Moi drodzy w imieniu Orange, Biura Prasowego i zespołu blogowego życzę Wam spokojnych i radosnych Świąt. Jestem przekonany, że znajdziecie pod choinką wiele tabletów, smarfonów i innych smartwatchy. Korzystajcie z nich rozsądnie. Zawsze pamiętajcie o rodzinie, bliskich i znajomych. Z nimi spędźcie te wyjątkowe dni. Wesołych Świąt!
https://twitter.com/RzecznikOrange/status/812304007733608448?ref_src=twsrc%5Etfw
W tym roku Mikołaj przyniósł 6 grudnia informację, że podpisaliśmy aneks do umowy z T-Mobile Polska o współdzieleniu radiowych sieci dostępowych (ang. RAN sharing), rozszerzając dotychczasową współpracę o wykorzystanie pasm 800 MHz i 2600 MHz. Dla Was oznacza to znaczne zagęszczenie stacji bazowych, dzięki którym możecie korzystać z technologii 4G LTE. Postanowiłem także przyjrzeć się temu w jaki sposób operatorzy dzielą się różnymi elementami swoich mobilnych sieci dostępowych. Istnieje tu bowiem szereg modeli, zakładający różną integrację. Najgłębszym poziomem integracji infrastrukturalnej jest roaming krajowy, kolejnymi operator wirtualny (MVNO z ang. Mobile Virtual Network Operator), różne formy współdzielenia radiowej sieci dostępowej na współdzieleniu wyłącznie elementów infrastruktury pasywnej kończąc.
O roamingu pisałem już na blogu, a wielkich różnic w technologii między roamingiem krajowym i zagranicznym nie ma. Więc na tym zakończę ten wątek, przechodząc płynnie do kolejnego, czyli wspomnianych już operatorów wirtualnych. Są to firmy, które świadczą usługi telekomunikacyjne nie posiadając własnej mobilnej sieci radiowej, czyli RAN. W zależności od przyjętego modelu mogą nie posiadać oni wcale własnych kart SIM i żadnego z elementów sieci ( tzw. Dostawca Usług ang. Service Provider), lub też posiadać pewne własne element sieci core. Na ogół posiadają oni wyłącznie własny system bilingowy w pozostałych aspektach bazując na sieci innego operatora. Druga kategoria - Zaawansowany Dostawca Usług (ang. Enhanced Service Provider), to podmioty, które posiadają własne HLR (jeżeli nie wiecie co to HLR zapraszam do tego tekstu), karty SIM i indywidualny kod sieci. Trzecia to Pełen MVNO (ang. Full MVNO), czyli podmioty, które mają cała sieć rdzeniowa (czyli w języku mieszkańców Wysp Brytyjskich „core network”), lecz nie posiadają dostępowej sieci radiowej (czyli w tym samym języku „RAN”).
Następną pozycją na liście jest współdzielenie sieci core jest ono obecnie najrzadziej stosowane ze wszystkich metod, które będę dzisiaj opisywał. Gdy jest stosowana operatorzy najczęściej wspólnie wykorzystują takie elementy sieci szkieletowej jak MME (Mobility Management Entity), SGW (Serving Gateway) czy elementy sieci agregacyjnej. By przypomnieć sobie te pojęcia zajrzyjcie do tekstu o 4G LTE. Mam też odpowiednią grafikę.
Przygotowując ten tekst posiłkowałem się wiedza kolegów, którzy na co dzień zajmują się strategią, transformacją i rozwojem naszej sieci. Poza swoją wiedzą zaproponowali mi także lekturę kilku ciekawych raportów na temat tego jako operatorzy w różnych częściach Europy współdzielą swoje zasoby. Jednym z nich jest CMS Network Sharing Study 2016 który zawiera dane statystyczne dotyczące częstotliwości wykorzystania różnych modeli współpracy w Europie, a także zmian jakie zachodziły w latach 2013-2015. Wynika z niego, że współdzielenie sieci rdzeniowej stanowi około 10% wszystkich tego typu porozumień.
Wracając do aspektów technicznych i kolejnego modelu współpracy – RAN sharingu skupię się w tekście, na tym co na obrazku powyżej stanowi lewą stronę schematu.
Operatorzy w modelu RAN Sharing posiadają odrębną sieć core, a wspólna jest wyłącznie Radio Access Network, czyli właśnie radiowa sieć dostępowa. Chodzi tutaj o anteny, radionadajnik, moduł systemowy oraz RNC czyli Radio Network Controler. O ile o funkcjonowaniu pierwszych czterech wspomniałem w tekście o vRAN, to ostatni z elementów pojawił się we wcześniejszym tekście o sieci mobilnej. Znajdziecie je też w słowniczku telekomunikacyjnym ;-)
Jednak to dopiero wierzchołek góry lodowej. Współpracując z T-Mobile stosujemy dwie metody współdzielenia radiowej sieci dostępowej. Pierwszy nazywany jest MoRAN - Mobile Operator Radio Access Network. Świadczymy w ten sposób usługi GSM i UMTS na częstotliwościach 2100 MHz (UMTS), 1800 MHz (GSM) i 900 MHz (GSM), a także od niedawna LTE w pasmach 800 MHz i 2600 MHz. W tej metodzie sygnał dla klientów każdego z operatorów przesyłany jest na innych częstotliwościach. Oznacza to że wspólne są BTS/NodeB wraz z antenami oraz BSC/RNC – jest to jedno urządzenie (fizycznie rzecz ujmując), lecz logicznie dzielą się na dwa urządzenia. W drugiej metodzie – MOCN usługi świadczone są przy współużytkowaniu tych samych częstotliwości, a przypadku współpracy z T-Mobile chodzi tu o 900 MHz (UMTS) i 1800 MHz (LTE). Tutaj siłą rzeczy komórki są wspólne. MOCN pozwala efektywniej wykorzystać pojemność sieci radiowej. Niezależnie od rodzaju współpracy, sieci rdzeniowe są odseparowane. Sieciami współdzielonymi zarządza spółka Networks!.
RAN Sharing, to wedle raportu kancelarii CMS, o którym wcześniej wspomniałem jedna z popularniejszych w Europie metod dzielenia zasobów – stanowiła 1/4 wszystkich porozumień funkcjonujących w latach 2014-2015.
Operatorzy mogą także zdecydować się by dzielić ze sobą jedynie infrastrukturę pasywną – czyli maszty. W takiej sytuacji RNC pozostaje oddzielny, podobnie jak wszystkie elementy składające się na stację bazową poza tymi najbardziej widocznymi – metalowymi konstrukcjami i domkami przy nich. Pokazuje to poniższy schemat. Jest on najbardziej – wspomniany wcześniej raport podaje, że to 30% całej infrastrukturalnej współpracy międzyoperatorskiej w Unii Europejskiej przebiega w ten sposób.
Jeżeli macie pytanie zapraszam, choć równocześnie proszę o cierpliwość ;-)
P.S. W maju 2018 roku zmieniliśmy nieco zasady naszej współpracy z T-Mobile. O wszystkim pisaliśmy tutaj.
Powiecie, że straszę, ale ja trochę... lubię Was straszyć. Choćby dlatego, że strach to najsilniejszy motywator, a poza tym mało co tak działa na naszą wyobraźnię jak danie w miarę realnego obrazu naszym lękom, prawda?
Gdyby pod koniec tego bogatego w zdarzenia roku poprosić ludzi związanych z cyber-bezpieczeństwem o jedno podsumowujące go słowo idę o zakład, że w znacznej większości przypadków byłyby to słowa ransomware albo DDoS. I wiecie co? W przyszłym roku wcale nie będzie lepiej.
Co więcej, eksperci przewidują, że charakterystyczne bardziej dla biznesu ataki DDoS coraz częściej będą boleć nas, zwykłych internautów. O ile bowiem patrząc w przeszłość, gros ataków nie przekraczało wielkości 1 Gbps w szczycie, niebawem te stukrotnie większe, które zaszokowały w ostatnich miesiącach świat internetu, mogą stać się codziennością. Zarówno ze względu na kolejne, wynajdywane przez przestępców źródła ataków wzmocnionych (generujących kilkudziesięciokrotnie większą odpowiedź, niż zapytanie i przekierowujących ją na serwer ofiary), jak i lawinowo rosnącą liczbę urządzeń Internetu Rzeczy, których wciąż bardzo często nie tworzy się z myślą o bezpieczeństwie, czy to ze względów finansowych, czy konieczności wyrobienia się w cyklu TTM. Efekt? Stoją szerokim otworem do klienta i nie jest dla nich ważne, czy jesteśmy nim Ty, czy botmaster. A to oznacza jeszcze większy wzrost podaży i dostępność ataków o wielkiej sile. Ostatecznie może się okazać, że o ile ransomware w stosunku do zwykłych internautów nie straci na popularności, to już do szantażowania biznesów będzie się bardziej opłacało używanie... DDoSa. Jeśli nie zapłacisz to klienci nie skorzystają, a pamiętajmy, że mówimy o atakach tak silnych, że nawet duże asy mogą mieć problem, by szybko sobie z nimi poradzić.
Albert Einstein powiedział: „Nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta będzie na kije i kamienie”. Czy to samo może się stać z internetem, gdy cyber-przestępcy przesadzą i nagle serwisy, bez których nie wyobrażamy sobie na co dzień życia, przestaną funkcjonować? Gdybym miał pobawić się we wróżkę, to myślę, że poważne „tąpnięcia” w ciągłości działania internetu i opartych na nim usług mogą zacząć zdarzać się już niebawem i mimo, że nasz CERT nieprzerwanie broni Waszego bezpieczeństwa, nie zaszkodzi sprawdzić, jak radzilibyśmy sobie BEZ sieci. A w sumie najbliższa okazja już niebawem – czas od soboty do poniedziałku najlepiej spędzić w gronie rodzinnym, bez niepotrzebnie zajmujących nam czas gadżetów. Internet przez te trzy dni się nie skończy :)
Spokojnych świąt.
Czy w związku z uruchmianiem 5G w paśmie 700 będziecie wygaszali 5G2100DSS? Czy można liczyć na udostępnienie warstwy 5G700 na mapce zasięgu lub choćby bardziej szczegółową mapkę z wpisu? Chciałoby się przetestować nową warstwę 5G, ale jak na razie nie wiadomo gdzie jechać, aby złapać. 🙂
Odpowiedz
Tak, są miejsca w których wyłączamy 5G DSS, zwłaszcza jeśli dostępne jest 5G Cband. Co do mapy, mamy to w planach, ale na razie za wcześnie by mówić o terminach.
Odpowiedz
Pozwolenia na częstotliwość 700MHz dostaliście także przy granicy, tam gdzie 800MHz jest niedostępne. Czy to oznacza że zasięgowego oprócz 5MHz z 900 będzie teraz też 10MHz z 700 ?? Jeśli tak to suuuuper, jakość na wsiach będzie o niebo lepsza.
Odpowiedz
Tak, pasmo 700 ma znacząco wzmocnić sieć przy granicach. Choć zaznaczam, że ma ono pewne ograniczenia koordynacyjne.
Odpowiedz
Można prosić gdzieś o dokładny spis miejscowości? Po mapce ciężko cokolwiek zobaczyć i mieć 100% pewność, gdzie jest 5G700
Odpowiedz
Na stronie Orange dostępna jest mapa zasięgu, mamy w planach dodanie podglądu dla zasięgu 5G 700 i wtedy będzie można to sprawdzić.
Odpowiedz
Proszę zróbcie porządek z tą mapką bo nie idzie nic z niej wyczytać.bardzo przydatny byłby spis miejsc gdzie powstały nowe nadajniki
Odpowiedz
Witam. Czy i kiedy planujecie odpalenie 5 g w pasmie c na nadajniku Orange (26003) ID: T-55283 (N!)
Warszówek – gm. Pawłów, Warszówek 31 – wieża T-Mobile? Pozdrawiam
W lublinie cos cienko z tym internet na ulicach nalkowskich metalurgiczna radości Czechowska zanka zasieg internetu
Odpowiedz
Barwice 78-460 Zachodniopomorskie przeszło modernizację i brak 5G nawet tego DSS2100, wszędzie dookoła dołożono 5G 700 a tam gdzie nie ma to działa DSS2100. Co my gorsi jesteśmy jako mieszkańcy masteczka ? Przy podpisaniu umowy obiecanki wciskają konsultańci ale jak zapytam na infolinii to brak wiedzy na temat 5G
Odpowiedz
To jakie częstotliwości i technologie wykorzystywane są na konkretnej stacji zależy m.in. od potrzeb sieciowych, możliwości technicznych i biznesowych, ukształtowania terenu, typu zabudowy. Każde uruchomienie poprzedza analiza radiowa, która określa czy i z jakich technologii warto w tej lokalizacji korzystać.
Odpowiedz
A wiadomo kiedy konkretnie nastąpi wyłączenie 3G i włączenie LTE900 w byłym województwie Wałbrzyskim? Oficjalne informacje są ogólne i że będzie to w październiku.
Odpowiedz
My w Kosobudz,lubuskie chcielibyśmy jakikolwiek G .Nie ma wcale zasięgu, internet też oczywiście 0 .Jak tu żyć?
Odpowiedz
To całe 5G700 to pic na wodę fotomontaż, nie radzę się tym jarać, zresztą operatorzy sami to przyznali. Na moim nadajniku jest, zero wzrostu prędkości pobierania, nie wzrósł zasięg, jedyne to wzrósł upload, ogólnie porażka.
Odpowiedz
Kiedy odpalicie lte 700 mhz w mniejszych miejscowościach miasteczkach wsiach? Bo na moim nadajniku Tarce Jarocin brak
Odpowiedz
Czy jest planowana jakąś nowa stacja w okolicach Iwli, Teodorówki 38-450? Zasięg tam od dawna jest bardzo słaby, najbliższe nadajniki w Zboiskach i Nowym Żmigrodzie są poprzyslaniane przez góry. Przydałoby się coś zrobić bo konkurencja działa.
Odpowiedz
Okazało się, że na moim bts uruchomiono 5G w paśmie 700. W stosunku do LTE z agregacją 4 pasm zauważalnej poprawy nie widzę. Wręcz bywa gorzej – jak w LTE+ pobieranie max w nocy/min w szczycie było 240/100, tak w „5G” jest 340/40. A kosztuje mnie 9,90 więcej (5G dla firm). Może upload jest nieco lepszy – w okresie luzu w sieci dobija 100 Mbit/s. Latencja tak samo kiepska – nie spada poniżej 30 ms, bywa ponad 100.
Odpowiedz
Pani Kingo czy Wasza firma planuje poprawić zasięg w tym rejonie?
Ponieważ na Zewnątrz budynków występuje 2G lub bardzo rzadko pojawi się LTE które i tak jest bardzo słabe.
Jedlnia -Kolonia, Kieszek, Jedlnia gmina Pionki Wasza konkurencja posiada wtym rejonie nadajnik RAD4406
Słupica, Maryno,Cudnow gmina Pionki Wasza konkurencja posiada wtym rejonie nadajnik RAD4407
Proszę o zamontowanie anten na początek 700 800 900
Z pewnością poprawiło by to zasięg w okolicy.
Odpowiedz
Mam pytanie co do konkretnej miejscowości czy Orange rozbudowuje sieć do 5g 700 w miejscowości gradzanowo zbęskie gm. Radzanów ponieważ pojawia mi się symbol 5g chodź na razie tylko miga ale przy tym od razu się włącza pasmo o częstotliwości 700mhz.
Odpowiedz
Tradycyjnie zapytam się jak tam idzie modernizacja w lubartowie (woj Lubelskie)? Pozdrawiam
Odpowiedz
śmieszne to 5G ludzie zgłaszają i dzwonią do operatora Orange że nie ma zasięgu a zadzwonić i złapać jedną lub dwie kreski to trzeba latać po dworzu i szukać zasięgu ale u nich jak zawsze wszystko jest okey tak samo jak w innych sieciach niestety u mnie łapka 👎
Odpowiedz
Pani Kingo, chciałbym zapytać o C band na stacji bazowej o ID: 28930. Kilka dni temu działało a obecnie nie działa. Na mapie ta stacja nie ma C band (ale mapa chyba nie jest aktualna). Czy C band zostało na tej stacji uruchomione na dobre? Czy jest tam kilka anten skierowanych w różnych kierunkach? Chciałbym też zapytać czy przy uruchamianiu C band jest modernizowane przyłącze internetowe? Pytam ponieważ na tej stacji na LTE od dłuższego czasu występuje problem z nieudaną retransmisją pakietów TCP.
Odpowiedz
Na tej stacji nie nadajemy sygnału sieci 5G w paśmie C. Być może „złapał” Pani/Pan zasięg 5G (Cband lub DSS) z innej, dalszej lokalizacji. Przyłącze jest modernizowane, ale nie powinno mieć to wpływu na jakość transmisji. Być może przyczyną jest połączenie się z odległą stacją. Jeśli problem by się utrzymywał to polecam kontakt już z infolinią, będą mogli sprawdzić dokładniej sytuację dla konkretnego numeru telefonu.
Odpowiedz
To bardzo dziwne, byłem dzisiaj z telefonem pod stacją bazową i telefon łapał pasmo N78:
5G NSA
TAC 52889
PCI 230
ARFCN 640704
SS RSRP -104dBm
SS RSRQ -11dB
A dla LTE 2600:
CI 58606111
eNb 228930
CID 31
TAC 52889
PCI 230
BW 15MHz
EARFCN 3025
RSSI -51dBm
RSRP -79dBm
RSRQ -10dB
SNR 10dB
TA 0 (0m)
Czy to oznacza, że LTE jest z innej stacji a 5G z innej?
Odpowiedz
Witam,
czy są przewidziane jakieś działania przy nadajnikach w Dębem Wielkim powiat Mińsk Mazowiecki, pytam bo obecny zasięg jest masakra, swobodnie z domach oddalony około 2km od nadajnika nie można w sposób normalny korzystać z telefonu, aby normalnie rozmawiać dość często trzeba wyjść na taras, z tego co wiem jest to problem występujący u znacznej ilości osób korzystających z usług Orange.
Kiedy można liczyć na modernizację stacji Orange ID: T-35723? Czy jest przewidziane 5G? Lub jakaś modernizacja?
Odpowiedz
W Łomnicy na Zaciszu, pod Karpaczem, chyba jako jeden z niewielu szczęściarzy łapałem n78 przez równo 3 miesiące bez żadnych problemów. 600-800 mbit w.standardzie na dl i 80-100 w standardzie na upload, ping 15. Nadajnik Pochulanka Karpacz 9km, za to wprost na mnie i dobry modem. Od killu dni n78 jakby wyparowało, za to pojawiło się ubogie n28, nawet blokada pasma nic nie daje – po prostu n78 przestało docierać,… no nic – szczęście mnie opuściło, nadajnik zaczął dzielić moc z n28 i przez to n78 już nie dociera? 🙁 a było tak pięknie (teraz tylko 65-85mbit z agreagacja, za to play w rejonie stabilne 200-250mbit)
Odpowiedz
Czy macie w planach jakąś modernizacje na stacjach w Zręcinie 38-457 i Kopytowej 38-459? W Zręcinie brak 5G, jest tylko LTE+, a w Kopytowej wyłącznie LTE800, a większość okolicznych stacji ma już 5G.
Odpowiedz
Czy Orange ma w planach budowę nowego nadajnika w rejonie pow. zduńskowolskiego, gm. Szadek? Odkąd tylko pamiętam zasięg zarówno Orange jak i T-Mobile to istna tragedia. Moglibyście coś zrobić w ramach wspólnej spółki NetWorks odpowiadającej za nadajniki. Kiedy Play uruchomił w 2019 roku nadajnik w miejscowości Pratków (również gm. Szadek) w końcu dało się normalnie korzystać z sieci zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynku. Orange ma zero kresek zasięgu na 5G i tylko na zewnątrz budynku, a T-Mobile słabe LTE również na zewnątrz budynku (wewnątrz nic nie działa). Telefony łączą się z nadajnikiem w Rossoszycy w gm. Warta ponieważ jest on najbliżej.
Odpowiedz
Kiedy możemy liczyć na uruchomienie 5G na stacjach bazowych (ID: 2509, 28920 oraz 28627) w Krzeszowicach woj. małopolskie?
Odpowiedz
Witam,
Pani Kingo w gminie Ogrodzieniec, stacja !N w Ryczowie działa ponad rok i dlaczego nie było brane pod uwagę pasmo zasięgowe tzn. 700 MHz. Anteny tej częstotliwości nie obsługują, a LTE 800 jest ok w w/w miejscowości, a obok wsie mają szczątki tego sygnału … Jakaś pilna modernizacja by się przydała lub zwiększenie np. mocy nadawania bo jest mniejsza niż na bts w powiecie 😉
Pozdrawiam
5G w paśmie 700 MHz nie daje klientowi zbyt wiele w wydajności w stosunku do 4G – dostępna szerokość pasma jest podobna, a tylko nieco większa gęstość widmowa 5G nie przełoży się znacząco na realną szybkość transmisji. Do tego, trzeba za to dodatkowo zapłacić – za urządzenie z 5G. Po stronie operatora korzyści są zdecydowanie większe.
Odpowiedz
WITAM. Pytanko kiedy uruchomicie pasmo C na stacji Wólka, gmina Wartkowice 99-220. Bo 5g 2100 tu działa średnio
Odpowiedz
Przydałby się upgrade nadajnika w Nowym Sączu Ziołowa 14 (ID: 26262). Brak 5G 700 MHz, brak pasma C, prędkości słabe, szczególnie w południe. A nadajnik zapewnia internet dużemu obszarowi
Odpowiedz
Czy w Gminie Brzesko, małopolskie, północna jej część, nie w mieście, planujecie uruchomienie 5G w najbliższym czasie? Widzę, że zgody UKE są. Po wyłączeniu 3G, zasięg w budynkach się pogorszył na LTE.
Odpowiedz
Pani Kingo. Po wyłączeniu 3G w 19-222 Wąsosz nadal słaby zasięg (1kreska Lte) na zewnątrz budynków (wewnątrz budynków brak zasięgu). Macie tam światłowód orange. Dlaczego aż tyle lat trzeba prosić o nadajnik w tej miejscowości? Wifi calling nie zawsze jest rozwiązaniem. Proszę o informację, czy jest planowany nadajnik w m.Wąsosz (nadajnik Play stoi tam od kilku lat). Pozdrawiam.
Odpowiedz
Dzień dobry.
Czy jest jakiś roadmap włączenia 700MHz na wieżach „Majdan Sobieszczański – gm. Niedrzwica Duża, Majdan Sobieszczański” i „Wilkołaz Pierwszy – gm. Wilkołaz, Wilkołaz Pierwszy” w Lubelskim?
Lasy w okolicy dają dużo miejsc gdzie 1800MHz są na granicy połączenia, kilka procent poprawy przenikania na niskich częstotliwościach dałoby stabilny zasięg, więc upgrade bardzo oczekiwany.
Wojtek Jabczyński 
Piotr Domański 
Michał Rosiak
Komentarze
Brawo, gratulacje dla Grupy i zespołu ICT
OdpowiedzWielkie brawa dla Grupy i zespołu ICT
Odpowiedz