem? Urządzenie to ma możliwość tworzenia wiązki światła o ściśle określonym kolorze (czyli energii tworzących je fotonów), szybkie przełączanie pomiędzy szeregiem wiązek, a następnie rozbijanie takiej wiązki, jeżeli zajdzie potrzeba na jedną. Mam też dla Was oczywiście grafikę ;-) Która pokazuje, w jaki sposób dochodzi do podziału wiązek światła.
I drugą tym razem pokazującą w jaki sposób działają rozjazdy naszej „światłowodowej autostrady”.
Pierwszą część mamy już za sobą, lecz teraz robi się trudniej – ROADM to z jednej strony nazwa całego systemu, z drugiej jednej z dwóch metod działania WSS. Nie ja to wymyśliłem ;-)
Jak już wspomniałem ROADM, czyli Reconfigurable OADM to model działania, w którym każdy kanał może być zdalnie rekonfigurowany tak by dane podróżowały pomiędzy odpowiednimi portami wejściowymi i wyjściowymi. W tym rozwiązaniu multipleksery optyczne mają stałą długość fali (czyli kolor światła). Drugie rozwiązanie to T-OADM, czyli przestrajalny (tunable) OADM. W ich przypadków zdalna rekonfiguracja również jest możliwa, jednak każdy z portów można przestrojony na dowolny kolor. W Orange Polska stosujemy różne rodzaje węzłów, choć w różnych sytuacjach. W miastach powiatowych wykorzystujemy węzły R-OADM, w miastach wojewódzkich i ważnych lokalizacjach mamy węzły z przestrajalnymi portami, czyli T-OADM.
Co bardzo ważne każdy z węzłów można rekonfigurować zza biurka. Oznacza to, że w przypadku awarii można szybko i skutecznie przekierować transfer danych na inny kanał optyczny, tak by transfer danych przebiegał w sposób niezakłócony. Skoro już przy (potencjalnych) awariach jesteśmy… cała sieć ROADM opiera się na kilkudziesięciu węzłach, co zapewnia skalowalność usługi w zakresie opóźnień jak i rekonfiguracji łączy. Oznacza, to, że gdy zajdzie potrzeba można szybko zwiększyć lub zmniejszyć transfer danych lub puścić go innymi kanałami. Jako ciekawostkę dodam, że system działa w taki sposób, że jeżeli wprowadzamy nowy sygnał do systemu, całość automatycznie się dostraja, co oszczędza sporo czasu.I ostatnia kwestia samochody… bo czym była by autostrada bez samochodów? Można je podzielić na dwie grupy – osobowe i autobusy, a w naszym światłowodzie transponder i muxpoder. Transponder to jeden kanał optyczny dla jednej usługi, muxpoder to kanał który obsługuje więcej niż jedną usługę. Na przykład 10.Na zakończenie dodam jeszcze tylko, że na bazie tej sieci Orange może świadczyć usługi od 1GEth do 100GEth. Tradycyjnie, jeżeli będziecie mieli pytania, wnioski i sugestie dotyczące kolejnych tematów dajcie znać. Polecam zajrzeć także do mojego
subiektywnego słowniczka pojęć związanych z telekomunikacją.
Michał Rosiak 
Wojtek Jabczyński 
Piotr Domański 