Rekordową liczbę, bo ponad 360 tysięcy fałszywych stron internetowych, zablokował w ubiegłym roku CERT Orange Polska. To niemal trzykrotnie więcej niż rok wcześniej. W linki prowadzące do stron stworzonych przez oszustów kliknęło około 5,5 mln internautów. Dzięki blokadzie CyberTarczy uniknęli jednak utraty danych czy oszczędności.

– Minęło dziesięć lat odkąd opublikowaliśmy nasz pierwszy Raport CERT Orange Polska, by dzielić się wiedzą naszych ekspertów z internautami. Widzimy, jak bardzo zmienił się krajobraz zagrożeń w tym czasie. 10 lat temu najpowszechniejszym zagrożeniem były niechciane wiadomości, spam. Dziś mamy do czynienia z wyrafinowanymi atakami socjotechnicznymi, fałszywymi stronami internetowymi tworzonymi na masową skalę, co roku padają kolejne rekordy siły ataków DDoS, pojawia się nowe złośliwe oprogramowanie wykradające dane z naszych urządzeń. Przez lata doskonaliliśmy nasze kompetencje i narzędzia, dzięki czemu coraz skuteczniej blokujemy zagrożenia. Ale cieszy nas również fakt, że po latach wzrostów w końcu wyhamowała liczba osób, które kliknęły w niebezpieczne linki. To znaczy, że świadomość wśród internautów jest coraz większa, edukacja przynosi efekty – mówi Piotr Jaworski, członek zarządu ds. Sieci i Technologii Orange Polska.

Jak wynika z najnowszego raportu CERT Orange Polska, niechlubnym liderem na liście najpowszechniejszych zagrożeń pozostaje phishing ( 44%), na kolejnych miejscach utrzymują się ataki DDoS ( 18%) oraz złośliwe oprogramowanie (15%). Choć lista TOP3 nie zmieniła się znacząco na przestrzeni ostatnich kilku lat, zmienia się charakter tych zagrożeń.

Phishing – fałszywe inwestycje i oszustwa na kupującego

W 2023 trzykrotnie wzrosła nie tylko łączna liczba blokad CyberTarczy, ale też liczba blokad typu „wildcard”, które na większą skalę pojawiły się w 2022 roku, a które dotyczą dużej liczby subdomen, tworzonych masowo na bazie jednej fałszywej domeny. W 2022 roku CyberTarcza  wykonała 13 tysięcy takich blokad, a w 2023 aż 38 tysięcy.

W 2023 roku internauci najczęściej klikali w fałszywe linki zachęcające do inwestycji, z kolei pod względem liczby blokowanych stron na pierwszym miejscu znalazły się wszelkiego rodzaju strony z płatnościami, w tym popularne oszustwo „na kupującego”.

Ataki DDoS – wielowektorowe i rekordowo silne

Rekord 2023 roku pod względem natężenia ataku DDoS padł w styczniu, kiedy odnotowano atak o sile niemal 544 Gb/s. Wg danych CERT Orange Polska, nadal utrzymuje się trend mocnych, ale krótkich ataków: podobnie jak w 2022 roku, zdecydowana większość z nich trwała poniżej 10 minut. Jednak w 2023 roku obserwowano także ataki złożone, wielowektorowe oraz długie. To tzw. Web DDoS Tsunami, które potrafią trwać wiele godzin lub nawet dni podczas wielokrotnych fal ataków czy ataki aplikacyjne na usługę DNS tzw. DNS Water Torture, które osiągały między 50 a 300 tys. zapytań na sekundę.

Złośliwe oprogramowanie wykradające dane

W instalowaniu złośliwego oprogramowania na urządzeniach ofiar dużą rolę odgrywa socjotechnika, zmanipulowanie użytkownika w taki sposób, by sam pobrał i uruchomił podsuwany przez przestępców plik. Do tego celu przestępcy używają phishingu, czy tzw. malvertisment –  reklamy, w których umieszczane są linki prowadzące do złośliwych stron.

Jeśli chodzi o rodzaje złośliwego oprogramowania, to najistotniejszy przyrost w roku 2023 dotyczył oprogramowania szpiegowskiego (spyware), wykradającego różne wrażliwe dane z urządzeń swoich ofiar, by następnie wprowadzić je na rynek cyberprzestępców. W porównaniu do roku poprzedniego odnotowano wzrost o blisko 40%. Tu swoją wiodącą rolę zaznaczył Agent Tesla, który był dominujący w mejlach phishingowych do polskich internautów.

–Rok 2023 to mocny sygnał od strony zaawansowanych zagrożeń typu DDoS, podatności, oprogramowania szpiegującego, wycieków danych powiązanych ze stealerami, a także wyrafinowanego phishingu. Rozwój i poziom zaawansowania części zagrożeń mogą powodować, że będą one coraz trudniejsze do wykrycia i zablokowania. Tym bardziej cieszy fakt, że nasza skuteczność w tym zakresie stale rośnie. Dzięki automatyzacji powstrzymujemy działanie kolejnych rodzin złośliwego oprogramowania dotykającego polskich internautów, a także złośliwych reklam w mediach społecznościowych – powiedział Robert Grabowski, szef CERT Orange Polska

Cyberodporność wspiera ciągłość biznesu

Bezpieczeństwo stanowi coraz większe wyzwanie także dla firm i instytucji. Coraz ważniejsze staje się regularne badanie firmowych zabezpieczeń nie tylko w formie audytów, które zweryfikują kluczowe procesy i procedury, ale też

poprzez testowanie bezpieczeństwa z wykorzystaniem m.in. skanerów podatności. Istotne są także działania, które obejmują threat hunting –  wykrywanie zagrożeń we wczesnym stadium czy regularne testy penetracyjne infrastruktury i aplikacji. Te aktywności ujawniają słabe punkty, doskonalą obronę i zapewniają, że systemy, a zwłaszcza dojrzałość i świadomość bezpieczeństwa w organizacji rozwija się równolegle ze zmiennym krajobrazem zagrożeń.

– Wspieramy naszych klientów w budowaniu cyberodporności organizacji. Kładziemy nacisk nie tylko na stosowanie nowych technologii, ale też na edukację, jak coraz lepiej chronić firmy przed cyberatakami. Do tego wykorzystujemy m.in. testy socjotechniczne oraz nasze Centrum Doświadczeń Cyberbezpieczeństwa, w którym na bazie  fikcyjnego ataku na firmę mogą  zobaczyć jak zagrożenia wpływają na pracę firmy i uczą się jak im przeciwdziałać – mówi Piotr Markowicz, dyrektor Strategii i Rozwoju ICT w Orange Polska.

Raport CERT Orange Polska za rok 2023 jest dostępny tu 

Warto na bieżąco śledzić aktualności i ostrzeżenia na stronach CERT Orange Polska, na Twitterze @CERT_OPL, a także w każdy czwartek na blogu Orange.  Wiadomości z linkami, które wzbudzają nasz niepokój –  SMS-y lub wiadomości z  komunikatorów, czy podejrzane reklamy w mediach społecznościowych, warto przesłać na numer 508 700 900.  Pozwoli to na skuteczniejszą ochronę wielu osób przed oszustwem. Wysłanie wiadomości na 508 700 900 jest darmowe dla klientów usług mobilnych Orange Polska.

Czy prawa i podmiotowość dziecka są respektowane w czasach, kiedy rozwój cyfrowy tak mocno oddziałuje na młodych i na całe społeczeństwo? Jakie wyzwania się z tym wiążą? Poważnie traktujemy prawa dziecka, a dobro dziecka jest dla nas zawsze najważniejsze, dlatego we współpracy z ponad czterdziestoma ekspertami i ekspertkami oraz naszą Radą Programową, podjęliśmy się autorskiej analizy stanu poszanowania podmiotowości i praw dziecka w środowisku cyfrowym. Wysłuchaliśmy też głosu młodych. Wnioski zawarliśmy w raporcie „Dojrzeć do praw”. Będziemy opracowywać go co 2 lata.

Prace nad monitoringiem eksperckim trwały od dłuższego czasu. Pierwsza edycja raportu zawiera opinie eksperckie, listę niepokojących zjawisk, wyniki badań jakościowych z dziećmi i młodzieżą, które ukazują kwestie aktywności cyfrowych z ich perspektywy. Główne rekomendacje wskazują, że rozwiązaniem wielu problemów z przedrostkiem „cyber” jest wzmacnianie kompetencji w obszarze emocjonalnym i społecznym.

Pierwszy ważny krok

Prawa dziecka zostały ustanowione już dawno, nie od dziś także mamy do czynienia z rozwojem idei podmiotowości dziecka jako obywatela i uczestnika życia społecznego. Jednak świat, w którym żyjemy ulega nieustannym przemianom, m.in. związanych z rozwojem nowych technologii. Podział na świat cyfrowy i świat realny dawno przestał odzwierciedlać rzeczywistość, a internet znacząco wpływa na społeczeństwo. Czas więc przyjrzeć się, jak mają się prawa dziecka w kontekście tych zmian.

Czy nadążamy za tymi zmianami? Chcemy rozpocząć stałą debatę nad prawa­mi i podmiotowością dzieci w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu rozwoju technologii cyfrowych. Dlaczego to dla nas ważne w kontekście dzieci i młodzieży? Środowisko informacyjne i cyfrowe jest naturalną przestrzenią ich aktywności. Naszym celem i priorytetem jest ochrona dzieci oraz wzmacnianie ich podmiotowości.

Kto powinien ,,dojrzeć do praw”?

Podmiotowość dziecka jest właśnie kluczem do tego, żeby właściwie reagować na wyzwania, jakie powoduje cyfrowy świat. Wiąże się szacunkiem i wolnością wyrażania własnych przekonań. To też otwartość na poznanie potrzeb i opinii młodych ludzi. Szczególnie w sprawach, które ich dotyczą. Pomocą w tym zakresie jest wsparcie ze strony osoby dorosłej, otwarta komunikacja, stała wymiana informacji i dialog – przede wszystkim dialog.

Z praw dziecka wynikają obowiązki dorosłych. To my, dorośli, powinniśmy z pełną odpowiedzialnością dążyć do ich respektowania, także w środowisku cyfrowym. To my powinniśmy – jak sugeruje tytuł raportu – „dojrzeć do praw”, które przysługują tej najbardziej bezbronnej grupie społecznej – mówi Konrad Ciesiołkiewicz, prezes naszej Fundacji.

Młodzi to czujni obserwatorzy, którzy bardzo często widzą, że starsi często co innego mówią, a co innego robią i sami również nie do końca przestrzegają chociażby zasad higieny cyfrowej…

A może to my, dorośli, powinniśmy…

,,Dojrzeć do praw”?

Zacznijmy więc edukację od nas samych! Dlaczego? Badane dzieci i młodzież mają poczucie, że rodzice spędzają przed telefonami bardzo dużo czasu. Uważają też za niesprawie­dliwe to, że dorośli nie pozwalają im korzystać z telefonu, a sami to robią. Rodzice często uznają czas spędzany przed ekranem za bezuży­teczny, a sami, choć często robią podobne rzeczy, wszystko są w stanie sprowadzić do łatki „praca” / „pilna sprawa do załatwienia”.

Dzieci mają głos

Znaczna część raportu opiera się na prezentacji perspektywy dzieci i młodzieży, które wzięły udział w badaniach jakościowych pod kierownictwem dr Anny Buchner i Katarzyny Fereniec-Błońskiej z ośrodka badawczego „Ciekawość”. Wyniki pokazują, że młodzi inaczej niż dorośli postrzegają bezpieczeństwo w internecie. Głównym zagrożeniem są dla nich nie tyle kwestie ochrony danych, co ich rówieśnicy. Screeny wiadomości, filmy i zdjęcia robione z krycia to dla nich źródło lęku, że w razie ich publikacji będą narażeni na kpiny, hejt, cyberprzemoc:

Człowiek też się trochę cyka, że będzie beka. Teraz to jak się wrzuci, to można zrobić screena. Nic nie ginie. I zostaje na wieki. Są na przykład takie sytuacje, że kolega pisze z innym kolegą, a że jest moim przyjacielem, to potem mi przesyła, o czym piszą. Ale też się zdarzyło, że ktoś mnie nagle zapytał, co sądzisz o tej osobie, z któ­rą miałem konflikt, nie lubiłem się z tą osobą, nie jestem głupi, nic nie odpisałem.* (Edmund, 13 lat)

Aby nie być wykluczonym z grupy, czują przymus bycia ciągle online, również w nocy:

Ja tak mam bardzo często, że jestem zmęczona. W ogóle mam jakiś problem ze skupie­niem. Myślę, że to jest poniekąd spowodowane korzystaniem z telefonu i z mediów spo­łecznościowych. I też chodzę zmęczona, chodzę niewyspana, bo do późna korzystam z telefonu. Ale tak, chodzę zmęczona, rozkojarzona i nie zawsze ten internet wpływa na mnie tak super.* (Olga, 14 lat)

Dorośli, widząc problem, wprowadzają wyżej wspomniane zakazy, nakazy i limity:

No albo nie wiem, dużo teraz osób lubi sobie grać i to jest fajne zajęcie czasem. Kiedy rodzic uważa, że nie powinno się tego robić, powinien po prostu porozmawiać np. z dzieckiem i wytłumaczyć mu, że siedzenie za dużo właśnie jest złe, ale w małych ilościach będzie ok. No ale na pewno też nie można zabierać czy blokować, no bo dziecko jest wtedy jakby, można powiedzieć, sponiewierane, że ma jakieś blokady. Ale już np. taka czysta rozmowa czy coś jest trochę lepsze.* (Hanna, 14 lat)

Dorośli (według badanej młodzieży) sami też niezbyt konsekwentnie przestrzegają higieny cyfrowej, a dzieci muszą często rywalizować z telefonem o ich uwagę:

Jak jesteśmy razem przy stole, to mamy rodzinnie taką zasadę, że nikt nie może ko­rzystać z telefonu, no oczywiście poza moim tatą, jego ta zasada nie obowiązuje. On w ogóle moim zdaniem powinien się odkleić od tego swojego telefonu.* (FGI 1)

* Cytaty pochodzą z badania jakościowego „Dzieci i młodzież o swoim cyfrowym świecie” opublikowanego w raporcie „Dojrzeć do praw. Raport z monitoringu praw i podmiotowości dziecka w Polsce w dobie społeczeństwa informacyjnego. Edycja I (2023)”. W wywiadach i focusach udział wzięły dzieci w wieku 11–17 lat z małych, średnich i dużych miejscowości na terenie całej Polski.

Rekomendacje eksperckie

Eksperci i ekspertki zaproszeni do wypowiedzenia się w kwestionariuszu do raportu stwierdzili, że prawa dziecka w Polsce nie są należycie realizowane. Grono eksperckie, zwraca uwagę m.in. na niewystarczającą ochronę danych i wizerunków dzieci, na problem ekspozycji na niebezpieczne treści i reklamy. Zauważa nadużywanie i szkodliwe wzorce korzystania z technologii. Najbardziej alarmujące wydają się problemy związane z mową nienawiści.

Zgromadzone wnioski jednoznacznie wskazują na to, że rozwiązaniem wielu „cyber” problemów jest wzmacnianie kompetencji społecznych i emocjonalnych oraz po prostu więcej empatii. Potrzebna wydaje się edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych, a także po prostu bardziej podmiotowe traktowanie młodych ludzi, dające możliwość współdecydowania o sprawach, które ich dotyczą.

Monitoring ku dobrym zmianom

Istotną rekomendacją ekspercką jest także regularne monitorowanie praw dziecka. Nasz raport „Dojrzeć do praw” będziemy wydawać co dwa lata. To refleksja dla nas jako organizacji – w projektowaniu przyszłych działań. Materiał chcemy także kierować do środowisk i instytucji, działających na rzecz dzieci w Polsce.

Dzieci należy traktować z należytą powagą, włączyć „uważność” na ich problemy, aby USŁYSZEĆ, co mają do powiedzenia. To dla nas priorytetowe zadanie, by być blisko spraw, które są ważne dla dzieci i młodzieży, ponieważ ich dobro i potrzeby są dla nas najistotniejsze. By dbać o ich dobro, rozwój, wzmacnianie kompetencji, które pomogą im świadomie żyć, szczególnie w świecie pełnym technologii.

Dziękujemy wszystkim ekspertom i ekspertkom, którzy podzielili się swoją wiedzą i opiniami w raporcie, autorkom i autorom poszczególnych rozdziałów, całej naszej Radzie Programowej i wszystkim przyjaciołom, którzy wspierali nas w tym przedsięwzięciu. Zachęcam do lektury raportu oraz do obejrzenia całego nagrania z premiery raportu – poniżej link do filmu YT.

Jaki jest stan poszanowania praw dziecka w czasach, kiedy rozwój cyfrowy tak mocno oddziałuje na młodych i na całe społeczeństwo? Fundacja Orange opublikowała raport pt. „Dojrzeć do praw”. Prezentuje w nim opinie eksperckie, listę zjawisk do pilnej interwencji i wyniki badań z dziećmi i młodzieżą, które ukazują kwestie aktywności cyfrowych z ich perspektywy. Główne wnioski wskazują, że rozwiązaniem wielu problemów z przedrostkiem „cyber” jest wzmacnianie kompetencji w obszarze emocjonalnym i społecznym.

Dzieci i młodzież to prawie 20% społeczeństwa w Polsce. Mają swoje prawa, także w środowisku informacyjnym i cyfrowym, które jest naturalną przestrzenią ich aktywności. Czy w świecie pełnym „nowych” zjawisk prawa te są szanowane i traktowane z należytą powagą? Fundacja Orange we współpracy z ponad czterdziestoma ekspertami i ekspertkami, podjęła się analizy tematu.

– Z praw dziecka wynikają obowiązki dorosłych. To my, dorośli, powinniśmy z pełną odpowiedzialnością dążyć do ich respektowania, także w środowisku cyfrowym. To my powinniśmy – jak sugeruje tytuł raportu – „dojrzeć do praw”, które przysługują tej najbardziej bezbronnej grupie społecznej. Zbliżający się Dzień Dziecka to dobry moment na refleksję w tym temacie. – powiedział dr Konrad Ciesiołkiewicz, Prezes Fundacji Orange, na premierze raportu 29 maja w Warszawie.

Prawa dzieci w cyfrowym świecie

42 ekspertek i ekspertów, którzy brali udział w przygotowaniu raportu, oceniło stan realizacji praw i podmioto­wości dziecka w Polsce w dobie społeczeństwa informacyjnego jako zły (zbiorczo: 2,6 punktu na dziesięciopunktowej skali analizy[1]). Osoby te zwracają uwagę na brak poszanowania podmiotowości dzieci, niewystarczającą ochronę ich danych i wizerunków, na problem ekspozycji na niebezpieczne treści i reklamy. Wskazują na zbyt wolne tempo wdrażania przepisów regulujących te kwestie.

Mówią o utrudnionym dostępie do usług cyfrowych dla dzieci ze środowisk mniej zasobnych czy ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wskazują niejednolite standardy korzystania z telefonów w szkołach. Zauważają nadużywanie i szkodliwe wzorce korzystania z technologii. Jedyny obszar, który ocenili na poziomie średnim, dotyczy realizacji prawa do udziału w kulturze.

Najbardziej alarmujące wyniki obejmują problemy związane z mową nienawiści (0,6/10 pkt). Cyberprzemoc rówieśnicza to zjawisko występujące w Polsce dwa razy częściej niż przeciętnie w 19 innych badanych krajach[2]. Wyniki badań jakościowych z dziećmi i młodzieżą zrealizowanych pod kierownictwem dr Anny Buchner i Katarzyny Fereniec-Błońskiej z ośrodka „Ciekawość”[3] na potrzeby raportu „Dojrzeć do praw” również zwracają uwagę, że młodzi inaczej niż dorośli postrzegają bezpieczeństwo w internecie. Głównym zagrożeniem są dla nich nie tyle kwestie ochrony danych, co ich rówieśnicy. Screeny wiadomości, filmy i zdjęcia robione z ukrycia to dla nich źródło lęku, że w razie ich publikacji będą narażeni na kpiny, hejt, cyberprzemoc. Obawiają się też wykluczenia z grupy, jeśli nie będą na bieżąco z korespondencją i „nowinkami” z sieci. Z tego względu czują przymus bycia ciągle online, również w nocy. Dorośli często nie są dla nich wsparciem. Widząc problem, wprowadzają zakazy, nakazy i limity. Sami też niezbyt konsekwentnie przestrzegają higieny cyfrowej, a dzieci muszą często rywalizować z te­lefonem o ich uwagę.

Źródła problemów i rekomendacje

Eksperci i ekspertki wypowiadające się w raporcie źródeł wielu problemów upatrują w braku koordynacji działań systemowych, w nienadążaniu za tempem rozwoju usług cyfrowych, a także  w deficycie uwagi kierowanej na potrzeby młodych ludzi. Część wskazuje na brak udziału dzieci w decyzjach o sprawach, które ich dotyczą. Możliwość konsultowania przez nich tego typu regulacji oceniono na 1pkt/10. Tymczasem podmiotowe traktowanie dzieci jest kluczowe dla właściwego reagowania i unikania negatywnych konse­kwencji zjawisk powodowanych także rozwojem usług cyfrowych, takich jak alienacja, polaryzacja, osłabienie więzi czy kryzys zaufania społecznego.

Grono eksperckie formułuje szereg zaleceń, a rozwiązań wielu „cyber”-problemów upatruje poza przestrzenią cyfrową, a w pracy na rzecz wzmacniania kompetencji społecznych i emocjonalnych. Wśród nich pilna wydaje się edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych oraz kształtowanie świadomości na temat praw dziecka. Jej elementem powinien być zarówno rozwój kompetencji cyfrowych (w tym higieny cyfrowej), ale też wzmocnienie systemu wsparcia, m.in. psychologicznego. Niezbędne jest przeciwdziałanie cyberprzemocy oraz ochrona przed patologiami, którą zapewnić powinni szczególnie twórcy usług cyfrowych.

Badane nastolatki także formułują rekomendacje: to m.in. rozmowa, wspólne z dorosłymi wypracowanie zasad ekranowych czy w ogóle wspólne doświadczanie cyfrowego świata.

O raporcie

Raport z monitoringu praw i podmiotowości dziecka w Polsce  w dobie społeczeństwa informacyjnego będzie wydawany co dwa lata, we współpracy z Radą Programową Fundacji Orange. To źródło refleksji dla Fundacji w projektowaniu jej działań, ale kierowany jest także do środowisk i instytucji pracujących na rzecz dzieci w Polsce.

– Oprócz listy palących problemów, pomysłów na ich rozwiązanie, raport pokazuje też kontrowersje i luki w wiedzy, które warto uzupełnić. Po to, aby lepiej rozumieć i skuteczniej działać na rzecz praw dziecka i zagrożeń dla nich- wynikających z rosnącej ekspozycji na treści i usługi cyfrowe – mówi Jan Herbst, socjolog, ekspert i dyrektor ds.badań Fundacji Stocznia, członek Rady Programowej Fundacji Orange i współautor raportu „Dojrzeć do praw”.

Ramę merytoryczną opracowania stanowią zalecenia Komitetu Praw Dziecka ONZ z Komentarza ogólnego nr 25 do Konwencji o Prawach Dziecka.  Edycja 1 (2023) jest pierwszą, pilotażową. Raport jest do pobrania na stronie Fundacji Orange:  www.fundacja.orange.pl/prawadziecka/raport

¹Analiza w oparciu o Indeks Podmiotowości i Praw Dziecka, który obejmuje cztery wymiary oceny sytuacji dzieci (zgodnie z zaleceniami Komentarza ogólnego nr 25 z 2021 roku „w sprawie praw dziecka w środowisku cyfrowym” do Konwencji o Prawach Dziecka), ale także 15 podwymiarów i 73 wskaźniki szczegółowe. Każde z pytań kwestionariusza przez uczestniczki i uczestników panelu eksperckiego (tzw. sędziów kompetentnych) oceniane na podobnej skali, a rezultaty tych ocen przekształcono do punktacji w skali od 0 do 10 (gdzie 10 oznacza najlepszą możliwą sytuację pod danym względem), uśredniono i potraktowano jako zbiorowy werdykt dotyczący realizacji praw dzieci. Odpowiedzi gromadzono w dniach 18 – 28.04.2023. Badanie objęło 42 osoby: środo­wisko pozarządowe (44 proc.), naukowe (41 proc.), biznes (12 proc.), profesjonalistów zajmujących się wsparciem dzieci (np. psychoterapią, pe­dagogiką, edukacją – 12 proc.), media i dostawców usług cyfrowych (7 proc.), administrację rządowa/ samorządową (5 proc.).

² Smahel, D., Machackova, H., Mascheroni, G., Dedkova, L., Staksrud, E., Ólafsson, K., … & Hasebrink, U. (2020). EU Kids Online 2020: Survey results from 19 countries. London: The London School of Econo­mics and Political Science. DOI: http://doi.org/10.21953/lse.47fdeqj01ofo?.

³ Badanie jakościowe – eksploracja:- celowo dobrana próba młodych osób w wieku 11-17 lat, – z młodszymi dziećmi (11- 12 lat) FGI w czterech lokalizacjach: w dużym mieście w województwie mazowieckim, małej miejscowości w województwie mazowieckim, dużym mieście w województwie łódzkim i wsi w województwie kujawsko-pomorskim. – ze starszymi dziećmi (13-17 lat) IDI (11 chłopców i 10 dziewczyn), z różnych poziomów edukacji, skali miejsca zamieszkania i regionu Polski.

Kontakt dla mediów:

Magda Mierzwińska, Fundacja Orange

email: magda.mierzwinska@orange.com

tel. 512 356 297

Fundacja Orange  działa na rzecz nowoczesnej edukacji. Założona w 2005 roku do realizacji celów zgodnych ze strategią społecznej odpowiedzialności Orange Polska. Wspiera dzieci, młodzież, nauczyciel_ki w nabywaniu kompetencji przyszłości. Działa na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem społeczno-cyfrowym. Pomaga kształtować zdrowe nawyki cyfrowe, poznawać podstawy bezpieczeństwa w sieci, programowania, sztucznej inteligencji, druku 3d i realizować kreatywne pomysły z wykorzystaniem cyfrowych zasobów. Jej inicjatywy są oparte na wynikach badań i konsultacjach z ekspert_kami, do udziału angażując pracowników_czki Orange jako wolontariuszy. www.fundacja.orange.pl

Rada Programowa Fundacji Orange to osoby o uznanym autorytecie w dziedzinach edukacji, pedagogiki, rozwoju kompetencji cyfrowych, działań lokalnych i wyrównywania szans społecznych, badacze_ki, naukowcy_czynie, trenerzy_rki i nauczyciele_lki.

W najnowszym 21. Raporcie Dobrych Praktyk Forum Odpowiedzialnego Biznesu  znajdziemy aż 1705 przykładów projektów ESG z 272 firm. Wśród nich jest 10 przykładów z Orange. Do tej pory do corocznych Raportów dobrych praktyk trafiło ponad 100 naszych projektów.

Ten raport to przegląd aktywności firm w zakresie CSR i podsumowanie najważniejszych kwestii związanych z odpowiedzialnym biznesem w Polsce. To także najważniejsza cykliczna publikacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Ukazuje się od 2002 roku. W tym roku po raz pierwszy tylko w wersji elektronicznej.

W raporcie firmy mogą pochwalić się projektami w zakresie ESG. Ale nie jest to publikacja promocyjna. Każda praktyka przechodzi weryfikację i jest wpisywana w szerszy kontekst Celów Zrównoważonego Rozwoju i normy ISO 2600. Gdy spojrzymy na wszystkie praktyki zbiorczo, mamy dobry obraz tego co dzieje się na rynku – nad czym pracuje biznes, jakie nowe inicjatywy i projekty wdraża.

W tegorocznym Raporcie najwięcej dobrych praktyk dotyczyło zaangażowania społecznego i rozwoju społeczności lokalnych. Ten obszar niezmiennie cieszy się dużym zainteresowaniem. Biznes angażuje się w projekty edukacyjne, społeczne i pomocowe. Znajdziecie tu także trzy przykłady z Orange:

• Orange Digital Center czyli nasze centrum edukacji cyfrowej,
• akcję wolontariuszek z Orange, które opowiadają dzieciom w szkołach o zawodach przyszłości,
• konkurs Nauczyciel Jutr@, w którym Fundacja Orange nagradza inspirujących edukatorów. 

W Raporcie opisaliśmy również nasze działania na rzecz środowiska i klimatu:

• program RE, który obejmuje konkretne działania w trosce o planetę: wydłużanie życia urządzeń (regeneracja – naprawa), zwracanie ich do obiegu (recykling – zwrot, recykling – odkup) i dawanie im nowego życia (renowacja – odnowa);
• nasze projekty edukacyjne dla pracowników o ochronie klimatu – szkolenie #OrangeGoesGreeen, które  ukończyło już ponad 75% czy Green Academy, które uruchomiliśmy wspólnie z Collegium Civitas.

Wiele dobrych praktyk znajdziemy w tym roku w obszarze praw człowieka. W odpowiedzi na kryzys humanitarny związany z wojną w Ukrainie wiele firm zaangażowało się w działania na rzecz uchodźców i uchodźczyń. Tu też jesteśmy. W raporcie znajdziecie opisy naszych działań na rzecz pomocy osobom uciekającym przed wojną czy wsparcia dla organizacji pozarządowych, które uruchamiały centra kryzysowe. Są też przykłady zaangażowania naszych wolontariuszy i działania Fundacji Orange na rzecz edukacji dzieci z Ukrainy i pomocy im np. poprzez Telefon Zaufania 116 111 w języku ukraińskim uruchomiony wspólnie z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę.

W obszarze praktyk konsumenckich opisaliśmy nasz cykl edukacyjny Orange Expert dla seniora, w którym pokazujemy osobom starszym, jak w prosty i efektywny sposób korzystać z narzędzi cyfrowych.

W sumie zgłosiliśmy 10 praktyk, bo więcej po prostu nie było można. Wszystkie nasze zgłoszenia pozytywnie przeszły weryfikację i znalazły się w Raporcie.

Raport jest dostępny pod adresem odpowiedzialnybiznes.pl/publikacje/raport-2022.  Wszystkie praktyki trafią też do bazy elektronicznej, gdzie jest już ich kilka tysięcy. To niewyczerpane źródło inspiracji i wiedzy o tym, co możemy robić, aby nasza organizacja stała się bardziej zrównoważona i odpowiedzialna społecznie

Tradycyjnie w raporcie jest też przegląd najważniejszych wydarzeń dotyczących odpowiedzialnego biznesu w Polsce, a poza tym wykaz ważnych polskich i światowych publikacji, badań i artykułów prasowych na tematy związane z CSR. Niezmiennie polecam!