W ostatnich dniach, udało mi się porozmawiać naszym kolegą z Orange Witoldem Siekierzyńskim zajmującym się między innymi (ponieważ zdaje się, że nie jest to jedyna z jego domen, jakimi się zajmuje) zagadnieniami związanymi z wdrożeniem usług i propozycji wykorzystujących NFC. Witek jest Kierownikiem Wydziału Rozwoju Usług Dodanych w Orange. Poniżej najciekawsze kąski z naszej długiej i pasjonującej rozmowy.
Paweł: Jakbyś zdefiniował NFC. Z Wikipedii możemy się dowiedzieć, że skrót oznacza Near Field Communication. Ale co to właściwie oznacza?
Witek: My podajemy jeszcze, że jest to komunikacja bliskiego pola – ważniejsze jednak od nazwy jest to, jak to działa. NFC jest standardem dotyczącym przesyłania informacji na niewielkich (do kilku centymetrów) dystansach. Na jego bazie możemy budować różne usługi, choćby nasz Orange Cash, gdzie telefon emuluje, czyli zastępuje kartę płatniczą. Za jej pomocą można też przekazywać informacje, np. adres internetowy, numer telefoniczny. Może również umożliwić komunikację pomiędzy urządzeniami, wymianę plików pomiędzy dwoma telefonami. Inna możliwość to sparowanie słuchawki bluetooth z telefonem. Zazwyczaj trzeba tu wpisywać kod, w. przypadku słuchawki bluetooth z NFC wystarczy, że dotkniemy nią telefonu i to załatwi sprawę.
Jakie zagadnienia związane z NFC rozwijamy w Orange?
Mamy kilka wątków. Przykładowo zadaniem technologicznego jest rozwój i wdrażanie samej technologii NFC. „Paymentowy” dotyczy rozwijania płatności w oparciu o NFC – choćby nasz „Orange Cash”. Inne, nie powiązane z płatnościami usługi to np. bilety, karty lojalnościowe, miejskie, które mogą zostać umieszczone na telefonie lub karcie SIM NFC.
Czy to wszystko może być umieszczone na jednym telefonie lub karcie SIM?
Tak. Sytuacja jest nieco skomplikowana, bo w Polsce karty miejskie bazują na technologii Mifare, która nadal nie jest jeszcze całkowicie wystandaryzowana jeśli chodzi o rozwiązania mobilne. Aktualnie aktywnie uczestniczymy we wdrażaniu rozwiązania docelowego w tym zakresie, ale jest to obszar bardziej złożony niż płatności. W obszarze „non-payment” mamy też rozwiązania nie bazujące na emulowaniu przez telefon karty, ale na odczytywaniu informacji. Np. zapisanej na tagu NFC.
Co to są tagi?
Tag to taka naklejka z zaszytym kawałkiem anteny, na której zapisane są informacje. Kiedy taki tag znajdzie się w pobliżu telefonu wyposażonego w antenę NFC, jest przez niego wzbudzany i wysyła wgrany komunikat, który telefon odczytuje. Tag normalnie jest nieaktywny i upraszczając, dopiero energia przesłana radiowo przez telefon, powoduje, że zaczyna on wysyłać informacje.
Zobacz na tę tablicę:
To prototyp pokazujący jak mógłby wyglądać plakat wzbogacony o tagi. Kiedy zbliżę telefon NFC do znaczka prosi mnie o potwierdzenie wykonania określonej czynności – jest ona ukryta właśnie w przyklejonym od spodu plakatu tagu. Pod każdą z tych ikonek kryje się kawałek metalowej anteny, a na nim porcja informacji. Może to być skrót prowadzący do wysłania wiadomości SMS na wskazany numer i o określonej treści. To może być link do witryny internetowej. Tag może za pomocą informacji spowodować połączenie z wpisanym na nim numerem telefonu. Albo prosty kawałek tekstu. Tag może pomagać przeprowadzić też bardziej skomplikowane działania na telefonie – widziałem rozwiązanie, w którym uruchamiał WiFi i od razu je odpowiednio konfigurował (miał zaszytą nazwę sieci i klucz do niej). Już dziś tagi można znaleźć na przystankach autobusowych i tramwajowych we Wrocławiu (kierują do strony z rozkładem jazdy). Spotkałem też tag NFC na tablicy reklamowej umieszczonej przy przystanku autobusowym w Warszawie – kierował do stron reklamującej się firmy. Jak widać ta technologia zaczyna żyć.
A co z bezpieczeństwem? Czy można za pomocą tagu wymusić jakąś akcję na niespodziewającym się niczego posiadaczu telefonu?
Każdą akcję i informację należy potwierdzić naciskając zieloną słuchawkę. Początkowo były pomysły by część akcji się działa „w tle”, ale obecnie rozwiązania związane z tagami inicjującymi połączenie, wymagają potwierdzenia za pomocą klawisza „połącz”. Wymaga to od klienta dodatkowego działania, ale jest bezpieczniejsze.
Jaka jest przewaga NFC nad powiedzmy RFID (Radio Frequency ID)?
NFC bazuje na standardzie RFID dotyczącym wykorzystania fal radiowych do przesyłania informacji i zasilania – standardowy tag NFC jest tagiem RFID. Różnica dotyczy zasięgu, który dla NFC został ograniczony ze względów bezpieczeństwa do realnie kilku centymetrów.
Czy sądzisz, że NFC to będzie taka technologia, która tak się przebije jak aparaty fotograficzne czy GPS. Kolejny przełom, który pozwoli telefonom przejąć jakieś usługi dotychczas świadczone przez inne urządzenia?
Operator komórkowy w przypadku NFC jest partnerem technologicznym budującym możliwości, z których będą korzystać zainteresowane firmy. Np. banki oferujące usługi swoim klientom.
Jak rozumiem za pomocą NFC można nie tylko płacić ,ale również zbierać karty rabatowe, kupony promocyjne, miejskie – wszystko na jednej karcie i jednym telefonie…
Przyszłość technologii NFC to nie jest tylko płatność. Jeśli ktoś będzie chciał zaoferować klientom rozwiązanie bazujące na bezpieczeństwie, będzie mógł w porozumieniu z nami otrzymać klucz do własnej szuflady na karcie SIM NFC. Ale jest jeszcze masa usług mogących działać z NFC nie wymagających korzystania z „secure elementu” jakim jest SIM NFC. Dużo się będzie działo na poziomie tagów, nie wymagających bezpieczeństwa. Pojawi się na pewno sporo usług, np. związanych z Facebookiem – tag NFC dla sklepów czy restauracji z linkiem do fanpage i lajkiem. Czyli „jeśli mnie lubisz to tapnij swoim telefonem i daj o tym znać na swojej osi w Facebook”…
A jak Orange wygląda od strony NFC? Co już za nami a co jeszcze przed?
Spójrzmy projekt Orange Cash z mBank i MasterCard. Stworzyliśmy użyteczne i przyjazne dla klientów rozwiązanie,daliśmy klientom na start 15 zł, albo nawet 150 zł jeśli otworzą rachunek w banku. Takich rozwiązań szukamy. Bazuje ono zresztą na naszych testach –jako pierwsi w Polsce i jedni z pierwszych na świecie sprawdziliśmy z bankiem BZ WBK na „żywym organizmie” czego faktycznie chcą klienci. Klienci mogli poprosić bank o zdalną instalacją karty mobilnej powiązanej z ich rachunkiem lub otrzymać od nas telefon NFC oraz kartę SIM z preinstalowaną anonimową kartą płatniczą. Okazało się, że ta druga opcja – nie wymagająca dodatkowych akcji i zawierania umów, z możliwością przelewania na nią dowolnych kwot pieniędzy – cieszy się szokująco większą popularnością.
Po takim doświadczeniu zdecydowaliśmy się nie wychodzić na starcie z rozwiązaniem docelowym, chyba jeszcze zbyt skomplikowanym dla przeciętnego użytkownika. Zdecydowaliśmy się na usługę przyjazną dla klientów, telefon, który można dać swojemu dziecku, mówiąc – będę Ci opłacał abonament i przelewał na kartę NFC po 50 zł kieszonkowego. Docelowy model będzie działać tak, że klient będzie dzwonił do swojego banku i bank będzie zdalnie umieszczał kartę płatniczą na karcie SIM NFC klienta. Będziemy bazować na modelu „delegated management”. Operator daje w nim bankom możliwość umieszczenia na naszej karcie SIM odpowiednich informacji pod pełną kontrolą banku. Upraszczając, bank pyta (za pomocą TSMów) czy mamy klienta o numerze X, bo chce coś wgrać na jego kartę SIM NFC. Odpowiadamy, że owszem – mamy, ma telefon NFC i SIM NFC i podajemy jednorazowy klucz umożliwiający bankowi stworzenie od podstaw karty płatniczej umieszczonej na karcie SIM NFC i „schowanej” w kontrolowanej przez bank części. Oczywiście nie ma możliwości, aby bank zobaczył informacje na temat innych naszych kart, jeśli mamy więcej niż jedną. Karta SIM NFC jest taką jakby komodą z szufladami zamykanymi na kluczyk a każda z szuflad ma swój własny klucz. Taki jednorazowy klucz przekazujemy bankowi, a on umieszcza odpowiednie informacje w swojej szufladzie. My nie wiemy nic o tej szufladzie, wszystko jest zaszyfrowane i kontrolowane przez bank.
Brzmi to jak opowieść fantastyczna – a jak z bezpieczeństwem transakcji?
Faktycznie, jak każde nowe rozwiązanie i to budzi u części osób obawy. Nawiasem mówiąc dlatego też zdecydowaliśmy się wystartować z rozwiązaniem opartym o kartę przedpłaconą. Bazujemy na modelu, w którym karty działają o wystandaryzowane przez MasterCard i Visa rozwiązania – posiadają klucze pozwalające na generowanie jednorazowych haseł i przesyłanie między telefonem a terminalem płatniczym informacji potrzebnych do sfinalizowania transakcji płatniczych. Nawet jeśli ktoś podsłucha transmisję to będzie mógł te informacje wykorzystać do zapłacenia na tym samym terminalu, tego samego dnia, tej samej kwoty – prawdopodobieństwo przestępstwa jest naprawdę niewielkie. Dodatkowo każdy terminal płatniczy jest przypisany do konkretnej firmy, mającej umowę z firmą certyfikowaną przez organizacje płatnicze. Zawsze wiadomo kto dostaje płatność – nawet z anonimowej karty.
Widziałem w informacjach o Tobie, że byłeś podglądać rozwój NFC w Orange UK. Jesteśmy w tyle za resztą świata czy jesteśmy mniej więcej tak samo zaawansowani jeśli chodzi o NFC?
Polska jest liderem na rynku NFC. Od 60 do 85% procesowanych transakcji zbliżeniowych w Europie to transakcje w Polsce. To wynika z faktu, że terminali zbliżeniowych gdzie można zapłacić kartą w Polsce jest prawie 100 tysięcy, a na przykład w Niemczech jest ich 1000. Sto razy mniej. Mieliśmy to szczęście, że w momencie kiedy to się rozpoczynało my byliśmy jeszcze zacofani. Rozwijając się, przeskoczyliśmy od razu kilka poziomów rozwoju. Zwykle wymienia się trzy najbardziej zaawansowane kraje pod względem liczby transakcji NFC: USA, Kanada i Polska. Zauważ proszę, że jesteśmy tu krajem najmniej licznym.
Brzmi to fajnie. A gdybyśmy mogli popuscić wodze fantazji… Czy możemy sobie wyobrazić, że na takim telefonie będziemy mogli umieścić Prawo Jazdy albo zagłosować za pomocą telefonu w wyborach dotykając odpowiedniego tagu NFC?
Jeśli ustawodawca przewidzi odpowiednie regulacje prawne… Możemy, jeśli już fantazjujemy, wyobrazić sobie też wykorzystanie NFC do przechowania numerów Karty Zdrowia.
Lekarz z karetki może się dowiedzieć z telefonu, że jest się cukrzykiem albo uczulonym na jakieś leki?
Tak, połączy się z serwerami NFZ i na bazie danych karty uzyska kluczowe informacje . Albo dowie się u jakich innych lekarzy byłem, jakie mam przepisane leki, czy nie będą kłócić się z tymi, które zamierza mi wypisać.
To co muszę zrobić aby zacząć korzystać do Orange Cash?
Musisz kupić w Orange telefon z NFC podpisując nową lub przedłużając starą umowę. Do telefonu dostaniesz kartę SIM NFC z preinstalowaną kartą płatniczą mBank. Należy ją zasilić, albo (do czego zachęcam) zarejestrować na witrynie albo za pomocą aplikacji mBanku. A jeśli ktoś posiada już telefon z anteną NFC to można pójść do salonu i wymienić kartę SIM na kartę SIM NFC na zwykłych warunkach. I dalej już można korzystać z własnej karty.
Więcej o NFC w Orange możecie znaleźć tutaj: http://www.orange.pl/nfc
Płacenie „kartą bez karty”, czyli dzięki technologii NFC w telefonie komórkowym, to genialny pomysł dla takich ludzi jak ja, dysponujących pamięcią „świetną, ale krótką”. O ile bowiem karty płatniczej zdarza się nam zapomnieć, to komórkę zazwyczaj przy sobie mamy. Ale i tu nie wolno zapominać o bezpieczeństwie. Przede wszystkim musimy zapomnieć o odblokowywaniu telefonu przez zwykłe przesunięcie paska. To tak, jakby zostawić portfel na stole w pubie i wyjść. Wystarczy chwila, takiego telefonu nie trzeba nawet kraść – wystarczy podejść z nim do baru, kupić piwo za kwotę poniżej 50 zł (nie wymagającą wpisania PINu) i odłożyć jak gdyby nigdy nic. Odradzam też blokowanie przez Face Unlock – wystarczy, że dowcipni koledzy pokażą telefonowi zrobione nam wcześniej zdjęcie. Pozostaje wzór (trochę bardziej skomplikowany, niż „znak Zorro”), bądź trudny kod cyfrowy.
