Moi drodzy w imieniu Orange, Biura Prasowego i zespołu blogowego życzę Wam spokojnych i radosnych Świąt. Jestem przekonany, że znajdziecie pod choinką wiele tabletów, smarfonów i innych smartwatchy. Korzystajcie z nich rozsądnie. Zawsze pamiętajcie o rodzinie, bliskich i znajomych. Z nimi spędźcie te wyjątkowe dni. Wesołych Świąt!
https://twitter.com/RzecznikOrange/status/812304007733608448?ref_src=twsrc%5Etfw
W tym roku Mikołaj przyniósł 6 grudnia informację, że podpisaliśmy aneks do umowy z T-Mobile Polska o współdzieleniu radiowych sieci dostępowych (ang. RAN sharing), rozszerzając dotychczasową współpracę o wykorzystanie pasm 800 MHz i 2600 MHz. Dla Was oznacza to znaczne zagęszczenie stacji bazowych, dzięki którym możecie korzystać z technologii 4G LTE. Postanowiłem także przyjrzeć się temu w jaki sposób operatorzy dzielą się różnymi elementami swoich mobilnych sieci dostępowych. Istnieje tu bowiem szereg modeli, zakładający różną integrację. Najgłębszym poziomem integracji infrastrukturalnej jest roaming krajowy, kolejnymi operator wirtualny (MVNO z ang. Mobile Virtual Network Operator), różne formy współdzielenia radiowej sieci dostępowej na współdzieleniu wyłącznie elementów infrastruktury pasywnej kończąc.
O roamingu pisałem już na blogu, a wielkich różnic w technologii między roamingiem krajowym i zagranicznym nie ma. Więc na tym zakończę ten wątek, przechodząc płynnie do kolejnego, czyli wspomnianych już operatorów wirtualnych. Są to firmy, które świadczą usługi telekomunikacyjne nie posiadając własnej mobilnej sieci radiowej, czyli RAN. W zależności od przyjętego modelu mogą nie posiadać oni wcale własnych kart SIM i żadnego z elementów sieci ( tzw. Dostawca Usług ang. Service Provider), lub też posiadać pewne własne element sieci core. Na ogół posiadają oni wyłącznie własny system bilingowy w pozostałych aspektach bazując na sieci innego operatora. Druga kategoria - Zaawansowany Dostawca Usług (ang. Enhanced Service Provider), to podmioty, które posiadają własne HLR (jeżeli nie wiecie co to HLR zapraszam do tego tekstu), karty SIM i indywidualny kod sieci. Trzecia to Pełen MVNO (ang. Full MVNO), czyli podmioty, które mają cała sieć rdzeniowa (czyli w języku mieszkańców Wysp Brytyjskich „core network”), lecz nie posiadają dostępowej sieci radiowej (czyli w tym samym języku „RAN”).
Następną pozycją na liście jest współdzielenie sieci core jest ono obecnie najrzadziej stosowane ze wszystkich metod, które będę dzisiaj opisywał. Gdy jest stosowana operatorzy najczęściej wspólnie wykorzystują takie elementy sieci szkieletowej jak MME (Mobility Management Entity), SGW (Serving Gateway) czy elementy sieci agregacyjnej. By przypomnieć sobie te pojęcia zajrzyjcie do tekstu o 4G LTE. Mam też odpowiednią grafikę.
Przygotowując ten tekst posiłkowałem się wiedza kolegów, którzy na co dzień zajmują się strategią, transformacją i rozwojem naszej sieci. Poza swoją wiedzą zaproponowali mi także lekturę kilku ciekawych raportów na temat tego jako operatorzy w różnych częściach Europy współdzielą swoje zasoby. Jednym z nich jest CMS Network Sharing Study 2016 który zawiera dane statystyczne dotyczące częstotliwości wykorzystania różnych modeli współpracy w Europie, a także zmian jakie zachodziły w latach 2013-2015. Wynika z niego, że współdzielenie sieci rdzeniowej stanowi około 10% wszystkich tego typu porozumień.
Wracając do aspektów technicznych i kolejnego modelu współpracy – RAN sharingu skupię się w tekście, na tym co na obrazku powyżej stanowi lewą stronę schematu.
Operatorzy w modelu RAN Sharing posiadają odrębną sieć core, a wspólna jest wyłącznie Radio Access Network, czyli właśnie radiowa sieć dostępowa. Chodzi tutaj o anteny, radionadajnik, moduł systemowy oraz RNC czyli Radio Network Controler. O ile o funkcjonowaniu pierwszych czterech wspomniałem w tekście o vRAN, to ostatni z elementów pojawił się we wcześniejszym tekście o sieci mobilnej. Znajdziecie je też w słowniczku telekomunikacyjnym ;-)
Jednak to dopiero wierzchołek góry lodowej. Współpracując z T-Mobile stosujemy dwie metody współdzielenia radiowej sieci dostępowej. Pierwszy nazywany jest MoRAN - Mobile Operator Radio Access Network. Świadczymy w ten sposób usługi GSM i UMTS na częstotliwościach 2100 MHz (UMTS), 1800 MHz (GSM) i 900 MHz (GSM), a także od niedawna LTE w pasmach 800 MHz i 2600 MHz. W tej metodzie sygnał dla klientów każdego z operatorów przesyłany jest na innych częstotliwościach. Oznacza to że wspólne są BTS/NodeB wraz z antenami oraz BSC/RNC – jest to jedno urządzenie (fizycznie rzecz ujmując), lecz logicznie dzielą się na dwa urządzenia. W drugiej metodzie – MOCN usługi świadczone są przy współużytkowaniu tych samych częstotliwości, a przypadku współpracy z T-Mobile chodzi tu o 900 MHz (UMTS) i 1800 MHz (LTE). Tutaj siłą rzeczy komórki są wspólne. MOCN pozwala efektywniej wykorzystać pojemność sieci radiowej. Niezależnie od rodzaju współpracy, sieci rdzeniowe są odseparowane. Sieciami współdzielonymi zarządza spółka Networks!.
RAN Sharing, to wedle raportu kancelarii CMS, o którym wcześniej wspomniałem jedna z popularniejszych w Europie metod dzielenia zasobów – stanowiła 1/4 wszystkich porozumień funkcjonujących w latach 2014-2015.
Operatorzy mogą także zdecydować się by dzielić ze sobą jedynie infrastrukturę pasywną – czyli maszty. W takiej sytuacji RNC pozostaje oddzielny, podobnie jak wszystkie elementy składające się na stację bazową poza tymi najbardziej widocznymi – metalowymi konstrukcjami i domkami przy nich. Pokazuje to poniższy schemat. Jest on najbardziej – wspomniany wcześniej raport podaje, że to 30% całej infrastrukturalnej współpracy międzyoperatorskiej w Unii Europejskiej przebiega w ten sposób.
Jeżeli macie pytanie zapraszam, choć równocześnie proszę o cierpliwość ;-)
P.S. W maju 2018 roku zmieniliśmy nieco zasady naszej współpracy z T-Mobile. O wszystkim pisaliśmy tutaj.
Powiecie, że straszę, ale ja trochę... lubię Was straszyć. Choćby dlatego, że strach to najsilniejszy motywator, a poza tym mało co tak działa na naszą wyobraźnię jak danie w miarę realnego obrazu naszym lękom, prawda?
Gdyby pod koniec tego bogatego w zdarzenia roku poprosić ludzi związanych z cyber-bezpieczeństwem o jedno podsumowujące go słowo idę o zakład, że w znacznej większości przypadków byłyby to słowa ransomware albo DDoS. I wiecie co? W przyszłym roku wcale nie będzie lepiej.
Co więcej, eksperci przewidują, że charakterystyczne bardziej dla biznesu ataki DDoS coraz częściej będą boleć nas, zwykłych internautów. O ile bowiem patrząc w przeszłość, gros ataków nie przekraczało wielkości 1 Gbps w szczycie, niebawem te stukrotnie większe, które zaszokowały w ostatnich miesiącach świat internetu, mogą stać się codziennością. Zarówno ze względu na kolejne, wynajdywane przez przestępców źródła ataków wzmocnionych (generujących kilkudziesięciokrotnie większą odpowiedź, niż zapytanie i przekierowujących ją na serwer ofiary), jak i lawinowo rosnącą liczbę urządzeń Internetu Rzeczy, których wciąż bardzo często nie tworzy się z myślą o bezpieczeństwie, czy to ze względów finansowych, czy konieczności wyrobienia się w cyklu TTM. Efekt? Stoją szerokim otworem do klienta i nie jest dla nich ważne, czy jesteśmy nim Ty, czy botmaster. A to oznacza jeszcze większy wzrost podaży i dostępność ataków o wielkiej sile. Ostatecznie może się okazać, że o ile ransomware w stosunku do zwykłych internautów nie straci na popularności, to już do szantażowania biznesów będzie się bardziej opłacało używanie... DDoSa. Jeśli nie zapłacisz to klienci nie skorzystają, a pamiętajmy, że mówimy o atakach tak silnych, że nawet duże asy mogą mieć problem, by szybko sobie z nimi poradzić.
Albert Einstein powiedział: „Nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta będzie na kije i kamienie”. Czy to samo może się stać z internetem, gdy cyber-przestępcy przesadzą i nagle serwisy, bez których nie wyobrażamy sobie na co dzień życia, przestaną funkcjonować? Gdybym miał pobawić się we wróżkę, to myślę, że poważne „tąpnięcia” w ciągłości działania internetu i opartych na nim usług mogą zacząć zdarzać się już niebawem i mimo, że nasz CERT nieprzerwanie broni Waszego bezpieczeństwa, nie zaszkodzi sprawdzić, jak radzilibyśmy sobie BEZ sieci. A w sumie najbliższa okazja już niebawem – czas od soboty do poniedziałku najlepiej spędzić w gronie rodzinnym, bez niepotrzebnie zajmujących nam czas gadżetów. Internet przez te trzy dni się nie skończy :)
Spokojnych świąt.
Dzień dobry,
a jak wygląda statystyka wysłanych SMS-ów? Wymierająca forma komunikacji czy mimo powszechności komunikatorów itd. nadal trzymają się mocno?
Przepraszam, że się powtórzę Pani Kingo, ale jak zawsze świetny, bardzo ciekawy wpis, na które z niecierpliwością czekamy💪 Zatem chyba nie ma lepszego dowodu na to, że inwestycje w pasmo 5G n78 na stacjach są po prostu must be! Jeśli użytkownicy mają szybki stabilny internet, to są jeszcze bardziej zachęcani do tego, żeby intensywnie z sieci korzystać i mamy tego wyniki. Nieprawdopodobne wręcz wzrosty ruchu na sieci, wszystkiemu temu jesteśmy w stanie podołać inwestując w warstwę CBand.
Tak jak na trwającym obecnie festiwalu PolandRock, spływają do mnie opinie speedtesty zdjęcia screeny od użytkowników, którzy chwalą, że w tym roku rzeczywiście sieć działa i to super, chociaż nie jest idealnie, bo jedna
stacja oddalona od festiwalu N!31967 powinna dostać n78. Tam też jest dużo pól namiotowych, niestety tamci użytkownicy logujący się do tej stacji są poszkodowani i tam LTE jest zapchane a 5G brak, to jest temat do zrobienia na przyszły rok, zaś na samym terenie festiwalu naprawdę duży progres w stosunku do ubiegłorocznej sytuacji. Jest porządna infrastruktura to i sieć porządnie działa.
Także Cband Cband i raz jeszcze Cband oraz oczywiście czekamy z niecierpliwością na pierwsze wdrożenia 5G StandAlone, które już totalnie zrewolucjonizuje rynek mobilnej transmisji danych w naszym kraju.
Pozdrawiam 🙂
Dziękuję, bardzo mi miło! Zgadzam się, w wielu miejscach Cband zmienia zasady gry. 😉
Odpowiedz
Pani Kingo,a jak wygląda obciążenie stacji bazowych w Nowym Sączu?Pozdrawiam
Odpowiedz
Dziękuję Pani Kingo za informację,
będę śledził stronę biura prasowego Orange w oczekiwaniu na ww. informację/statystyki.
Cześć! Czy coś wiadomo na temat modernizacji stacji:
ID: 805 Pasłęk, pl. św. Wojciecha 11A oraz ID: 11521 Chełm, ul. J.Kochanowskiego 36
Niedawno były dni Pasłęka (2 i 3 sierpnia). Cała ta uroczystość znajdowała się w pobliżu tej stacji i oczywiście z powodu obciążenia stacja przestała działać. W 100% ruch sieci przejęła stacja na ul. Zwycięstwa 28. Czy coś będzie działane w kwesti tych stacji? Wiadomo kiedy zostaną zmodernizowane? Czekamy bardzo długo na to, aż to nastąpi lecz dalej nie mamy informacji zwrotnej w tej kwesti.
Odpowiedz
Odpowiadałam na pytanie o te lokalizacje pod innym artykułem. Niestety ze względów technicznych termin modernizacji tych stacji przesunął się na trzeci i czwarty kwartał roku.
Odpowiedz
Dzień dobry,
Niesamowite jest to jak ruch 5G z roku na rok wzrasta. Mam jeszcze jedno pytanie Pani Kingo. Czy coś wiadomo kiedy zostanie ulepszony nadajnik w Ćmachowie – gmina Wronki? Jest wydane pozwolenie na pasmo 700 MHz. Osoby które mieszkają 5km dalej w Popowie muszą ściągać z tego nadajnika ponieważ z Wronek nie ma szans
Droga Kingo czy informacje o termin realizacji dostępu do internetu światłowodowego budowanego w ramach KPO w konkretnej miejscowości , też u Ciebie się dowiem ? Jeśli tak to jak mam się z Tobą skontaktować ? Dziękuję
Odpowiedz
U mnie nie. Proponuję kolejno sprawdzić na stronie https://internet.gov.pl/ czy adres jest na pewno objęty programem KPO. Następnie na stronie https://hurt-orange.pl/operatorzy-krajowi/projekty-inwestycyjne/kpo-i-ferc/?openDownloadTab=2 można sprawdzić harmonogramy rozbudowy zasięgu w ramach KPO i FERC. Są one publikowane z 3-miesięcznym wyprzedzeniem. Zaznaczam tylko, że są to planowane terminy i mogą się przesunąć. Jeśli nie ma w nich jeszcze konkretnej miejscowości, trzeba poczekać na kolejne harmonogramy. Zakończenie wszystkich projektów zaplanowane jest na czerwiec 2026 r.
Odpowiedz
Wojtek Jabczyński 
Piotr Domański 
Michał Rosiak
Komentarze
Brawo, gratulacje dla Grupy i zespołu ICT
OdpowiedzWielkie brawa dla Grupy i zespołu ICT
Odpowiedz