Pole elektromagnetyczne pochodzące z kosmosu jest wszędzie wokół nas. To między innymi fotony o bardzo wysokich częstotliwościach (i energii). Dużo wyższych niż pochodzące z anten radiowych, komórkowych, niosące nawet więcej energii niż te, które nasze oczy odbierają jako światło widzialne.

Naukowcy znaleźli sposób by ich szukać i chcą do tego wykorzystać Wasze smartfony. Takie cząsteczki można zauważyć na matrycy aparatu znajdującego się w smartfonie. Oczywiście matryca jest mała, lecz zdaniem twórców projektu, gdy takie małe matryce pomnoży się przez olbrzymią liczbę smartfonów tworzy to ekstremalnie rozproszone (bo jak inaczej nazwać coś, co znajduje się w każdym smartfonie) obserwatorium promieniowania kosmicznego.

Kosmiczne CREDO szuka promieniowania

Po angielsku Cosmic-Ray Extremely Distributed Observatory (CREDO). Tak właśnie nazywa się ten projekt, zainicjowany przez Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk. Z założenia duża liczba urządzeń ma pozwalać monitorować nie tylko natężenie w jednym miejscu, lecz na całym globie.

Jak to działa? Zaczynacie od pobrania aplikacji ze sklepu Google Play i rejestrujcie się (mail, login, hasło). Następnie znajdujecie ciemne miejsce, w którym Wasz smartfon będzie chroniony przed światłem. Aplikacja ostrzega także przed zużyciem energii, gdyż będzie on cały czas podłączony do sieci i przesyłał dane w tle. Korzystam z aplikacji już trzeci dzień, jednak nic do tej pory mój smartfon nie wykrył. Ale się nie poddaję! Można też dowiedzieć się więcej o badaniu… wystarczy wejść w pole, które autorzy aplikacji nazwali „Statystyki dla nerdów” 😉

Pole elektromagnetyczne, gdzie dowiedzieć się więcej?

Moim zdaniem  to świetna sprawa, że można pomóc polskim (i nie tylko) naukowcom w badaniu Wszechświata. Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej zajrzyjcie na stronę credo.science. Warto także przeczytać komunikat prasowy wysłany przez Instytut Fizyki Jądrowej PAN. Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o polu elektromagnetycznym… zajrzyjcie też do Białej Księgi: Pole elektromagentyczne a człowiek, przygotowanej przez Ministerstwo Cyfryzacji.

Od kilku lat piszę teksty na bloga, robię wideo, szukam ekspertów, staram się by w możliwie przystępny sposób opowiedzieć Wam jak działa sieć komórkowa. I co? Nagle do internetu trafia Biała Księga i… w sumie to mogę sobie odpuścić.

Dlaczego?

Bo Biała Księga „Pole elektromagnetyczne a człowiek” w gruncie rzeczy wyczerpuje ten temat. W zrozumiały choć w kilku miejscach nieco hermetyczny sposób opisuje czym jest pole, czym jest pole elektromagnetyczne, nawet czym jest sam elektromagnetyzm. W zwięzły sposób przechodzi przez historię badań i w skrócie, bez odwolywania się do równań i trudnych wzorów opisuje „jak to działa, że działa”. Po kilku stronach, które wyjaśniają trudne pojęcia fizyki znaczniej lepiej niż moja nauczycielka z liceum będziecie wiedzieć, że nie ma tam żadnej magii lub sił nieczystych. Nie musicie już nawet oglądać mojego przedostatniego wideo :-(.

Pole, promieniowanie, promieniotwórczość, Rentgen

To jeden z pierwszych tematów, którym zajmuje się Biała Księga „Pole elektromagnetyczne a człowiek”. Gdy słyszymy słówko „promieniowanie” od razu przychodzi nam na myśl wybuch jądrowy/Czarnobyl/Mad Max i szerzej „postapo”/ film „Ostatni Brzeg” (niepotrzebne skreślić). A tu nagle się okazuje, że to:

Określenie  „promieniowanie”  jest  terminem czysto technicznym, używanym do opisywania różnych zjawisk związanych z przesyłaniem energii  w  formie  fal  lub  cząsteczek  w  przestrzeni  lub w innym medium. Można zatem mówić nie tylko o  promieniowaniu  elektromagnetycznym  (w  tym  promieniowaniu świetlnym, a więc „widzialnym”), ale np. również o promieniowaniu dźwiękowym  czy cieplnym.  Dla  niektórych  osób  „promieniowanie”  będzie kojarzyło się jednoznacznie z energią jądrową i lękami związanymi z ryzykiem, jakie może ona  za sobą pociągać – to jednak wyłącznie niefortunne skojarzenie.  Ciepło,  które  odczuwamy  w  pobliżu  grzejnika, to przecież też forma promieniowania – przy tym całkowicie niegroźna, a wręcz konieczna dla życia.

Biała Księga tłumaczy też, o co chodzi z tym promieniowaniem jonizującym i niejonizującym oraz dlaczego ma to znaczenie. Przy okazji oberwało się to kilku mitom. Choćby temu, że pole elektromagnetyczne i promieniowanie to sztuczny wytwór człowieka.

Ba! Nawet dowiecie się tutaj jak działa pole elektromagnetyczne Ziemi. W sumie, to trzydzieści pierwszych stron (z małym wąsem) Białej Księgi to niezły bryk do fizyki dla licealistów. 

Dlaczego sieć komórkowa jest komórkowa?

Ponieważ każdy nadajnik obsługuje komórkę, która jest w jego zasięgu. Proste? Proste. Czy trzeba było pisać na ten temat ministerialny dokument? Najwyraźniej tak, bo wiele razy słyszałem o to pytanie. Ale nie to zwróciło moją szczególną uwagę, lecz też fragmenty dotyczące mocy nadajników. I tak, jest porównanie do kuchenki mikrofalowej. Cieszę się, że wreszcie ktoś to zrobił. Uprzedzam jednak fanów teorii spiskowych – nie znajdziecie tam pożywki. Podobnie zresztą jak we fragmentach dotyczących oddziaływania pola elektromagnetycznego na organizmy żywe.

Znajdziecie tam za to dużo obiektywnej wiedzy. Oraz taki fragment na koniec:

Należy ponadto wziąć pod uwagę, że niekiedy nawet w publikacjach naukowych dokonywana jest nieobiektywna  interpretacja  wyników  lub  publikowane są wyniki eksperymentów wykonanych z zastosowaniem niewłaściwej metodologii. Bazując na tendencyjnie wybranych pracach, można dowodzić negatywnych  skutków  działania  fal  radiowych  na  organizm człowieka, co w połączeniu z niskim stanem  wiedzy  ogółu  społeczeństwa  na  temat  tego  typu oddziaływań może prowadzić do poważnych i negatywnych skutków społecznych.

Normy, normiki, normunie

Jeżeli interesowało Was kiedyś jak się mierzy moc nadajników te kilka stron Białej Księgi jest dla Was. Tu już nie obeszło się bez tabelek i wykresów, jednak całość jest zrozumiała, nawet dla przeciętnego zjadacza chleba, pod warunkiem, że nie zechce jej przeczytać „po łebkach”.

Najważniejsze moim zdaniem jest jednak to, że całość wyjaśniona jest od początku do końca. Wystarczy dodać do tego, co zapisano w poprzednich rozdziałach Białej Księgi „Pole elektromagnetyczne a człowiek” dość podstawową wiedzę matematyczną i powinno pójść jak spłatka.

Odkładając żarty z początku tekstu na bok, Białą Księgę „Pole elektromagnetyczne a człowiek” powinien przeczytać każdy fan telekomunikacji i nie tylko.