Czy można połączyć edukację ekologiczną z nauką programowania? Okazuje się, że tak. Rozwijanie cyfrowych umiejętności u dzieci jest tak samo ważne jak kształtowanie postaw ekologicznych. Aby lepiej rozumiały problemy środowiskowe, które w przyszłości, w ich dorosłym życiu, będą narastać. Elementy edukacji przyrodniczej są obecne w inicjatywach Fundacji Orange.

Niezbędna edukacja

Czy edukacja ekologiczna dzieci jest konieczna? Zdecydowanie tak. Chodzi o to, aby wyrosły na odpowiedzialnych i świadomych ludzi. Lepiej potrafiły odnaleźć się we współczesnych realiach, rozumiały globalne problemy, rolę człowieka w przyrodzie i swoje miejsce w tym złożonym mechanizmie.

Póki co stan wiedzy dorosłych Polaków na temat środowiska nie jest dobry. Zgodnie z ostatnim badaniem „Green Generation” Polacy nie wiedzą, ile gatunków zwierząt jest już zagrożonych wyginięciem? Jaki procent wody jest zdatny do picia? Ile plastiku jest poddawanego recyklingowi oraz ile emitujemy CO₂? W tym kontekście pomysł wprowadzenia edukacji ekologicznej do szkół wydaje się być dobrym rozwiązaniem. Podstawowa wiedza o środowisku naturalnym jest w stanie spowodować́ zmiany w zachowaniu oraz gotowość́ na przyjęcie nowych reguł, aby chronić planetę.

#SuperKoderzy i eko-warsztaty

Fundacja Orange od lat przygotowuje młodych ludzi na wyzwania jutra, pomagając im używać technologii w sposób odpowiedzialny i wartościowy. Uczy podstaw programowania, druku 3d, wspiera w kształtowaniu zdrowych nawyków cyfrowych. Te tematy udaje się jej połączyć z budowaniem świadomości ekologicznej wśród dzieci.

Fundacja wplata wątki ekologiczne w swoją cyfrową edukację. Na zajęciach szkolnych w programie #SuperKoderzy oraz w Pracowniach Orange – świetlicach, które pomagamy prowadzić w małych miastach i wsiach, dzieci uczą się programowania, a przy okazji kształtują swoje nawyki ekologiczne. Uczą się np. jak oszczędzać światło czy segregować opady, a także programują inteligentne miasta przyszłości i projektują quiz przyrodniczy. Nowe kompetencje zyskują także nauczyciele i liderzy świetlic, a placówki grant na zakup sprzętów np. zestawów robotów. Do tej pory 30 szkół i 19 Pracowni Orange przeprowadziło lekcje online w oparciu o przygotowane scenariusze.

Kolejnych 50 szkół i Pracowni bierze też udział w eko-warsztatach. Dzieci uczą się programowania w scratchu, obsługi narzędzi graficznych np. tworząc quiz lub przygotowują tematyczne plakaty w programie canva. W ten sposób rozwijają kompetencje cyfrowe, ale przy okazji poznają tematykę śladu węglowego, bioróżnorodności i ochrony ekosystemów, a także zmian klimatu. Scenariusze tych zajęć zostały przygotowane przez Fundację Orange we współpracy z Fundacją Girls Code Fun i są dostosowane dla różnych grup wiekowych.

Nowe przedmioty z odpadów

Wiele inicjatyw w nurcie less waste toczy się także w FabLab powered by Orange w Warszawie.

Cykl zajęć o upcyklingu, podczas których młodzież uczy się, na czym polega idea wymyślania i tworzenia nowych przedmiotów z odpadów. Upcykling, podobnie jak recykling, jest formą przetwarzania wtórnego. W jego wyniku powstają produkty o wyższej wartości niż surowce do niego użyte.  Na warsztatach uczestnicy dowiadują się, czym jest eko-design czy styl zero waste. Wykorzystując to, co aktualnie jest w domu (karton, butelki, materiały) i już nie jest przydatne, projektują i tworzą nowe przedmioty – domek dla zwierząt z kartonu, pokrowce na przybory szkolne, maski afrykańskie. Dzięki temu powstały piękne, ale i co najważniejsze użyteczne rzeczy. Z chwilą powrotu do zajęć stacjonarnych w FabLabie czeka mnóstwo surowca gotowego do dalszych twórczych prac.

Choć tegoroczny Dzień Ziemi obchodziliśmy raczej w cyfrowy sposób to cel pozostał ten sam: mobilizacja świata do podjęcia działań dla klimatu i środowiska. W Orange celebrowaliśmy go w szczególny sposób – ogłaszając zobowiązania klimatyczne jako nasz wkład i odpowiedzialność za losy planety.

Po zielonej stronie mocy

„Trzeba myśleć racjonalnie, patrząc w przyszłość. Jeśli nie zrobimy czegoś dziś, jutro będzie nas to kosztowało dużo więcej” – tak widzi konieczność zaangażowania się w działanie na rzecz klimatu Julien Duccaroz, prezes Orange Polska. Cały wywiad z naszym szefem przeczytacie tutaj.

Jakie konkretnie podjęliśmy zobowiązania?

Zredukujemy emisje dwutlenku węgla o 65% (w zakresie 1 i 2, czyli własnych emisji bezpośrednich i pośrednich) oraz zwiększymy wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, do co najmniej 60% do roku 2025.

Dlaczego chcemy je osiągnąć ?

Bo większość emisji operatora telekomunikacyjnego pochodzi ze zużycia energii elektrycznej, głównie na potrzeby infrastruktury sieciowej i centrów danych. A w Polsce energia produkowana jest w ok. 80% z paliw kopalnych, w ogromnej większości z węgla. Dlatego musimy działać, żeby zmaksymalizować udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu Orange Polska. Najlepiej kupując ją bezpośrednio od producentów w oparciu o długoterminowe umowy. Dzięki temu wspieramy rozwój energetyki odnawialnej w Polsce i transformację energetyczną naszego kraju. Rok 2025 to pierwszy krok milowy w kierunku neutralności klimatycznej netto, którą Orange chce osiągnąć najpóźniej do 2040 roku.

Inspirujące e-szkolenie o klimacie

Obchody Dnia Ziemi są świetną okazją do promowania ekologicznych postaw i edukacji dotyczącej zmiany klimatu. Budowanie świadomości i zaangażowania naszych pracowników wsparliśmy e-szkoleniem z gościnnym udziałem eksperta Marcina Popkiewicza z naukaoklimacie.pl, który  rozprawił się z klimatycznymi mitami. Szkolenie to  ogromna dawka wiedzy o: globalnej zmianie klimatu, wpływie sektora cyfrowego na klimat, działaniach i planach Orange Polska oraz jak każdy z nas może włączyć się w działania dla planety. Bo o wspólne dobro, jakim jest planeta i jej zasoby naturalne, powinien dbać każdy z osobna i wszyscy razem.

Tańsze i odnowione telefony

Postaraliśmy się również o prezent dla naszych klientów. Z okazji Dnia Ziemi obniżyliśmy ceny wybranych, odnowionych telefonów nawet o 40%, które są dostępne w ofercie z planem taryfowym, jak i bez abonamentu. To głównie smartfony zwrócone przez klientów lub całkowicie nowe, ale mające uszkodzone opakowanie. Dzięki temu dostają szansę na drugie życie. Działamy, aby ofertę poszerzać o nowe źródła. Telefony przechodzą ekspertyzy techniczne i są doprowadzone do stanu „jak nowy”. Trzeba pamiętać, że wyprodukowanie jednego nowego smartfona wymaga zużycia zasobów i energii, co prowadzi do emisji nawet stu kilogramów dwutlenku węgla. To tyle, ile w ciągu roku pochłania kilka dorodnych drzew!

Dowiedz się więcej o celach klimatycznych Orange Polska oraz naszych działaniach dla klimatu i środowiska na https://razemdlaplanety.pl

Coraz częściej słyszymy informacje związane z ekologią i ochroną środowiska. Niektóre słowa i pojęcia wydają się znajome, inne brzmią abstrakcyjnie. Do tego dochodzą sformułowania, które rozumieją nieliczni. Aby było Wam łatwiej zrobiłam krótki przewodnik po definicjach, zakresach i procesach, które nas dotyczą i do których często się odnosimy.

Neutralność klimatyczna czy zerowe emisje netto (Net Zero)

Neutralność klimatyczna, zwana też węglową oznacza osiągnięcie zerowych emisji gazów cieplarnianych w danej organizacji, dla danego produktu lub wydarzenia. W zależności od ustalenia konkretnego zakresu neutralności, może być łatwiejsza lub trudniejsza do osiągnięcia. Może też obejmować tylko wybraną część emisji. Jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach.

Szczególnym rodzajem neutralności klimatycznej są zerowe emisje netto. To już bardziej ambitny cel, bo dotyczy całości emisji gazów cieplarnianych. Wpływa na całą organizację, ponieważ oznacza redukcję wszystkich emisji gazów cieplarnianych, zarówno własnych jak i dostawców oraz użytkowników końcowych, czyli klientów. To trudny proces z uwagi na konieczność kontroli całego, skomplikowanego łańcucha wartości.

Podobnie jak cała Grupa Orange, Orange Polska celuje w zerowe emisje netto w 2040 (#NetZero2040). Albo innymi słowy: w pełną neutralność klimatyczną netto w zakresach 1, 2 i 3.

Ślad węglowy, czyli zakres 1, 2 i 3

No dobrze, ale czym są te zakresy? Emisje gazów cieplarnianych nazywane są śladem węglowym organizacji. Obejmują całkowitą sumę emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez firmę. To emisje w całym tzw. łańcuchu wartości, które są związane z wytworzeniem kupowanych przez firmy mediów, surowców, usług (m.in. surowców głównych, materiałów pomocniczych, półproduktów), ich transportem, ale także z użytkowaniem produktów czy usług przedsiębiorstwa przez ich odbiorców.

Gazy cieplarniane brane pod uwagę w obliczeniach to dwutlenek węgla CO₂, metan CH4, podtlenek azotu N2O oraz wiele innych gazów cieplarnianych. Obliczenia śladu węglowego już kilkanaście lat temu zostały ustandaryzowane, aby móc zachować spójne ramy przeprowadzania obliczeń. Najbardziej powszechnym standardem liczenia emisji gazów cieplarnianych jest tzw. Protokół GHG, który dzieli emisje na trzy zakresy.

ZAKRES 1 – własne emisje bezpośrednie, czyli pochodzące ze źródeł własnych lub kontrolowanych przez daną organizację, np. spalanie paliw w związku z użyciem kotłów grzewczych czy samochodów służbowych lub emisje z klimatyzacji.

ZAKRES 2 – własne emisje pośrednie, czyli powstające w wyniku zużywania zakupionej energii elektrycznej, cieplnej, pary technologicznej i chłodu. Fizycznie emisje GHG powstają w miejscu wytworzenia tych mediów, dlatego mówi się o nich „pośrednie”, ale traktuje się jako kontrolowane przez przedsiębiorstwo, stąd są „własne”.

ZAKRES 3 – pozostałe emisje pośrednie, czyli innych podmiotów, które można zidentyfikować w łańcuchu wartości danej organizacji, zwane też emisjami w łańcuchu wartości. Najtrudniej jest je śledzić i kontrolować, ale zazwyczaj mają największy udział we wszystkich emisjach danej organizacji. Powstają w wyniku wytworzenia surowców lub półproduktów, zagospodarowania odpadów, transportu surowców oraz produktów, podróży służbowych pracowników czy użytkowania produktów przez końcowych odbiorców.

Firmy muszą identyfikować miejsca o wysokich poziomach emisji w swoim łańcuchu dostaw, oceniać dostawców pod kątem zrównoważonego rozwoju, kontrolować poziom efektywności energetycznej, a także budować relacje z dostawcami i pracownikami, by pomóc obniżać emisje. Szukają też sposobów na wpływanie na zachowania klientów, a także dbają o koniec życia swoich produktów np. poprzez zadbanie o właściwe postępowanie z odpadami.

Monitorujemy, unikamy, redukujemy

Kluczem do osiągnięcia pełnej neutralności klimatycznej netto jest zrozumienie i ograniczenie emisji wytwarzanych przez daną organizację we wszystkich trzech zakresach. Choć unikanie i redukowanie emisji muszą pozostać głównym celem, zawsze pozostaną emisje, których nie da się wyeliminować. Powinny one podlegać neutralizacji tzn. usunięciu z atmosfery.

Dwutlenek węgla można usuwać na różne sposoby, od naturalnych jak np. odtwarzanie wieczystych i bioróżnorodnych lasów, zwiększanie absorpcji dwutlenku węgla przez glebę, po rozwiązania technologiczne – bezpośrednie wychwytywanie i przechowywanie CO₂ z powietrza. Na dzisiaj nie ma jednak sprawdzających się na dużą skalę rozwiązań technologicznych.

Neutralizacja to działanie uzupełniające, niejako ostatni krok na drodze do neutralności. Nie jest to podstawowe rozwiązanie ani panaceum na problemy klimatyczne. Ziemia nie ma wystarczającej powierzchni, żeby posadzić lasy mogące pochłonąć całość nadmiarowego dwutlenku węgla, który emituje ludzkość! Nie wspominając o tym, że lasy nie rozwiązują problemu innych gazów cieplarnianych, stale wprowadzanych przez człowieka do atmosfery.

Warto pamiętać, że cele neutralności klimatycznej są formułowane dla odległych lat. To rok 2040, 2050 a czasem – choć to zdecydowanie za późno – 2060. To dlatego, że eliminacja emisji wymaga znaczących wysiłków, głębokich zmian w procesach produkcyjnych czy łańcuchach wartości. Ale nie znaczy, że nie musimy działać już teraz. Wręcz przeciwnie! Dlatego ważne jest wyznaczanie celów pośrednich, które zbliżają dany cel czy organizację do neutralności klimatycznej. W Orange osiągniemy zerowe emisje netto w 2040 roku, ale już na 2025 rok mamy konkretne, ambitne, mierzalne cele redukcyjne.

Firmy mierzą swoje emisje

Firmy zarządzające swoim wpływem na klimat i środowisko monitorują i raportują emisje gazów cieplarnianych. Przedstawiają interesariuszom (regulatorom, nadzorcom, klientom) rzetelne, szczegółowe i obiektywne dane. W raportach niefinansowych znajdziemy wiele informacji na temat minimalizowania negatywnego wpływu na środowisko. Szczególnym zagadnieniem staje się ujawnianie informacji związanych z oddziaływaniem na klimat, zgodnie z najnowszymi wytycznymi Komisji Europejskiej. To konieczne do zmniejszenia tempa postępującego globalnego ocieplenia, które wpływa także na prowadzenie biznesu.

Sierakowice to malownicze miasteczko na obrzeżach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. To tu, od 1986 roku w budynku techniczno-mieszkalnym należącym do Orange Polska, pracowała ostatnia kotłownia węglowa. Właśnie ją wyłączyliśmy, a to oznacza kolejne 120 ton emisji CO₂ mniej w ciągu roku, nie wspominając o innych zanieczyszczeniach z procesu spalania, które nie trafią do atmosfery. Przeliczając to roczny ślad węglowy 10 przeciętnych osób w Polsce. Każde takie działanie ma znaczenie i zbliża nas do osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Wykreślamy węgiel z emisji bezpośrednich

Wyłączenie ostatniej kotłowni na węgiel oznacza, że w naszych bezpośrednich emisjach gazów cieplarnianych – monitorowanych i raportowanych zgodnie z protokołem GHG (z ang. GreenHouse Gas) w ramach tzw. zakresu 1 – przestanie się pojawiać pozycja „węgiel”.

GHG to przyjęty w Grupie Orange międzynarodowy standard raportowania emisji gazów cieplarnianych, a w zakres pierwszy wchodzą bezpośrednie emisje wynikające ze spalania paliw lub kopalin na potrzeby własnej działalności oraz wycieki gazów z instalacji klimatyzacyjnych czy przeciwpożarowych. Mówiąc prościej źródła emisji kontrolowane przez nas bezpośrednio, czyli wszystko, co my spalamy w naszych samochodach, kotłowniach, piecach i agregatach.

Warto wiedzieć, że są jeszcze dwa zakresy. Drugi to pośrednie emisje wynikające ze zużycia przez firmę energii elektrycznej, a trzeci obejmuje emisje pośrednie poza firmą, których nie kontrolujemy, ale na które możemy mieć wpływ. To wszystko to, co dzieje się u naszych dostawców i klientów w związku z naszą działalnością. Z punktu widzenia monitorowania i raportowania najtrudniejszy, ale nie zapominamy o nim. Podejmujemy już działania także i tu, a nasz nadrzędny cel neutralności klimatycznej netto do 2040 roku obejmuje całość wszystkich trzech zakresów emisji.

Nieruchomości przyjazne środowisku

Nieruchomości w Orange Polska są drugą, co do istotności wpływu, częścią firmy odpowiedzialną za emisje CO₂, powstające w wyniku zużycia energii elektrycznej, gazu, węgla i oleju. To dlatego pracujemy nad ich istotną redukcją. Inwestujemy w nowoczesne i przyjazne środowisku biura dla naszych pracowników i rezygnujemy z obiektów nieefektywnych energetycznie lub przestarzałych technologicznie.

Przyglądamy się naszym nieruchomościom pod kątem ich stanu, spełnianej funkcji i optymalizujemy ich liczbę. Nasze biura i obiekty techniczne znajdują się w całej Polsce, zlokalizowane w mniejszych i większych miejscowościach. W portfolio nieruchomości mamy jeszcze… 2086 obiektów. Dlatego stopniowo konsolidujemy powierzchnie biurowe oraz optymalizujemy przestrzeń przeznaczoną na infrastrukturę.

Nowe przyjazne pracownikom i środowisku biura mamy już w Warszawie, Gdańsku, Łodzi, Radomiu, Wrocławiu, Bydgoszczy, Toruniu i Katowicach. Wybierając nowe biurowce, bierzemy pod uwagę posiadane przez budynek certyfikaty BREEAM lub LEAD, efektywność gospodarowania zasobami. W szczególności chodzi o wodę i energię, gdyż nowe budynki mogą pomóc zredukować ich zużycie nawet o kilkadziesiąt procent. Ponadto ważne jest zagospodarowanie terenów zielonych, sposób zarządzania segregacją odpadów komunalnych, dostęp do transportu publicznego i infrastruktura rowerowa.