Bezpieczeństwo

Święta coraz bliżej

Michał Rosiak Michał Rosiak
20 listopada 2025
Święta coraz bliżej

Nie ma co czekać - ani się spostrzeżemy, a choinki będą już stały w domu, prezenty w szafach za płaszczami albo na pawlaczu, a my będziemy się krzątać po kuchni, bądź biegać po domu z odkurzaczem. To dobry czas by przypomnieć co zrobić, by w te święta nie martwić się, że daliśmy się komuś oszukać.

Powiedziałbym, że sieciowy przestępca też człowiek, ale w sumie... tylko jeśli chodzi o biologiczny gatunek. Nie szanuję, nie poważam - ale jestem świadom, że oni też chcą zrobić prezenty. Czy to sobie, czy to rodzinom. A jako, że w okresie przedświątecznym stajemy się bardziej podatni na internetowe przekręty, przypomnijmy sobie - jak co roku - na co trzeba uważać szczególnie w nadchodzącym czasie.

Kupuj tylko w pewnych sklepach

To nie czas na eksperymenty. Żadnych nowych świeżo powstałych w internecie bytów. Żadnych stron kończących się na .store, .top, .xyz, czy inne podobne wynalazki. Czy taka - hmmmm - dziwna domena to znak, że mamy do czynienia z oszustwem? Na sto procent nie, ale bazując na moim kilkunastoletnim doświadczeniu to niemal pewne. Chcesz potestować i przekonać się na własnej skórze? Zapisz adres i zrób to po świętach. Teraz mogłoby Cię czekać wyjątkowo niesympatyczne combo - pozostanie bez pieniędzy i bez prezentów. Skup się na domenach .pl i .com plus ewentualnie na sklepach sprawdzonych już wcześniej.

Czy zatem można założyć, że wszystko, co kończy się na .pl i .com to legitny sklep? No nie, w życiu. "Odsiew" po domenie to dopiero pierwsza linia. Jeśli jesteś na stronie po raz pierwszy, przyjrzyj się dokładnie jej adresowi. Szukaj pułapek takich jak m.in.:

  • orange-pl.com (na pierwszy rzut oka jeśli się nie przyjrzymy, może wyglądać jak poprawna)
  • organge.pl (mózg widzi coś co „wygląda jak Orange” i jeśli się nie skupimy, podświadomość wyśle nam sygnał, że to prawidłowy adres)
  • orangepl.top
  • onrage.com
  • orarige.pl
  • rnicrosoft.com (tak, to jest fałszywy adres; to nie jest "em" tylko zbitka "r i n")

SMS od kuriera

Jeśli trafi do Ciebie taka wiadomość, przyjrzyj się jej wyjątkowo dokładnie. Faktycznie w miarę zbliżania się Bożego Narodzenia poziom interakcji ze stron firm kurierskich może wzrastać. Po prostu nie przyjmuj na wiarę wszystkiego co widzisz. Na co zwracać szczególną uwagę?

  • Sprawdź nadawcę wiadomości. Poważni nadawcy praktycznie nie wysyłają wiadomości ze zwykłych numerów. Czy nazwa nadawcy nie jest tylko bliźniaczo podobna do oryginału (np. Inpost zaczynający się na małe "el", a nie na wielkie "i").
  • Jeśli SMS zawiera klikalny link - upewnij się dokąd prowadzi. Wysyłanie klikalnych linków idzie na przekór dobrym praktykom, ale może się zdarzyć.
  • W SMS-ie jest numer paczki? Wejdź na stronę domniemanego nadawcy (wpisując adres w przeglądarce) i wpisz ten numer. Jeśli wiadomość jest fałszywa - wyszukiwarka na stronie nadawcy zwróci błąd.
  • Treść SMS-a zawiera monit o dopłatę (zazwyczaj drobnej kwoty)? Skasuj go. To oszustwo.

Generalnie jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy SMS pochodzi z konkretnej firmy kurierskiej (bo być może ktoś wysłał Ci paczkę niespodziankę?) - po prostu wejdź na jej stronę i sprawdź numer paczki. Uważaj też na sytuację, gdy przychodzi do Ciebie nieoczekiwana paczka... pobraniowa. Zanim zdecydujesz się zapłacić kurierowi - sprawdź nadawcę i zastanów się, czy mógłby coś Ci wysłać. Czasami zdarzają się sytuacje, gdy oszuści ślą paczkę pobraniową z bezwartościową zawartością, a gdy Ty zapłacisz... jest po wszystkim.

Fałszywe strony banków i bramki płatności mogą zepsuć Twoje święta

A przede wszystkim pamiętaj - nie tylko od święta - że jeśli zamierzasz gdzieś wpisać dane swojej karty albo hasło do banku - upewnij się w stu procentach, że to dobre miejsce!

  • do banku loguj się wyłącznie na znanej Ci jego stronie!
    • najlepiej wpisać ją samemu, ale jeśli przekierowuje Cię do niej sklep/bramka płatności - sprawdź dokładnie adres
  • nie podawaj danych karty na stronach, co których nie masz stu procent pewności
  • jeśli jeszcze nie korzystasz - sprawdź, czy Twój bank umożliwia włączenie 3D Secure przy płatnościach online; jeśli tak - zrób to
    • przy uruchomionym 3D Secure przy płatności w sieci należy podać dodatkowo kod z SMS-a lub potwierdzić ją w aplikacji mobilnej banku
  • no i pamiętaj, by czytać wszystkie SMS-y z banku o płatnościach/kodach i nie klikać bezrefleksyjnie "tak" przy monitach z aplikacji bankowej

Na "Wesołych Świąt" jeszcze przyjdzie czas. Póki co - po prostu uważaj na siebie. Szkoda nerwów i pieniędzy.


Sieć

Kolejne udogodnienie w połączeniach głosowych

Kinga Galon Kinga Galon
20 listopada 2025
Kolejne udogodnienie w połączeniach głosowych

Od niedawna w sieci Orange działa funkcja RTT, czyli tekst w czasie rzeczywistym (ang. real time text). Umożliwia ona prowadzenie rozmowy tekstowej podczas połączenia głosowego. Może być szczególnie ważna w komunikacji z osobami niedosłyszącymi lub mającymi trudności z mową, ale także wtedy, gdy chcemy podczas rozmowy podać wrażliwą informację.  

RTT to dodatkowa funkcja, działająca w ramach połączeń w sieci LTE - VoLTE. Dzięki niej można pisać wiadomości w trakcie trwania połączenia głosowego, a nasz rozmówca każdą wpisywaną literę widzi w czasie rzeczywistym. Można także kasować i wprowadzać zmiany w tekście, a rozmówca je od razu zobaczy. RTT wprowadzone zostało przede wszystkim z myślą o osobach, które mają trudności z mową lub niedosłyszą. Może jednak przydać się także wtedy, gdy jesteśmy w miejscu, gdzie jest bardzo głośno i nasz rozmówca nas nie słyszy lub chcemy podać informację, która nie powinna trafić w "niepowołane uszy" (np. PESEL). Co ważne, połączenia RTT nie są dodatkowo płatne. Kosztują tyle samo, co tradycyjne połączenia głosowe.

Korzystaj z RTT

Żeby korzystać z RTT trzeba być w zasięgu sieci 4G lub 5G, bądź łączyć się za pośrednictwem sieci Wi-Fi. Potrzebna jest też karta SIM LTE, obsługująca połączenia VoLTE. Jeśli chodzi o telefon, nowsze smartfony obsługują tę funkcjonalność, starsze modele – w zależności od decyzji producenta o wsparciu. Konieczne jest także, aby użytkownik włączył w ustawieniach smartfona funkcję RTT. Ważne, żeby pamiętać o aktualizacji systemu operacyjnego w telefonie. Czasem konieczny jest także restart urządzenia.

Aby nawiązać połączenie wystarczy przy wyborze numeru kliknąć z menu opcję połączenia z RTT (w poniższym przypadku nazywa się ono "Tekst w czasie rzeczywistym"). Można też przełączyć tryby w trakcie trwania rozmowy.

Połączenia wykorzystują styk międzyoperatorski VoLTE i dzięki temu połączenia działają zarówno w sieci Orange, jak i w rozmowach do pozostałych operatorów "Wielkiej Czwórki". Warto zwrócić uwagę, że takie połączenia działają także pomiędzy telefonami z systemem Android i iOS.

Wdrożenie usługi RTT wymagane jest w krajach UE zgodnie z tzw. Europejskim Aktem o Dostępności.


Rozrywka

Na Netflix zagrasz w pełnoprawną grę wideo

Bartosz Graczyk Bartosz Graczyk
18 listopada 2025
Na Netflix zagrasz w pełnoprawną grę wideo

Do tej pory Netflix kojarzył mi się głównie z serialami, filmami i dokumentami. Od czasu do czasu przewijały się gry mobilne, filmy interaktywne, czy proste produkcje dostępne z poziomu TV. Traktowałem to bardziej jako ciekawostkę niż coś godnego dłuższego grania. I nagle pojawia się LEGO Party! 

Imprezowa, planszówkowo-teleturniejowa gra, która wygląda jak tytuł pisany pod konsole i PC (bo tak w sumie jest), a jednak można ją odpalić… z poziomu aplikacji Netflixa na telewizorze albo komputerze. To był moment, w którym pomyślałem:

Okej, to już nie jest tylko dodatek. Netflix naprawdę wchodzi w granie!

Czym jest LEGO Party

lego party netflix minigry

To gra imprezowa dla maksymalnie czterech graczy, która działa jak dynamiczna planszówka połączona z teleturniejem i zestawem minigier. Poruszamy się po planszy, zbieramy power-upy, kombinujemy, którą ścieżkę wybrać, a w międzyczasie gramy w krótkie zręcznościowe wyzwania. Całość prowadzona jest przez duet gospodarzy – Sarę i Grześka. To może wywołać lekki uśmiech, bo oryginalnie postacie mają anglojęzyczne imiona, a polskie są tylko w napisach. Nie ma dubbingu, więc z młodszymi dziećmi gra może być odrobinę trudniejsza w odbiorze. Jeżeli jednak graliście kiedyś w Mario Party, to poczujecie się tutaj jak w domu.

sara i grzesiek lego party

Mechanika jest prosta: każdy gracz porusza się po planszy na podstawie losowania cyfry od 1 do 8 (zamiast klasycznego rzutu kostką). Celem jest zdobycie jak największej liczby punktów poprzez strategiczne wybory, minigry i mądre wykorzystanie dostępnych umiejętności oraz przedmiotów. Minigry trwają krótko, są dynamiczne, a przed każdą z nich pojawia się szybki samouczek. Dzięki temu nawet jeśli nie masz dużego doświadczenia - dasz sobie radę. Tak było choćby w trakcie rozgrywki z moją żoną. Pobraliśmy aplikację na telefon. Pierwsze uruchomienie i już - intuicyjnie - wiedziała jak grać! Jak jej szło to już inna sprawa ;) W wyścigach klockowymi samochodami to ja dominowałem, za to w mini-golfa była już prawdziwym mistrzem.

lego party netflix minigra samochody

Dodatkowo warto zaznaczyć, że choć to "imprezówka", nie liczy się wyłącznie refleks. Jasne, zręczność pomaga, ale istotne jest też szczęście, podejmowanie właściwych decyzji i umiejętne korzystanie z power-upów. Wbrew pierwszemu wrażeniu LEGO Party! potrafi być zaskakująco taktyczna. Wygrywa ten, który zbierze najwięcej złotych klocków podczas ustalonej ilości tur.

No ale czym byłoby LEGO bez możliwości tworzenia? W grze za zbierane monety budujemy budynki-przeszkody, które utrudniają grę innym graczom. Z elementów charakterystycznych dla znanej duńskiej marki na wstępie możemy wybrać postać którą gramy. Są to znane ludziki LEGO, a wachlarz propozycji jest dość spory, wybieramy bowiem z aż 48 figurek.

lego party netflix ludziki postaci

Pierwsze wrażenia

Gra jest świetną opcją na wieczór dla dwóch par - na jednym ekranie spokojnie mogą grać cztery osoby. Jednocześnie granie solo również ma sens, ponieważ sztuczna inteligencja potrafi postawić wyzwanie, szczególnie przy bardziej zręcznościowych minigrach. Sam testowałem granie z żoną i okazało się, że to naprawdę fajny pomysł na randkę – bez presji, bez skomplikowanych zasad, bez potrzeby znajomości branży gamingowej.

Obsługa jest banalnie prosta. Uruchamiasz grę na Netflixie, skanujesz kod QR i używasz telefonu jako kontrolera. Jedynym ograniczeniem jest to, że jako gra strumieniowana potrafi czasem lekko zmniejszyć jakość obrazu, pojawia się niewielka kompresja, a przy słabszym internecie mogą pojawić się delikatne opóźnienia sygnału. To naturalne dla streamingu.

Dlatego tak ważne jest, aby dobrać do swojego domu odpowiedni internet. Jeżeli chcesz grać w gry w chmurze chociażby przez aplikację Netflix na telewizory to warto wziąć pod uwagę Światłowód Orange, gdzie przy jego wyborze możesz liczyć nawet na 3 miesiące abonamentu serwisu Netflix w prezencie.

Podsumowując — LEGO Party! w wersji Netflixowej to bardzo przyjemne i zaskakująco profesjonalne doświadczenie imprezowe, które wystarczy włączyć i grać, bez kombinowania ze sprzętem. Dla mnie to jeden z dowodów, że Netflix powoli staje się miejscem nie tylko do oglądania, ale też wspólnego grania. Czyżby powstawała konkurencja dla Game Passa?

Jeżeli lubisz grać w gry wideo, a także oglądać seriale w wysokiej jakości na platformie Netflix to przygotowałem dla Ciebie poradnik zakupowy - jaki telewizor wybrać do grania w gry. Zapraszam serdecznie.

Scroll to Top