„Najważniejsze w tej pracy jest dla mnie zachować Człowieka w Człowieku i uczyć sztuki „Bycia Człowiekiem”- dla innych i dla siebie”. Tak o zawodzie nauczyciela_ki mówi Aldona Rumińska-Szalska – laureatka konkursu Nauczyciel Jutr@ 2022. Rok szkolny dobiegł końca, ale na zgłoszenia do nowej edycji od nauczycielek i nauczycieli, którzy mają odwagę uczyć inaczej, czekamy do 10 września.
Konkurs Nauczyciel Jutr@ współtworzy nasza Fundacja Orange wraz z Głosem Nauczycielskim. W tej inicjatywie szukamy nauczycielek i nauczycieli, którzy mają odwagę uczyć inaczej, przy czym są empatyczni_e i otwarci_te na dialog z młodymi ludźmi. Konkurs towarzyszy wyborom Nauczyciela Roku. Ale co to znaczy uczyć inaczej? Czytajcie dalej, wszystko wyjaśnię 🙂
Nie tylko zawód
Zawód nauczyciela_ki to łączenie wielu ról w jednej osobie. To ogromna odpowiedzialność, ale także duże wyzwanie – zwłaszcza, że żyjemy w wymagających czasach. Jesteśmy świadkami szybkiego rozwoju technologii i ogólnego pędu ludzkości. Uczestniczymy w rzeczywistości, która nieustannie się zmienia. W takiej atmosferze trudniej jest z pełną uważnością zadbać o relacje z innymi.
Nauczyciele i nauczycielki mają obecnie bardzo trudne zadanie. W relacjach z uczniami i uczennicami muszą „rywalizować” ze smartfonem, a przekazywana przez nich wiedza „konkuruje” z wiadomościami i newsami z internetu. Nauczycielski autorytet może być wystawiony na próbę przez cyfrowe informatory, które przecież „wiedzą wszystko” i mogą znacznie szybciej odpowiadać nawet na najtrudniejsze i najmniej wygodne pytania. Ta pozornie idealna sytuacja w rzeczywistości może stanowić pułapkę.
Nauczanie a nowe technologie i inne wyzwania
Czy w takim razie technologie pomagają czy szkodzą w nauczaniu? Umiejętnie wykorzystane, mogą być ogromnym wsparciem. Jednak ich zastosowanie nie powinno być celem samym w sobie – mają one służyć edukacji. Niewątpliwie jednak, żeby lepiej zrozumieć świat młodych ludzi, warto się interesować tym, co w świecie technologii.
Nauczyciel też człowiek – widzimy go i odbieramy ze wszystkimi jego emocjami, powołaniem i wsparciem. Kluczowa jest zatem dobra relacja na linii nauczyciel-uczeń oraz odpowiednie podejście, którego nie da się zastąpić urządzeniami czy sztuczną inteligencją.
Kim jest Nauczyciel Jutr@?
Odpowiednia relacja ma ogromny wpływ na proces nauczania. Z tego powodu, w naszym konkursie poszukujemy osób, które na pierwszym miejscu stawiają potrzeby swoich uczniów i uczennic, które podążają za ich zainteresowaniami i budują porozumienie i współpracę oparte na wzajemnym szacunku. Nierzadko nauczyciel czy nauczycielka sami uczą się od swoich uczniów – taka otwartość to szansa na dialog, wzajemne zrozumienie i rozwijanie swoich kompetencji. Co to znaczy uczyć inaczej? Nauczyciel Jutr@ nie musi być obeznany z nowinkami technologicznymi. Istotne, żeby miał odwagę poznawać cyfrowy świat, by być bliżej uczniów i lepiej rozumieć ich rzeczywistość. Pomocne będzie tu dążenie do podnoszenia swoich kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych, a także korzystanie z technologii lub e-zasobów edukacyjnych, dzięki którym możliwe będzie prowadzenie ciekawszych i inspirujących lekcji oraz zaangażowanie młodych w ich przebieg. Więcej o konkursie na stronie. Szczegóły i formularz dostępne są również tutaj.
Zeszłoroczna laureatka – z pasją i dla ucznia
W zeszłym roku, podczas drugiej edycji, jury konkursu wybrało 10 osób nominowanych i spośród nich laureatkę – Aldonę Rumińską- Szalską ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 105 w Krakowie im. L. Wawrzyńskiej.
Pani Aldona na co dzień pracuje jako pedagożka wspomagająca z uczniami i uczennicami z niepełnosprawnościami. Najważniejsze w jej pracy jest to, aby uczniowie i uczennice mieli przestrzeń na sprawczość, rozwój umiejętności, talentów, aby byli „wielkimi w swoich oczach” i nie porównywali się nadmiernie z innymi. Uważa też, że w pracy z dziećmi o różnych potrzebach (emocjonalnych, fizycznych, umysłowych) ważne są niejednorodne metody terapeutyczne – dlatego ciągle się rozwija i próbuje tego, co nowe. Podkreśla, że dąży do zachowania równowagi między metodami tradycyjnymi, a tymi, które uwzględniają technologie.
***
Pani Aldona to przykład nauczycielki, która ma pasję, chce działać, robić coś inaczej, szukać ciekawych rozwiązań. Dodatkowo, interesuje się tematami, które są ważne dla uczniów i rozumie, że ich świat to także świat cyfrowy. Czym Pani Aldona ujęła Jury konkursu i czym na co dzień ujmuje swoich uczniów i uczennice?
Ewa Przybylińska: Jak wygląda Pani praca? Z jakimi wyzwaniami spotyka się Pani na co dzień?
Aldona Rumińska-Szalska: Praca nauczycielki ma tę specyfikę, że aby ją wykonać, należy się przygotować właśnie po właściwej pracy w szkole. Osobliwość pracy pedagoga wspomagającego wymaga zindywidualizowania pracy ukierunkowanej na uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, aby mogli zrozumieć, przyswoić zaplanowany materiał, utrwalić najważniejsze treści, ale i zaistnieć, poczuć się ważnymi i zauważonymi podczas lekcji. To wymaga dobrej znajomości mocnych punktów, które mogą i powinny być eksponowane w toku lekcji. Ponadto, nauczyciel wspomagający musi czuć „połączenie” z całym zespołem klasy, ponieważ jest on także dla innych uczniów, a oni są dla niego.
Pracując na wyższym etapie edukacji często opracowywałam tematyczne gry dydaktyczne, prowadziłam ćwiczenia integracyjne (śródlekcyjne), dobierałam odpowiednią muzykę do lekcji jako wzmocnienie przekazu treści edukacyjnych. To z kolei wymagało współpracy z nauczycielami przedmiotu. Ważnym elementem w mojej pracy z całością zespołu są działania projektowe. Od lat realizuję autorskie aktywności o charakterze prosenioralnym w duchu integracji pokoleń (również w parafii), ekologiczne, historyczne, teatralne, przedsiębiorcze, rozwijające postawy twórcze: artystyczne, w tym teatralno-filmowe.
Co najbardziej lubi Pani w swojej pracy? Co jest dla Pani najważniejsze w pracy z dziećmi/młodzieżą?
Twórczy charakter tej pracy, odkrywanie jej niezliczonych sensów, kreatywność, kontakt z niepowtarzalnością ludzkich osobowości, pokorne kształtowanie siebie w tym nieustającym procesie edukacji, zaspakajanie potrzeb jeszcze tych za czasów szkolnych – taka odroczona kompensacja ! To jedna z przyczyn bycia w tym zawodzie, pomimo wielu trudów i przeciwności. Najważniejsze w tej pracy jest dla mnie zachować Człowieka w Człowieku i uczyć sztuki „Bycia Człowiekiem” – dla innych i dla siebie, nie tylko jak droga ku temu jest prosta, lecz właśnie kręta i wyboista. Niezwykle ważne jest ukazanie i udowodnienie uczniowi jego potencjału w świetle oczywistych trudności i niedoskonałości, które są częścią każdego z nas, a także uczciwej, rzetelnej pracy, której efekty są bardziej lub mniej widoczne. Zachęcam i wspomagam uczniów w udziale w różnych konkursach na różnym etapie ich organizacji, aby mogli stawać się lepsi od siebie samych i z dumą wpatrywać się w swoje dzieła, również te pozostające poza podium.
Dlaczego wzięła Pani udział w konkursie Nauczyciel Jutr@ ?
Konkurs Nauczyciel Jutr@ był kolejnym wyzwaniem, sprawdzianem zwłaszcza swojego przełamania się i intensywnego wzbogacania wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych. We wszystkich działaniach towarzyszyła mi złota zasada: zachowanie równowagi pomiędzy metodami współczesnymi ukierunkowanymi na „dziś” i „jutro” oraz tymi, na których budował się obecny fundament nowoczesnej pracy. Konkurs był dobrym motywatorem do dalszego pogłębiania wiedzy w świecie błyskawicznego rozwoju możliwości nowoczesnych technologii komputerowych.
Czy i w jaki sposób używa Pani w swojej pracy technologii cyfrowych lub zasobów edukacyjnych z internetu? W jaki sposób wpływa to na lekcje i prowadzone zajęcia?
Technologia cyfrowa stanowi uzupełnienie aktywnych metod pracy z uczniami. Dlatego też umiejętne i rozsądne ich wiadomości, ze zwróceniem uwagi na zagrożenia i niebezpieczeństwa świata online oraz pokazywanie zasobności i pożytku przestrzeni internetowej przy wykorzystaniu również kreatywności uczniów – są tu niezbędne.
Lekcje wzbogacone w gry i ćwiczenia cyfrowe z wykorzystaniem nowoczesnych programów i aplikacji komputerowych, uatrakcyjniają proces edukacji. Chcąc zrównoważyć czas poświęcany rozrywkom przy komputerze a aktywnościami o charakterze prozdrowotnym, brałam udział z uczniami w konkursach i projektach promujących ekologię i zdrowy styl życia z wykorzystaniem zasobów technologii. Uczniowie, którzy uczestniczyli w zajęciach dodatkowych, mieli również okazję praktycznego poznawania ciekawych aplikacji komputerowych, podejmowali się tworzenia quizów wiedzy, puzzli, graficznych zagadek, rebusów, komiksów. Stawali się nauczycielami swoich kolegów (również z Ukrainy, dla których interaktywny przekaz informacji był komunikatywny, motywujący i interesujący), rodziców, dziadków, ale także i nauczycieli.
Czy i w jakiś sposób korzysta Pani z wiedzy i doświadczeń swoich uczniów także w zakresie technologii?
Nie jest odkryciem stwierdzenie, że to uczeń wyznacza najtrafniejszy poznawczy szlak w edukacji. Najmniej zmotywowany do nauki młody człowiek, najwyraźniej ukazuje nieprzetarte ścieżki w dydaktyce. Obserwując i wsłuchując się w swoich uczniów m.in. podczas przygotowywania nagrań filmowych, odeszłam od zaplanowanego scenariusza, pozostawiając uczniom obszar do realizacji ich spontaniczności. Uczniowie zasypywali pomysłami realizowanymi w trakcie naszej pracy, poszerzali spektrum scenicznych działań, podpowiadali, w jaki sposób można dokonać ciekawych animacji filmowych! Przede mną było niebagatelne wyzwanie – zrealizować teoretycznie prezentowane pomysły uczniów i ich nie zawieść.
Czy rozmawia Pani ze swoimi uczniami na temat ich aktywności i wyzwań w sieci? Ja to wygląda w praktyce?
Rozmowa edukująco-profilaktyczna jest nieunikniona i konieczna. Grzechem i zaniechaniem byłoby jej nie praktykować. Wspólnie z koleżanką organizujemy przedsięwzięcia, akcje profilaktyczne (nie tylko z okazji DBI – Dnia Bezpiecznego Internetu). Współpracujemy z fundacjami i organizacjami przeciwdziałającymi przemocy internetowej. Same również opracowujemy autorskie scenariusze lekcji, które są nagradzane w konkursach ogólnopolskich (np. Fundacja PFR). W oparciu o nie prowadzimy lekcje dla uczniów, których z kolei refleksje i efekty pracy są cenną wskazówką i kolejnym zapłonem twórczym.
Co Pani chciałaby powiedzieć (może doradzić) uczestnikom i uczestniczkom tegorocznej edycji konkursu Nauczyciel Jutr@? 🙂
Już w tym momencie gratuluję i chylę czoło przed wszystkimi Uczestnikami konkursu Nauczyciel Jutr@. To już zwycięstwo, gdyż każdy wie, ile trudu, wysiłku podejmuje w swojej codziennej, a zarazem niecodziennej pracy. To wielki sukces, podejmując decyzję o wzięciu udziału w konkursie. Nikt nie przewidzi werdyktu, ale pierwszym członkiem jury jesteśmy my sami. Warto opisać wycinek swojej zawodowej rzeczywistości. Tej jednej kropli w ogromie oceanu ciężkiej i niebagatelnej pracy.
