Prezentujemy po raz pierwszy przetłumaczony na język polski podręcznik „Dialog i transformacja konfliktu”.
Materiał ten powstał na bazie wieloletnich doświadczeń Nansen Center for Peace and Dialogue – norweskiej organizacji mającej duże doświadczenie w budowaniu dialogu w skonfliktowanych społecznościach na świecie – na Bałkanach, w rejonie Kurdystanu, w Kolumbii czy Afganistanie, ale także w wielu mniejszych społecznościach borykających się z lokalnymi problemami.
Dialog jest potrzebny także teraz, w Polsce.
Badanie pod znamiennym tytułem „O polityce, która nie buduje wspólnoty” z 2017 roku pokazuje, że prawie połowa ankietowanych (47%) jest zdania, że podziały i konflikty między Polakami się wzmogły. Tylko 2% badanych uważa, że polskie społeczeństwo żyje w pełnej zgodzie, w ogóle nie jest podzielone i skonfliktowane.
Ponadto nie ufamy sobie. Według badań niezmiennie od 18 lat w naszym społeczeństwie przeważa postawa nieufności wobec innych. Obecnie przekonanie takie deklaruje mniej niż co czwarty ankietowany (22%), a zdecydowana większość respondentów jest zdania, że w stosunkach z innymi trzeba być bardzo ostrożnym (76%).
Te prawidłowości widzimy także w naszym języku publicznym, który zdaje się pogarszać. Z badań CBOS nad mową nienawiści (2019) wynika, że w ostatnich latach w Polsce nasiliły się napięcia społeczne, które znajdują swoje odbicie w radykalizacji języka. Z deklaracji Polaków dotyczących mowy nienawiści wynika, że obecnie stykają się z nią częściej (poprzednie badanie CBOS było w 2007 roku). Z wypowiedziami, które obrażały innych ze względu na takie cechy, jak rasa, kolor skóry, wyznanie (lub jego brak), narodowość, pochodzenie etniczne, orientacja seksualna, płeć, niepełnosprawność zetknęło się niemal trzy piąte ankietowanych (57%), przy czym niemal wszyscy z tej grupy (54%) więcej niż raz. Co drugi badany (50%) twierdzi, że w polskim społeczeństwie istnieje przyzwolenie na obrażanie innych ze względu na takie ich cechy, jak wiek, płeć, niepełnosprawność, wyznanie lub brak wyznania, narodowość, rasa, kolor skóry, orientacja seksualna. Częściej mówi się o aprobacie obrażania innych ze względu na przekonania i poglądy polityczne. Z tym, że w Polsce istnieje na to przyzwolenie, zgadza się więcej niż połowa ankietowanych (56%).
Wyłącz ego. Zrozum drugiego.
Wierzymy, że budowanie relacji opartych na zrozumieniu, współpracy i poszanowaniu różnic staje się kluczową kompetencją – w życiu społecznym, zawodowym i prywatnym. I można się tej kompetencji nauczyć.
Dlatego razem z Nansen Center oraz rodzimymi organizacjami społecznymi w 2018 roku zainicjowaliśmy projekt „Wyłącz ego. Zrozum drugiego”. W jego ramach przygotowaliśmy przedstawicielki i przedstawicieli blisko 100 organizacji pozarządowych, samorządów, instytucji kultury i edukacji z całej Polski do tego, aby w profesjonalny sposób prowadzili dialog wolny od ocen i uprzedzeń, w poszanowaniu godności każdego człowieka. Zaoferowaliśmy im profesjonalne szkolenia z dialogu, które prowadziły ekspertki z Nansen Center. Te osoby już działają w lokalnych środowiskach, wspierając społeczności w rozwiązywaniu konfliktów i nawiązywaniu współpracy ponad podziałami.
Podręcznik
Kolejnym naszym krokiem jest polska wersja podręcznika „Dialog i transformacja konfliktu”. Przedstawiamy w nim pomysły i narzędzia, które uważamy za użyteczne w inicjowaniu dialogu, a także w promowaniu wzajemnego zrozumienia i konstruktywnego podejścia do konfliktu. Pokazujemy metody i praktyczne narzędzia służące budowaniu zaufania w relacjach i transformacji konfliktów.
Podręcznik jest dostępny bezpłatnie w wersji on-line na stronie www.zrozumdrugiego.pl.
Z podręcznika może korzystać każdy, kto pracuje z grupami ludzi, ma do czynienia z konfliktami albo uczy innych, jak znajdować porozumienie, gdy mamy różne zdania i poglądy. W naszej publikacji znajdziecie wiele ćwiczeń, które pozwalają nam lepiej zrozumieć, co jest źródłem konfliktu, a co jego objawem. Podpowiadamy, jak tworzyć bezpieczną przestrzeń, w której ludzie czują się na tyle bezpiecznie, żeby dzielić się swoimi idami, poglądami i przekonaniami. I wychodzimy z założenia, że w dialogu nie dążymy za wszelką cenę do rozwiązanie konfliktu, czasami wystarczy wzajemne zrozumienie i przyjęcie tego, że inna osoba może myśleć inaczej niż my i ma do tego prawo.
Mamy nadzieję, że publikacja ta będzie wykorzystywana na co dzień w pracy wielu środowisk i stanie się inspiracją dla budowania naszego wspólnego dobra i porozumienia.
