Z początkiem wakacji mieliśmy zmianę na stanowisku Climate Officera w Orange Polska. Teraz doradczynią ds. strategii klimatycznej jest Monika Tenerowicz, która wcześniej kierowała zespołem Biura Prasowego.

Monika, za Tobą pierwsze tygodnie w nowej roli. Opowiedz proszę, czego możemy się wkrótce spodziewać w naszych działaniach #OrangeGoesGreen?

Przede wszystkim trzeba jasno powiedzieć: w ostatnich latach w zakresie ograniczania naszego negatywnego wpływu na klimat została wykonana tytaniczna praca, i już dziś widzimy jej efekty. Dzięki rzetelnej kwerendzie i zdiagnozowaniu kluczowych wyzwań – w pierwszym etapie była to zdecydowanie energia, której potrzebujemy do zapewniania klientom usług – jesteśmy dziś w zupełnie innym miejscu niż jeszcze dwa-trzy lata temu. I to zarówno jeśli chodzi o „twarde dane”, jak i mentalność oraz podejście do odpowiedzialności klimatycznej w naszej firmie. To pozwoliło już dzisiaj osiągnąć cele, które postawiliśmy sobie na 2025 r.: ograniczenie emisji z zakresów 1 i 2, czyli pochodzących bezpośrednio z naszej działalności, o 65% i w co najmniej 60% zaspokajać nasze potrzeby energetyczne ze źródeł odnawialnych. I wierzę, że będzie procentować również w przyszłości, kiedy będziemy się mierzyć z kolejnymi wyzwaniami na drodze do neutralności klimatycznej.

Teraz coraz bardziej wychodzimy do klientów. Mówimy: hej, zobaczcie, robimy dużo, aby ograniczyć nasz wpływ na klimat, chodźcie z nami, bo razem możemy zrobić więcej. Taka myśl przyświeca chociażby programowi RE, o którym dużo mówimy już od jakiegoś czasu, zachęcając klientów do przedłużania życia najpopularniejszych urządzeń, z których korzystamy na co dzień i świadomego podejmowania decyzji o tym, co zrobić z nieużywanymi już telefonami. Mamy tutaj spore ambicje. Wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego na pewno będzie jednym z kluczowych kierunków, w jakich będziemy chcieli się rozwijać.

Z pewnością bardzo ważna będzie efektywność energetyczna. Tym bardziej, że to potrzeba wynikająca z jednej strony ze zmian klimatu, a z drugiej – czysto ekonomicznego rachunku. Wewnętrznie działamy w tym zakresie od wielu lat. Od 2015 roku zaoszczędziliśmy już ponad 1,1 TWh, czyli niemal tyle, ile Orange Polska zużył w 2021 i 2022 roku łącznie! Pracujemy nad tym, aby dawać narzędzia do poprawiania tej efektywności naszym klientom, zarówno indywidualnym, jak i biznesowym. To mogą być np. nowsze wersje oprogramowania dla modemów i dekoderów, ale też rozwiązania Internetu Rzeczy – Smart City, w którym, nie ma co ukrywać, Orange jest bardzo mocny.

Jakie wyzwania klimatyczne są według Ciebie najtrudniejsze realizacji przez naszą firmę i co powinniśmy zmienić w podejściu, aby udało się je zrealizować?

Jesteśmy o dwa lata „do przodu”, ale to nie oznacza, że możemy osiąść na laurach. Wręcz przeciwnie. Z sukcesem ogarnęliśmy nasze „zaplecze”, przed nami kolejny etap związany z tzw. zakresem 3, czyli właśnie praca z dostawcami i klientami. To duże wyzwanie, bo emisje związane z użytkowaniem usług i łańcuchem dostaw dwukrotnie przewyższają te pochodzące bezpośrednio z naszej działalności. Głównie chodzi o koszt wyprodukowania urządzeń, z których korzystają klienci, ale też np. elementów naszej infrastruktury, i energia potrzebna do działania dekoderów, modemów, ładowania smartfonów. Dlatego tak ważne jest zamykanie obiegu – dłuższe korzystanie z wyprodukowanych już sprzętów, naprawianie, wybieranie tych z odnowy. A z drugiej strony, rozsądne gospodarowanie energią. Zwłaszcza nad Wisłą, gdzie niemal ¾ produkowanej energii wciąż pochodzi ze spalania paliw kopalnych.

Musimy podejmować to wyzwanie, bo tylko w ten sposób dotrzemy do punktu zero, czyli całkowitej neutralności. Kluczowa jest edukacja, dzielenie się wiedzą i przede wszystkim naszym doświadczeniem. A to żmudna praca, której rezultaty będzie widać dopiero za jakiś czas, i przede wszystkim na to musimy się przygotować. Mamy wiele narzędzi, mamy kompetencje, mamy na czym budować.  

Jak widzisz swoją rolę w firmie? Czy jest coś, co Cię zaskoczyło po przejęciu nowych obowiązków?

Myślę, że moja rola jest podobna do swatki. Łączę zespoły i osoby, które wspólnie mogą realizować świetne projekty, z korzyścią dla biznesu i środowiska. A poza tym – trochę wymyślam, trochę wydziwiam, i patrzę, co możemy z tym zrobić. Wspólnie szukamy rozwiązań i pomysłów na kolejne działania. Przechodzimy przez zmianę, której nie zrobi jedna osoba, ona musi angażować wszystkie funkcje biznesowe i poziomy organizacji. I być może zabrzmi to dziwnie, ale największym zaskoczeniem był autentyczny entuzjazm i pozytywne podejście do włączania działań ograniczających emisje do takiej typowej, codziennej biznesowej pracy. To pokazuje, że z jednej strony mamy świadomość problemu, a z drugiej gotowość do działania.

Dziękuję Ci za rozmowę.

Jakiś czas temu Stella zaprosiła mnie na plan filmowy reklamy Orange z robotem Maksem w roli głównej. Możliwość przyjrzenia się pracy profesjonalnej ekipy to świetna sprawa. Oczywiście umysł bezpieczniaka w kwadrans znalazł tam temat na czwartkowy tekst.

Wi-Fi – to nieodłączna część życia w XXI wieku, przez niektórych żartobliwie włączana do Piramidy Maslowa. Nie może go więc zabraknąć też na planie filmowym. Co jednak zrobić, by było to bezpieczne WiFi?

Bezpieczne WiFi = nieoczywiste hasło

Aż mi się buzia uśmiechnęła, gdy zobaczyłem w jednym z namiotów na planie tabliczkę! O co chodzi? Dla porównania podzielę się z Wami hasłem do Wi-Fi z hotelu Arion, z moich niedawnych wakacji. Otóż brzmiało „arion1992”. Co więcej – było widoczne na tabliczce przy recepcji.

Widzicie różnicę? Jedno Wi-Fi – proste hasło, widoczne dla każdego. Drugie – sieć z dość trudnym, losowym hasłem, dostępnym wyłącznie w miejscu, do którego nie wejdzie nikt z zewnątrz. O którym można powiedzieć, że to bezpieczne WiFi?

A co takiego mogą mi zrobić, znając hasło do sieci?

być może niektórym z Was przyszło do głowy takie pytanie.

Odpowiedzią jest moje ulubione: „To zależy”. W znacznej części przypadków pewnie nic się nie stanie przy korzystaniu z sieci z oczywistym hasłem. Ale to tak jak z phishingiem, w który nie klika 95% osób, ale te 5 na 100 jednak będzie miało pecha. I wiem, że ryzyko złośliwych cyber-aktywności na planie filmowym jest bliskie zeru. Jednak dobrych zachowań warto się uczyć, wdrażać i promować na każdym poziomie. I być może ktoś, kto zobaczy takie hasło jak na zdjęciu, trafiając do „mojego” hotelu poczuje, że coś jest nie tak?

Jak uniknąć ryzyka

W miejscach uczęszczanych, jak popularne hotele, galerie handlowe, czy imprezy masowe mogą się trafić amatorzy cudzej własności. Tacy, którzy dyskretnie podejrzawszy hasło postawią własny, mocniejszy hotspot o takiej samej nazwie. I to do niego będą się łączyć nieświadomi niczego użytkownicy. Jakie to może nieść za sobą konsekwencje? Ten nie wyglądający podejrzanie człowiek przy laptopie w kawiarni może właśnie przyglądać się Twojemu ruchowi sieciowemu. I np. „wyciągać” wpisywane loginy i hasła.

Najlepiej korzystać z transmisji danych, ale zdaję sobie sprawę, że nie wszyscy dysponują dużymi pakietami (i tu widzę kolejnego SMS-a od któregoś z moich synów: „Tatoooo, dokupisz mi internet?”). Im szybszy jest internet mobilny, tym rzadziej uruchamiam WiFi. Najczęściej po prostu robię to będąc za granicą.

Nawet małego pakietu odpowiedzialnemu internaucie powinno jednak wystarczyć na kluczowe aktywności. Wśród nich korzystanie z maila, logowanie do serwisów społecznościowych, czy przede wszystkim bankowości elektronicznej. Potencjalnie „brudne” WiFi to natomiast bardzo dobre miejsce np. do pobierania na urządzenie mobilne muzyki, czy kolejnych odcinków seriali.

Pokaż mi swoje domowe WiFi

…a powiem Ci, co Cię czeka. I tak jest lepiej niż jeszcze kilka lat temu. Pamiętam całkiem dobrze czasy, gdy wyszukując sieć o nazwie znanego producenta routerów w 8 przypadkach na 10 nie była w ogóle zabezpieczona hasłem! „Słyszałem o ludziach” ;), którzy ściągając przeżywające wtedy boom popularności torrenty, czy korzystając z rapidshare, łączyli się z siecią sąsiada piętro niżej.

Warto pochylić się nad tym, by bezpieczne WiFi mieć również w domu. Przede wszystkim zadbać o bezpieczne hasło do niej, najlepiej szyfrowane w standardzie WPA3, a także uniemożliwić dostęp do naszej domowej sieci z internetu. Wtedy ewentualne włamanie wymagałoby obecności złodzieja w zasięgu naszego WiFi. W przypadku dystrybuowanych przez Orange Polska Funboxów o te rzeczy akurat dbamy za Was. Macie CyberTarczę, hasło administratora oraz do WiFi jest domyślnie ustawione jako mocne, uniemożliwiamy też zmiany serwerów DNS na urządzeniu. Zdarza się, że do CERT Orange Polska piszą internauci wzburzeni, że nie mogą sobie skonfigurować sieci po swojemu, jednak w tym przypadku mamy na uwadze znaczną większość internautów. Takich, którzy potrzebują podłączyć sprzęt i mieć jak najbezpieczniejszy internet. Oni często nawet nie wiedzą czym jest DNS. A power-userzy i tak sobie poradzą.

Warto jednak – co również umożliwiają nasze Funboxy – stworzyć w domu odrębną sieć dla gości. Dla niej można ustalić mniejszą przepustowość by goście nie wpłynęli na działanie naszych domowych sprzętów i proste hasło – do mojej sieci gościnnej brzmi CzescRosiu!, by nie musieć dzielić się swoim wyrafinowanym pomysłem na bezpieczeństwo, którego złamanie metodą brute force zajęłoby tysiące lat.

Jeśli będziecie mieli chwilę, zerknijcie jak to wygląda u Was w domu. A do publicznych WiFi stosujcie zasadę znaną z kursów na prawo jazdy – ograniczonego zaufania.

Jakie szanse i zagrożenia niesie za sobą sztuczna inteligencja? Jak wspierać rodziców i osoby pracujące z młodzieżą w działaniach na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci? Czy prawa dziecka w Polsce są respektowane w środowisku cyfrowym? Odpowiedzi poznacie podczas 17. Międzynarodowej Konferencji „Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie”. Fundacja Orange jest partnerem wydarzenia.

Każdego roku zapraszamy na konferencję przedstawicieli instytucji edukacyjnych, organizacji pozarządowych, administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości oraz branży internetowej. Jej organizatorami są: Polskie Centrum Programu Safer Internet (PCPSI), które tworzą NASK Państwowy Instytut Badawczy i Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Wydarzenie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Udział jest bezpłatny.

Webinary i eksperci

Konferencja zaplanowana jest w dwóch formach: stacjonarnie w Warszawie i jako transmisja online. W obydwu przypadkach konieczna jest wcześniejsza rejestracja na stronie https://konferencja.saferinternet.pl/rejestracja. W programie dwa dni webinarów (28–29 września). Pierwszego dnia odbędzie się m.in. debata ekspercka na temat sztucznej inteligencji. Udział w niej wezmą udział: dr Inez Okulska, dr Ada Florentyna Pawlak, Mateusz Mrozek oraz prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski. Moderować będzie Marcin Perfuński.

(Nie)Bezpieczny Internet

Podczas konferencji poruszone zostaną tematy związane m.in. z agresja elektroniczną – spróbujemy odpowiedzieć na pytania, kto i dlaczego się w nią angażuje? Zastanowimy się nad tym, jakie są potrzeby młodych osób – w kontekście innego spojrzenia na profilaktykę. W programie ważny temat dotyczy książki Magdaleny Bigaj – „Wychowanie przy ekranie” – jak przekonać rodziców do współpracy na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci?

Wśród prelegentów wystąpi także Konrad Ciesiołkiewicz z Fundacji Orange, który przedstawi wyniki monitoringu podmiotowości i praw dziecka oraz nowe propozycje w tym zakresie. Wśród webinarów będzie spotkanie z Izabelą Kręgiel, która w Fundacji Orange koordynuje program MegaMisja na rzecz higieny cyfrowej najmłodszych.

Potrzeby młodych osób

Młodzi ludzie mają wiele przemyśleń i refleksji. Wiele z nich dotyczy obecności w internetowym świecie – mają wielką potrzebę się nimi dzielić. Każde dziecko powinno być usłyszane, wysłuchane i zaopiekowane. To przekłada się nie tylko na jego relacje i codzienne życie, ale też aktywności cyfrowe.

Jakie są ich doświadczenia związane z funkcjonowaniem z cyfrowym świecie? W jaki sposób korzystają z internetu, czego się w tej przestrzeni boją i co ich najbardziej pociąga? O tym będą o tym mówiły Anna Buchner oraz Maria Wierzbicka-Tarkowska, które prowadziły badania na ten temat i przeprowadzały wywiady z młodzieżą.

Jesteście ciekawi rezultatów? Chcecie poznać doświadczenia z życia młodych w cyfrowym świecie? Serdecznie zapraszamy do udziału w konferencji! Widzimy się 26-29 września.