We wczorajszym tekście dotyczącym roli Orange jako operatora operatorów skupiłem się na urządzeniach niezbędnych do łączenia rozmów międzyoperatorskich i trybach realizacji takich w ramach sieci TDM. Dzisiaj będzie o sieci IP i sygnalizacji. Dodam też kilka słów o transferze połączeń poprzez sieć Orange.
Zacznijmy od sieci IP. Tutaj sprawa jest nieco łatwiejsza. Rozmowy przez telefon stacjonarny stają się po prostu kolejną aplikacją w sieci komputerowej. O tym w jaki sposób urządzenia które macie w domu łączą się z naszą siecią IP już pisałem, więc ograniczę się do podania linków – tutaj znajdziecie informacje o sygnale biegnącym po miedzi, a tutaj o światłowodzie. Przejdziemy więc od razu do samych połączeń między sieciami. Na początku jest oczywiście jeden z serwerów. Później sygnał biegnie do urządzenia opatrzonego angielską nazwą Session Border Controller (SBC) , które zabezpiecza sieć szkieletową przed nieupoważnionym ruchem, głównie dzięki temu, że zabezpiecza on topologię sieci i konwertuje sygnalizację. Gdy już ten element mamy za sobą tradycyjnie już informacja przechodzi przez ruter brzegowy Orange Polska, następnie ruter brzegowy innego operatora i poprzez jego SBC do sieci IP.
Jak łączą się sieci dwóch operatorów?
Tutaj również można rozróżnić kilka trybów realizacji połączenia. Może być to Łącze dedykowane, czyli kabel światłowodowy, łączący bezpośrednio rutery Orange i innego operatora. To rozwiązanie bez wątpienia najbezpieczniejsze. Drugim z trybów jest Sieć VPN, w ramach której korzysta się z już istniejącego światłowodu należącego do trzeciego operatora. Można przyłączyć się do rutera MPLS. Można także dokonać przyłączenia do urządzenia SDH (ang. Synchronous Digital Hierarchy, Synchroniczna Hierarchia Systemów Cyfrowych). Tego typu rozwiązanie stosuje się w sytuacji, w której nie mamy możliwości połączenia światłowodu między ruterami brzegowymi Orange i innego operatora. Teoretycznie można także połączyć sieci dwóch operatorów poprzez… internet, co jest rozwiązaniem tanim, lecz niestosowanym w połączenia między operatorami w Polsce, z uwagi na wysokie ryzyko.
Do czego służy sygnalizacja?
A więc o co chodzi z sygnalizacją? W telegraficznym (znowu) skrócie to to zbiór protokołów definiujących transmisję komunikatów pomiędzy urządzeniami (centralami) oraz sieć (urządzenia i łącza sygnalizacyjne) dedykowana do ich przesyłania, w tym dla potrzeb zestawiania połączeń głosowych. A nieco szerzej to kanał do „dyskusji” między urządzeniami, bez którego nie mogłyby dogadać się na temat tego jak zestawiać nasze rozmowy. Pamiętacie, gdy kiedyś zapisałem fragment „rozmowy” urządzeń negocjujących kodeki? Chodzi o podobną komunikację między urządzeniami. Pozostałymi kanałami, jak pewnie pamiętacie z poprzedniego tekstu biegną rozmowy, ale ten jeden musi pozostać do dyspozycji dla urządzeń – zarówno centrali, jak i urządzeń abonenckich. Część sterująca sygnalizacji umieszczona jest w elementach centralowych, gdzie znajdują się specjalnie do tego przygotowane moduły sygnalizacyjne oraz niezależne od central urządzenia sterujące sygnalizacją STP, czyli Signaling Transfer Point, który znacie już z grafiki, która pojawiła się w poprzednim tekście.
Jak możecie się domyśleć, stosowane technologie determinują również metody sygnalizacji . W przypadku TDM używana jest sygnalizacja Nr 7, nazywana też SS7, C7. Oznacza to, że poprzez jedną z wydzielonych szczelin WŁM przepływa wyłącznie sygnalizacja. Najczęściej jest to szczelina 16 z 31 dostępnych. W przypadku technologii VoIP w sieciach IP stosuje się sygnalizację SIP. Dla sygnalizacji SIP dostępne jest całe pasmo między ruterami bez żadnych ograniczeń .
Gdzie jest mój numer?
Ok, napisałem już trzy strony tekstu o łączeniu rozmów, ale nadal nie ma słowa o tym w jaki sposób sieci identyfikują numer znajdujący się w innej sieci. Jak wiecie w sieci stacjonarnej można nas zidentyfikować po naszym numerze. Wiecie też pewnie, że każdy numer zaczyna od prefixu, który zależy od geograficznego położenia Waszego telefonu. Istnieje 49 stref numeracyjnych. Warszawa ma prefix 22, Kraków 12, a moje rodzinne Opole 77. To pamiątka jeszcze po sieci TDM, jednak w sieci VoIP niewiele się zmieniło. Ciekawostką jest to, że w Polsce jest nieco numerów, które działają w ramach sieci VoIP, lecz nie są ponumerowane zgodnie z „kluczem geograficznym”.
Wprowadzenie możliwości przenoszenia numerów między operatorami nieco zmieniło sytuację. Od tej pory każdy z operatorów prowadzi ewidencję abonentów, którzy przenieśli numer do innego operatora. Zasila nią bazę numeracji przeniesionej zwaną PLI_CBD udostępnianą przez UKE. W efekcie, przy zestawianiu połączeń trzeba najpierw sprawdzić w bazie, czy abonament, do którego chcemy się dodzwonić nie zmienił operatora. Jeżeli zmienił, przekierowuje się połączenie do sieci operatora, u którego dany abonent ma numer. W sieci IP (mobilna i VoIP) stosuje się metodę All Call Query (ACQ), w której rzeczywiście ma miejsce dynamiczne odpytywanie bazy o lokalizację abonenta B. To metoda wygodniejsza ale wymaga interfejsów do bazy, które łatwiej zbudować gdy sieć ma kilkanaście elementów niż jak to w przypadku TDM kilkaset.
Pozostał nam jeszcze jeden element układanki – tranzyt rozmów poprzez sieć Orange Polska. Jak wiecie z poprzedniego tekstu to 18% całego ruchu głosowego w naszej sieci stacjonarnej. Jako, że wszystkie elementy łączenia rozmów między operatorami teraz będzie już łatwiej. Rozmowa wychodzi od operatora A, do którego podłączony jest abonent, rozpoczynający rozmowę. Następnie sygnał przelatuje przez jego centralę i pędzi poprzez WŁM, do centrali Orange Polska. Później sygnał kieruje się już w sieci Orange czasem przechodząc w tym czasie nawet przez kilka central do centrali „brzegowej”. Ona z kolei kieruje połączenie do jednej z nawet kilkunastu WŁM i dalej do operatora B, w którego sieci jest osoba, do której dzwonimy. I wszystko. Proste, prawda?
Mam nadzieję, że powrót cyklu dotyczącego technicznych aspektów naszej sieci się Wam spodobał. Na wszystkie pytania i wnioski postaram się odpowiedzieć w komentarzach ;-) Polecam też wcześniejsze części cyklu, a także słowniczek.
Piotr Domański 
Wojtek Jabczyński 
Komentarze
Dzień dobry,
Odpowiedza jak wygląda statystyka wysłanych SMS-ów? Wymierająca forma komunikacji czy mimo powszechności komunikatorów itd. nadal trzymają się mocno?
Zapraszam we wrześniu, podsumuję też ruch SMS-owy.
OdpowiedzPrzepraszam, że się powtórzę Pani Kingo, ale jak zawsze świetny, bardzo ciekawy wpis, na które z niecierpliwością czekamy💪 Zatem chyba nie ma lepszego dowodu na to, że inwestycje w pasmo 5G n78 na stacjach są po prostu must be! Jeśli użytkownicy mają szybki stabilny internet, to są jeszcze bardziej zachęcani do tego, żeby intensywnie z sieci korzystać i mamy tego wyniki. Nieprawdopodobne wręcz wzrosty ruchu na sieci, wszystkiemu temu jesteśmy w stanie podołać inwestując w warstwę CBand.
Tak jak na trwającym obecnie festiwalu PolandRock, spływają do mnie opinie speedtesty zdjęcia screeny od użytkowników, którzy chwalą, że w tym roku rzeczywiście sieć działa i to super, chociaż nie jest idealnie, bo jedna
Odpowiedzstacja oddalona od festiwalu N!31967 powinna dostać n78. Tam też jest dużo pól namiotowych, niestety tamci użytkownicy logujący się do tej stacji są poszkodowani i tam LTE jest zapchane a 5G brak, to jest temat do zrobienia na przyszły rok, zaś na samym terenie festiwalu naprawdę duży progres w stosunku do ubiegłorocznej sytuacji. Jest porządna infrastruktura to i sieć porządnie działa.
Także Cband Cband i raz jeszcze Cband oraz oczywiście czekamy z niecierpliwością na pierwsze wdrożenia 5G StandAlone, które już totalnie zrewolucjonizuje rynek mobilnej transmisji danych w naszym kraju.
Pozdrawiam 🙂
Dziękuję, bardzo mi miło! Zgadzam się, w wielu miejscach Cband zmienia zasady gry. 😉
OdpowiedzPani Kingo,a jak wygląda obciążenie stacji bazowych w Nowym Sączu?Pozdrawiam
OdpowiedzKiedy będzie 5g SA w sieci orange?
OdpowiedzNa ten moment nie możemy podać konkretnego terminu.
OdpowiedzDziękuję Pani Kingo za informację,
Odpowiedzbędę śledził stronę biura prasowego Orange w oczekiwaniu na ww. informację/statystyki.
5 g w pasmie C 3600 , w solinie i tarnobrzegu kiedy będzie? A dębica?
OdpowiedzCześć! Czy coś wiadomo na temat modernizacji stacji:
ID: 805 Pasłęk, pl. św. Wojciecha 11A oraz ID: 11521 Chełm, ul. J.Kochanowskiego 36
Niedawno były dni Pasłęka (2 i 3 sierpnia). Cała ta uroczystość znajdowała się w pobliżu tej stacji i oczywiście z powodu obciążenia stacja przestała działać. W 100% ruch sieci przejęła stacja na ul. Zwycięstwa 28. Czy coś będzie działane w kwesti tych stacji? Wiadomo kiedy zostaną zmodernizowane? Czekamy bardzo długo na to, aż to nastąpi lecz dalej nie mamy informacji zwrotnej w tej kwesti.
OdpowiedzOdpowiadałam na pytanie o te lokalizacje pod innym artykułem. Niestety ze względów technicznych termin modernizacji tych stacji przesunął się na trzeci i czwarty kwartał roku.
OdpowiedzDzień dobry,
OdpowiedzNiesamowite jest to jak ruch 5G z roku na rok wzrasta. Mam jeszcze jedno pytanie Pani Kingo. Czy coś wiadomo kiedy zostanie ulepszony nadajnik w Ćmachowie – gmina Wronki? Jest wydane pozwolenie na pasmo 700 MHz. Osoby które mieszkają 5km dalej w Popowie muszą ściągać z tego nadajnika ponieważ z Wronek nie ma szans
Droga Kingo czy informacje o termin realizacji dostępu do internetu światłowodowego budowanego w ramach KPO w konkretnej miejscowości , też u Ciebie się dowiem ? Jeśli tak to jak mam się z Tobą skontaktować ? Dziękuję
OdpowiedzU mnie nie. Proponuję kolejno sprawdzić na stronie https://internet.gov.pl/ czy adres jest na pewno objęty programem KPO. Następnie na stronie https://hurt-orange.pl/operatorzy-krajowi/projekty-inwestycyjne/kpo-i-ferc/?openDownloadTab=2 można sprawdzić harmonogramy rozbudowy zasięgu w ramach KPO i FERC. Są one publikowane z 3-miesięcznym wyprzedzeniem. Zaznaczam tylko, że są to planowane terminy i mogą się przesunąć. Jeśli nie ma w nich jeszcze konkretnej miejscowości, trzeba poczekać na kolejne harmonogramy. Zakończenie wszystkich projektów zaplanowane jest na czerwiec 2026 r.
Odpowiedz