13 lat. To kawał czasu nawet patrząc przez pryzmat życia, a co dopiero cyfrowego świata i nowoczesnych technologii. Pierwsza edycja konferencji Międzynarodowej Konferencję "Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie", określanej potocznie jako Safer Internet, miała miejsce, gdy przychodził na świat mój starszy syn, który w tym roku kończy szkołę podstawową!
Garść cyber-historii
Ja akurat na Safer Internet przyszedłem po raz 10., tym niemniej mam okazję obserwować, jak przez lata ewoluowało spojrzenie nauczycieli i fachowców, zajmujących się bezpieczeństwem dzieci, na cyfrowe zagrożenia. A zmiana jest gigantyczna. Choćby dlatego, że w 2006 roku, gdy Safer Internet odbył się po raz pierwszy, nikt nie myślał nawet o systemie Android, którego pierwsza wersja, Apple Pie, miała premierę 23 września 2008! Smartfony, tablety - w życiu! O Facebooku dopiero coś tam się mówiło w USA (5 września 2006 ten mało znany serwis dopiero raczkował) i nikt nie marzył o kontaktowaniu się przez komunikatory. A teraz?
Ach, ta dzisiejsza młodzież
A teraz mamy choćby fake newsy. To nim właśnie swój keynote poświęcił dr hab Marcin Napiórkowski, zajmujący się m.in. badaniem popkulturowych mitów. Pamiętacie szokującą rodziców historie o zabawie w "słoneczko", gdzie nastoletni chłopcy mieliby uprawiać losowo seks ze swoimi koleżankami ułożonymi w kształcie rzeczonego słońca? Głodne sensacji i klikalności media rzuciły się na takiego newsa (sex sells, od zawsze - niestety :( ). Niestety nie zadały sobie trudu sprawdzenia, że jego źródłem jest licząca kilkadziesiąt lat miejska legenda i informacje z nierzetelnych for internetowych, kopiowane 1:1, z tymi samymi błędami ortograficznymi i składniowymi!
Lalka Momo? Gros światowych mediów wzięło informację o jej rzekomych ofiarach z brytyjskiego tabloidu "The Mirror". Skąd o tym wiadomo? Bo gdy tamtejszy mediaworker znalazł plotkę w kolumbijskich gazetach, przepisując ją na swoich łamach popełnił literówkę w imieniu rzekomego rządowego oficjela (który okazał się samorządowcem z małego miasteczka). Tę samą literówkę można było potem przeczytać w każdym innym medium... W obu wystarczyłoby poświęcić zapewne maksimum godzinę na sprawdzenie innego źródła. No ale w dzisiejszych czasach liczą się kliki, prawda?
Powiecie: "Przecież to tylko fake newsy, co złego może się stać?". Ano to, że przesuniemy punkt odniesienia. Przyzwyczaimy "plastyczne" mózgi młodych ludzi do rzeczy drastycznych (mimo, iż totalnie nieprawdziwych) i niejako "odczulimy" na faktyczne, istniejące problemy. Empatia? Zapomnijcie... A przy tym wszystkim będziemy wmawiać i im i sobie, że "kiedyś to było..." i, że "ta dzisiejsza młodzież". Kto tak nigdy nie pomyślał, niech pierwszy rzuci kamieniem. A potem poczytać o pojęciu Juvenoi, ukutym przez socjologa Davida Finkelhora.
Młodzież nie jest problemem. I nie jest gorsza, niż za naszych czasów. Problemem jest świat, system i nie niebezpieczeństwo, którym się straszy, ale sam fakt straszenia.
"Gdzie są rodzice tych dzieci?"
Wystąpieniem, które mną wstrząsnęło był wykład Łukasza Wojtasika (na zdjęciu) z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Muszę się Wam do czegoś przyznać. Choć czytałem sporo tekstów o patostreamach, widziałem screenshoty, to dopiero na rozpoczynającym wykład Łukasza kilkuminutowym wideo zobaczyłem, co tam się dzieje...
...
...
Ciężko cokolwiek powiedzieć. Byłem świadom, że jest źle, ale nie, że AŻ TAK. Jedna sprawa to fakt, że komukolwiek chce się to robić, ale cóż - skoro jest popyt, to jest i podaż. A dzieci i młodzież, stanowiące znaczący odsetek widzów tego typu kanałów, potrafią płacić ich tfu-rcom swoje kieszonkowe, za to, że ci piją, obrzydliwie bluźnią, wymiotują, promują wśród małoletnich zachowania seksualne, używają przemocy...
Nas to szokuje, ale spora część młodych ludzi - jak wynika z badania FDDS - uważa, że to coś normalnego, a nawet śmiesznego (15% ogląda patostreamy regularnie, bo "w szkole trzeba być na bieżąco"! I tu aż się prosi, by wrócić do wykładu dr Napiórkowskiego i tego, iż młode mózgi oglądając regularnie tego typu zachowania zaczną je uznawać za normę... Nie dziwmy się potem, gdy widząc bandytę, kopiącego kogoś w biały dzień na ulicy, wyjmą komórkę i... nie, nie zadzwonią po policję. Zaczną wszystko streamować na żywo w mediach społecznościowych.
I o ile z jednej strony można oburzyć się na tupet bluzgających tfu-rców, bezczelnie odpowiadających na pytania o swoich małoletnich widzów: "A gdzie są rodzice tych dzieci?", sami powiedzmy, czy nie mają choć trochę racji?
Czy wiesz, co robi w sieci Twoje dziecko?
Właśnie, rodzicu - wiesz? Czy zainstalowałeś mu oprogramowanie kontroli rodzicielskiej i puściłeś "na żywioł"? Czy żelazną ręką racjonujesz wydawanie smartfona, a na noc wyłączasz w domu WiFi? Czy siedzisz obok młodego człowieka zawsze, gdy korzysta z internetu?
Ja, zastanawiając się nad tym, co usłyszałem przez dwa dni konferencji Safer Internet doszedłem do wniosku, że ma idealnego rozwiązania. Czy raczej - żadne z powyższych nie jest dobre, do momentu, gdy nie zaakceptujemy, że internet jest częścią świata naszych dzieci. Limit wieku 13, czy nawet w niektórych przypadkach 16 lat do korzystania z niektórych aplikacji? Przecież to fikcja. Każdy z nas był kiedyś dzieckiem i wie, że zakazany owoc smakuje najlepiej i każdą formalną przeszkodę da się ominąć. Zamiast demonizować np. coraz popularniejszego w Polsce TikToka, po prostu zainstaluj aplikację, zobacz co tam się dzieje, na czym polega i obserwuj konto swojego dziecka. Nie musisz patrzeć mu przez ramię i analizować raportów z parental controla - wystarczy zapytać mimochodem, co fajnego dziś zobaczyło na Youtubie. Wielu z prelegentów na Safer Internet zaznaczało, że dzieci chętnie... uczą rodziców, wprowadzają ich w realia swojego świata, ciesząc się, że mogą podzielić się swoimi zainteresowaniami!
Mnie, dzięki tego typu rozmowom, udało się wyjaśnić moim synom na samym początku zainteresowania kontem czołowego niegdyś polskiego Youtubera, dlaczego jego tfu-rczość jest bezwartościowa i niewarta oglądania.
Bez nerwów, bez rodzicielskiej "spinki". Oni naprawdę nie muszą rozumieć, że wyczyny niektórych tfu-rców na Youtubie to działania wyreżyserowane, obliczone na sensację i wyciągnięcie pieniędzy z donate'ów. Że seks, bliskość między ludźmi, nie jest tym, co widać na filmach pornograficznych (48% brytyjskich dzieci i młodzieży w wieku 11-16 lat miało styczność z takimi treściami!). Że niektóre z jakże modnych ostatnimi czasy "challenge'ów" mogą się skończyć wizytą w szpitalu, czy też stałymi przenosinami na cmentarz. No i wreszcie - jakimi jesteśmy wzorami, jeśli sami często nie potrafimy "odkleić" się od naszego smartfona?
Komu zabrać smartfon?
Podczas kończącej konferencję Safer Internet debaty, gdy przyszła pora na rady dla "cyfrowych rodziców", podobnie jak przez ostatnie lata wielokrotnie padły propozycje o aktywnościach offline, o niekorzystaniu ze smartfonów w domu, pokazaniu świata poza internetem... A ja lubię stawać w kontrze do takich pomysłów i powiem: "Nie". Nie musimy wracać do jazdy konno, skoro mamy auta, ale nie musimy też naszym "cyfrowym samochodem" wjeżdżać na stół podczas rodzinnego obiadu.
Piszę to od kilku lat, podsumowując Safer Internet, mówię to też rodzicom, podczas moich prezentacji. Nie demonizujmy internetu, nie demonizujmy technologii, nie bójmy się jej. Nauczmy się z nią żyć, postarajmy się, by wniknęła w nasze życie (tego nie unikniemy) na naszych prawach. Internet nie jest siedliskiem zła, Youtube jest pełen wartościowych treści, smartfon może się przydać do wielu ciekawych rzeczy, od szukania materiałów do zadań domowych, do budowania współpracy grupowej przy grze w Fortnite (tak, o nim też było :) ). Bądźmy przy dziecku tak, jak byliśmy 13 lat temu i niech wie, że może na nas zawsze liczyć. Po prostu bądźmy przy nich, tak jak byliśmy w erze offline. A jeśli mamy komuś zabrać smartfon, to zacznijmy od siebie...
Komentarze
Skoro o kodekach głosu …. Czy orange w prepaid udostępnia funkcję HD VOICE w normalnych rozmowach ?
OdpowiedzUdostępnia nawet VoLTE w prepaid… Także tak.
OdpowiedzUdostępnia od lat. W prepaid pojawiło się natychmiast po wprowadzeniu HD Voice. Ja korzystałem na Nokii 500 z HD Voice
OdpowiedzCzy ja dobrze rozumiem, że na iPhone nie działa?
OdpowiedzJak coś śmie nie działać na ajfonie ???
OdpowiedzBuahahahahah… I mamy cały ten emejzing.
Ja czekam na Wi-Fi Calling za granicą w prepaidzie. Doczekam się?
OdpowiedzDoświadczyłem dzisiaj sytuacji po drugiej stronie słuchawki. z Samsunga SG J3 2017 zainicjowałem połączenie na infolinię banku i osoba mnie nie słyszała. Ja natomiast prawie, że „świetnie” z włączonym głośnikiem i na maxa siłą głosu. Połączenie ta osoba zerwała. Mam wsparcie od Orange na tym modelu. Więc jak to działa w praktyce? Będzie dodany wkrótce, czy będę się męczył nadal?
Odpowiedzna infolinii nie mieli raczej S10 🙂 „Żeby móc skorzystać z niego smartfon musi korzystać z VoLTE lub WiFi Calling od Orange, a oba biorące udział w rozmowie smartfony muszą wspierać EVS.”
OdpowiedzA kiedy SMSy w WiFi Calling?
OdpowiedzSkoro o kodekach głosu …. Czy orange w prepaid udostępnia funkcję HD VOICE w normalnych rozmowach ?
OdpowiedzUdostępnia nawet VoLTE w prepaid… Także tak.
OdpowiedzUdostępnia od lat. W prepaid pojawiło się natychmiast po wprowadzeniu HD Voice. Ja korzystałem na Nokii 500 z HD Voice
OdpowiedzCzy ja dobrze rozumiem, że na iPhone nie działa?
OdpowiedzJak coś śmie nie działać na ajfonie ???
OdpowiedzBuahahahahah… I mamy cały ten emejzing.
Na ten moment nie działa.
OdpowiedzJak to możliwe, że na Andku macie EVS a na Iphonie nie ma? Kiedy się pojawi na produktach Apple?
OdpowiedzTak jak napisałem – pracujemy nad telefonami kolejnych dostawców.
OdpowiedzJa czekam na Wi-Fi Calling za granicą w prepaidzie. Doczekam się?
OdpowiedzDoświadczyłem dzisiaj sytuacji po drugiej stronie słuchawki. z Samsunga SG J3 2017 zainicjowałem połączenie na infolinię banku i osoba mnie nie słyszała. Ja natomiast prawie, że „świetnie” z włączonym głośnikiem i na maxa siłą głosu. Połączenie ta osoba zerwała. Mam wsparcie od Orange na tym modelu. Więc jak to działa w praktyce? Będzie dodany wkrótce, czy będę się męczył nadal?
Odpowiedzna infolinii nie mieli raczej S10 🙂 „Żeby móc skorzystać z niego smartfon musi korzystać z VoLTE lub WiFi Calling od Orange, a oba biorące udział w rozmowie smartfony muszą wspierać EVS.”
OdpowiedzA kiedy SMSy w WiFi Calling?
OdpowiedzDzięki, że wprowadziliście. Doceniam to. Jednak ilości modeli…. poraża. Brak Galaxy S7, S8, S9. No i iPhony…. to elementarz! Czekam z niecierpliwością. Oby to nie trwało miesiące.
OdpowiedzJak to możliwe, że na Andku macie EVS a na Iphonie nie ma? Kiedy się pojawi na produktach Apple?
OdpowiedzTak jak napisałem – pracujemy nad telefonami kolejnych dostawców.
OdpowiedzDzięki, że wprowadziliście. Doceniam to. Jednak ilości modeli…. poraża. Brak Galaxy S7, S8, S9. No i iPhony…. to elementarz! Czekam z niecierpliwością. Oby to nie trwało miesiące.
OdpowiedzMogliście jednak zrobić tytuł bardziej marketingowy a mniej techniczny. Np: Najwyższa możliwa jakość połączeń już w Orange.
OdpowiedzNo dobra, to pytanie z drugiej strony. Czy obsługa S10 to kwestia oprogramowania czy jest to blokowane na poziomie sieci? Bo przecież niebrandowe S7-S9 mają EVS domyślnie włączone 😉
OdpowiedzMogliście jednak zrobić tytuł bardziej marketingowy a mniej techniczny. Np: Najwyższa możliwa jakość połączeń już w Orange.
OdpowiedzTemat jest hermetyczny. Nic na to nie poradzę.
OdpowiedzNo dobra, to pytanie z drugiej strony. Czy obsługa S10 to kwestia oprogramowania czy jest to blokowane na poziomie sieci? Bo przecież niebrandowe S7-S9 mają EVS domyślnie włączone 😉
OdpowiedzZasada jest prosta – wdrażamy pierwszy smartfon producenta, testujemy, jak działa, bierzemy się w oparciu o to za kolejny. Tak było z VoLTE, WiFi Calling i tak też będzie tutaj.
OdpowiedzMhm….tacy producenci jak HUAWEI, HTC, Xaiomi widzę że są na szarym końcu listy. Szkoda.
OdpowiedzMhm….tacy producenci jak HUAWEI, HTC, Xaiomi widzę że są na szarym końcu listy. Szkoda.
OdpowiedzJak wyżej – pracujemy nad smartfonami kolejnych producentów.
OdpowiedzCzy są już jakiekolwiek informacje o extra esim w Orange flex? Czy zmieniać na plan mobilny?
OdpowiedzCzy są już jakiekolwiek informacje o extra esim w Orange flex? Czy zmieniać na plan mobilny?
OdpowiedzSię robi się. Dłużej niż początkowo sądziliśmy, przepraszamy.
OdpowiedzMogli by w końcu włączyć wsparcie dla WiFi calling i VoLTE dla Huaweia P20 pro.
OdpowiedzMogli by w końcu włączyć wsparcie dla WiFi calling i VoLTE dla Huaweia P20 pro.
OdpowiedzCzy działa na iPhone Xs i najnowszych iPhone 11Pro?
OdpowiedzJakiś konkretny termin uruchomienia VoLTE i WiFi Calling na Xiaomi ?
OdpowiedzPracujecie nad tym już z pół roku może lepiej.
Czy działa na iPhone Xs i najnowszych iPhone 11Pro?
OdpowiedzJakiś konkretny termin uruchomienia VoLTE i WiFi Calling na Xiaomi ?
OdpowiedzPracujecie nad tym już z pół roku może lepiej.
Będziemy pracować, do momentu gdy będziemy mieli pewność, że wszystko działa poprawnie.
OdpowiedzW moim huawei mate 20 lite nie ma nawet vollte. O huaweiu zapomnieli o dawna
OdpowiedzW moim huawei mate 20 lite nie ma nawet vollte. O huaweiu zapomnieli o dawna
OdpowiedzNiedawno uruchomiliśmy VoLTE i WiFi Calling na pierwszym smartfonie tego producenta.
Odpowiedz’@Piotr Domański, czy planujecie wprowadzić VoLTE lub WiFi Calling w telefonach Huawei Mate 20, Mate 20 Pro, P20, P20 Pro? Dodam, że w sieciach Play i T-Mobile wymienione telefony obsługują VoLTE i WiFi Calling.
Odpowiedz@Piotr Domański, czy planujecie wprowadzić VoLTE lub WiFi Calling w telefonach Huawei Mate 20, Mate 20 Pro, P20, P20 Pro? Dodam, że w sieciach Play i T-Mobile wymienione telefony obsługują VoLTE i WiFi Calling.
OdpowiedzNiedawno uruchomiliśmy obie usługi na pierwszym smartfonie Huawei. Jeżeli będzie ku temu szansa, będziemy je uruchamiać na kolejnych.
OdpowiedzAktualnie pojawiła się aktualizacja dla Huawei P20 że zgodnością volte chyba o waszą się chodzi bo na innych już dawno działa a usługi ciągle nie można włączyć?
OdpowiedzEVS jest dostępny w iPhonach od 8 w górę. Czemu go tu nie wymieniliście?
OdpowiedzEVS jest dostępny w iPhonach od 8 w górę. Czemu go tu nie wymieniliście?
OdpowiedzGdyż funkcja na na ten moment nie funkcjonuje na tych telefonach w naszej sieci.
OdpowiedzWitam. Czy aktualizacja do iOS 13.1 oraz związana z tym zmiana ustawień operatora na 38.0 przyniosła obsługę EVS w Iphone’ach?
OdpowiedzWitam. Czy aktualizacja do iOS 13.1 oraz związana z tym zmiana ustawień operatora na 38.0 przyniosła obsługę EVS w Iphone’ach?
OdpowiedzA w nju? Działają te cuda?
OdpowiedzA w nju? Działają te cuda?
OdpowiedzW firmie mamy same niebrendowane telefony Sony Xperia XZ3 i przy kartach SIM operatora Play działa VoLTE oraz WiFi calling bez problemu. Kiedy można się spodziewać, że tak samo będzie z kartami SIM od Orange? Podobno działa na telefonach brendowanych dla Orange tylko skąd oficjalnie można pobrać taki firmware Orange do tego modelu? Pobierając z niezaufanych źródeł nie chce ryzykować jakiegoś chociażby trojana.
Czy Orange może ten problem rozwiązać? Zakładam, że problem jest czysto programistyczny a nie sprzętowy.
OdpowiedzW firmie mamy same niebrendowane telefony Sony Xperia XZ3 i przy kartach SIM operatora Play działa VoLTE oraz WiFi calling bez problemu. Kiedy można się spodziewać, że tak samo będzie z kartami SIM od Orange? Podobno działa na telefonach brendowanych dla Orange tylko skąd oficjalnie można pobrać taki firmware Orange do tego modelu? Pobierając z niezaufanych źródeł nie chce ryzykować jakiegoś chociażby trojana.
Czy Orange może ten problem rozwiązać? Zakładam, że problem jest czysto programistyczny a nie sprzętowy.
OdpowiedzWifi calling spoko.. irytuje mnie bardzo jedna rzecz. Nie można w waszej sieci wymusić rozmów przez wifi calling jak to jest u innych operatorów. Posiadam p30 pro który obsługuje wifi calling. Używając karty z Orange nie mogę wymusić priorytetu rozmów przez wifi. Opcja ta jest niewidoczna w ustawieniach wifi calling. Wkładając kartę np Play opcja ta się pojawia i spokojnie mogę sobie używać wifi calling gdy mam slaby zasięg. Ktoś mi odpowie dlaczego tak jest?
OdpowiedzW Orange, Wi-Fi preffered jest ustawione na stałe.
OdpowiedzWifi calling spoko.. irytuje mnie bardzo jedna rzecz. Nie można w waszej sieci wymusić rozmów przez wifi calling jak to jest u innych operatorów. Posiadam p30 pro który obsługuje wifi calling. Używając karty z Orange nie mogę wymusić priorytetu rozmów przez wifi. Opcja ta jest niewidoczna w ustawieniach wifi calling. Wkładając kartę np Play opcja ta się pojawia i spokojnie mogę sobie używać wifi calling gdy mam slaby zasięg. Ktoś mi odpowie dlaczego tak jest?
OdpowiedzW Orange, Wi-Fi preffered jest ustawione na stałe.
OdpowiedzCzy EVS. Jest już dostępny na telefonach Samsung Galaxy Note 10+?
OdpowiedzCzy EVS. Jest już dostępny na telefonach Samsung Galaxy Note 10+?
OdpowiedzSą już jakieś owoce współpracy z Xiaomi?
OdpowiedzU mnie na mi 9lite działa volte i wifi calling. Włączone przez konsultanta.
Odpowiedznadal ci dziala
OdpowiedzSą już jakieś owoce współpracy z Xiaomi?
OdpowiedzU mnie na mi 9lite działa volte i wifi calling. Włączone przez konsultanta.
Odpowiedznadal ci dziala
OdpowiedzChciał bym się dowiedzieć czy w ogóle Orange udostępni volte na telefonach motoroli?
OdpowiedzChciał bym się dowiedzieć czy w ogóle Orange udostępni volte na telefonach motoroli?
OdpowiedzKarta z T-mobile i dziąła i Ipfone i Xiaomi, bez problemu ciekawe że karta z Orange nie może 🙁
OdpowiedzKarta z T-mobile i dziąła i Ipfone i Xiaomi, bez problemu ciekawe że karta z Orange nie może 🙁
OdpowiedzNa ten moment nie działa.
OdpowiedzJak wyżej – pracujemy nad smartfonami kolejnych producentów.
OdpowiedzSię robi się. Dłużej niż początkowo sądziliśmy, przepraszamy.
OdpowiedzBędziemy pracować, do momentu gdy będziemy mieli pewność, że wszystko działa poprawnie.
OdpowiedzNiedawno uruchomiliśmy VoLTE i WiFi Calling na pierwszym smartfonie tego producenta.
OdpowiedzNiedawno uruchomiliśmy obie usługi na pierwszym smartfonie Huawei. Jeżeli będzie ku temu szansa, będziemy je uruchamiać na kolejnych.
OdpowiedzGdyż funkcja na na ten moment nie funkcjonuje na tych telefonach w naszej sieci.
OdpowiedzTemat jest hermetyczny. Nic na to nie poradzę.
OdpowiedzZasada jest prosta – wdrażamy pierwszy smartfon producenta, testujemy, jak działa, bierzemy się w oparciu o to za kolejny. Tak było z VoLTE, WiFi Calling i tak też będzie tutaj.
OdpowiedzAktualnie pojawiła się aktualizacja dla Huawei P20 że zgodnością volte chyba o waszą się chodzi bo na innych już dawno działa a usługi ciągle nie można włączyć?
Odpowiedz