Cyberprzemoc, hejt, niebezpieczne treści. To wszystko dzieje się w sieci i z takimi zjawiskami często kojarzymy aktywności młodych ludzi. Tymczasem okazuje się, że robią w sieci tez duuużo dobrego! I inspirują do tego innych. Takim wydarzeniem jest Digital Youth Forum. To dawka wiedzy oraz ciekawych wystąpień o tym, jak młodzi za pomocą internetu mogą zmieniac świat na lepsze. Obejrzyjcie transmisję i pokażcie ją swoim dzieciom.
Takim wydarzeniom lubimy patronować. Digital Youth Forum (DYF) co roku przyciąga dziesiątki tysięcy widzów. W tym roku 700 osób w realu w Warszawie oraz ponad 500 klas ze szkół z całej Polski, które śledziły transmisję online. Wierzę, że ta konferencja jest dla nich ważnym przeżyciem, dawką ogromnej inspiracji do tego, żeby w świecie pełnym technologii dbać o siebie i myśleć o innych.
Były wątki o cyfrowej higienie, o aktywizmie, o sztucznej inteligencji. Nie zabrakło tematów związanych z kryzysem zdrowia psychicznego wśród młodzieży. Bo na DYF mówi się o tym, co ważne dla młodych. Tego dnia odbyła się tez premiera świetnego filmu „Dopamina”, o którym jeszcze wspomnę.
Digital Youth Forum 2023
Pamela Krzypkowska – specjalistka w obszarze sztucznej inteligencji – mówiła o tym, jak AI wpływa na nasze życie codzienne i jakie daje nam możliwości – w szkole, w domu i w codziennych zadaniach. Martyna Kaczmarek – działaczka społeczna promująca idee ciałopozytywności, która mówiła, jak akceptować własne ciało i odnaleźć wewnętrzny spokój, pozostawiając widzów z refleksją: „czy ciało jest tylko na lato czy może na lata”? Z kolei Tomasz Bilicki – pedagog, psychoterapeuta, interwent kryzysowy oraz nauczyciel, poruszył temat rówieśniczej interwencji kryzysowej online. Opowiedział, jak dzięki internetowi można uratować komuś życie.
Wspominam tylko część wystąpień, ale DYF to naprawdę o wiele więcej ciekawych wątków. Całość wydarzenia możecie zobaczyć na YouTube. Jeśli macie dzieci w wieku 13-17, to najlepiej wspólnie z nimi. Gorąco polecam.
Digital Youth Forum organizuje Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, a Fundacja Orange jest partnerem głównym wydarzenia.
Dopamina działa
Młodzież żyje w czasach nieustannie pikających powiadomień, presji na lajki, reakcje, wiadomości, wśród zalewu newsów każdego dnia. Technologie niosą za sobą wiele zagrożeń, których młode osoby często nie widzą, nie rozumieją lub niestety – których nie potrafią udźwignąć. Cyberprzemoc, hejt, wykluczenie z grupy rówieśniczej, brak higieny cyfrowej, ciągła presja bycia online – z wszystkim tym muszą nauczyć się sobie radzić. Często niestety bez wsparcia dorosłych, którzy również są zagubieni wobec tych zjawisk.
„Chodzi o to, żebyśmy to my kontrolowali technologię, a nie technologia nas” – to przekaz, który niesie film Dopamina”. Swoją premierę miał właśnie na DYF. W centrum stawia doświadczenie nastoletnich użytkowników mediów społecznościowych i ich językiem opowiada o tym, z czym mierzą się młodzi w sieci.
Daje też zastrzyk konkretnej wiedzy (naukowej) o tym, co dzieje się z mózgiem, kiedy napływają nowe newsy i powiadomienia i dlaczego tak kusi, aby odpowiadać na każde z nich. To oczywiście „zasługa” dopaminy, a każde powiadomienie powoduje jej „strzał”.
Film porusza też takie zagadnienia jak profilowanie treści w sieci czy toksyczne relacje online, przy jednoczesnym unikaniu jednostronnej narracji o szkodliwości nowych technologii. Usłyszymy w nim wypowiedzi młodych bohaterów, którzy mówią o idealizacji życia w mediach społecznościowych, porównywaniu się z innymi, uzależnieniu od telefonu, czy toksycznych relacjach online, ale i o tym, jak ważną funkcję internet pełni w ich życiu i jak starają się korzystać z niego świadomie i z umiarem.
Film „Dopamina” możecie obejrzeć na YouTube. Polecamy wspólnej refleksji – może w klasie? Materiał idealny na ostatnie lekcje roku szkolnego przed rozpoczęciem wakacji, podczas których niestety czas spędzony online będzie pewnie intensywniejszy i dłuższy. Uważajmy na tę „pułapkę” i korzystajmy ze smartfonów „z głową”!
Prawa dziecka w środowisku cyfrowym
O tym, co jeszcze mówią młodzi o życiu w świecie pełnym technologii, możecie poczytać w naszym raporcie „Dojrzeć do praw”– z monitoringu poszanowania praw i podmiotowości dziecka w dobie społeczeństwa informacyjnego. Jeden z jego rozdziałów poświęcony jest wynikom badań jakościowych z dziećmi i młodzieżą.
Badani i badane mają poczucie, że dla dorosłych bezpieczeństwo w sieci to przede wszystkim chronienie danych osobowych i konieczność unikania rozmów z nieznajomymi. To bardzo ważne aspekty, jednak nie dotyczą problemów, które sami młodzi uznają za najbardziej niebezpieczne. W ich odczuciu zdecydowanie większym zagrożeniem są dla nich rówieśnicy:
Kompletnie nie czuję się bezpiecznie w internecie, dla mnie jest tam dużo niebezpieczniej niż na ulicy.* (Olga, 14 lat)
* Cytat pochodzi z badania jakościowego „Dzieci i młodzież o swoim cyfrowym świecie” opublikowanego w raporcie „Dojrzeć do praw. Raport z monitoringu praw i podmiotowości dziecka w Polsce w dobie społeczeństwa informacyjnego. Edycja I (2023)”. W wywiadach i focusach udział wzięły dzieci w wieku 11–17 lat z małych, średnich i dużych miejscowości na terenie całej Polski.
Młodzi mówią o tym, że największym zagrożeniem jest dla nich to, że mogą być nagrani, sfotografowani i materiał z ich udziałem dostanie się do sieci poza ich kontrolą, powodując kpiny. Mówią też o tym, dlaczego tak intensywnie „siedzą” online, dlaczego potrzebują być ciągle na bieżąco. To dla nich ważne, a jednocześnie męczące. Odpowiadają na pytania, czy to, jak próbują pomagać im dorośli, jest dla nich rzeczywiście wsparciem… Gorąco polecam lekturę całego raportu.
Zarówno DYF, jak i nasz raport „Dojrzeć do praw”, oddaje głos młodym, bo to właśnie dzieci i młodzież są ekspertami i ekspertkami w obszarze swoich doświadczeń. Warto ich słuchać i…usłyszeć, żeby lepiej ich rozumieć i wspierać. Szczególnie w obliczu wielu nowych zjawisk, których my – jako dorośli – także dopiero się uczymy.
Współczesne technologie i cyfrowa rzeczywistość stawiają wiele wyzwań przed KAŻDYM – dorosłymi, rodzicami, a także dziećmi i młodzieżą. Istotne jednak, aby korzystać z nich w sposób bezpieczny i rozwijający – świadomie i z umiarem. A także mieć otwartość na rozmowę i uczenie się od siebie nawzajem. Bardzo do tego zachęcam.
