Przyznaję bez bicia – nie jestem fizykiem. Jednak gdy czegoś nie rozumiem robię wszystko by to zrozumieć. To jak działa smartfon, a dokładnie jak działa owa „magia” miedzy nim a stacją bazową, przez długi czas była dla mnie zagadką. Choć już kilkukrotnie pisałem o tym, co się dzieje dalej "w głąb sieci" to tego tematu nie poruszałem jeszcze nigdy. Czas to zmienić! Pomogli koledzy z Sony Polska, dzięki którym mogliśmy zajrzeć do środka smartfona.

Kilka anten i wiązki fotonów, czyli jak łączy się stacja bazowa ze smartfonem

Jak zatem to wszystko działa? Otóż smartfon łączy się z anteną korzystając z fal radiowych. Taka fala może pobudzić do ruchu elektrony w antenie naszego smartfona. Pamiętacie lekcje fizyki i indukcję prądu, czyli ten moment, gdy elektrony ruszają się z orbit atomów i płyną w przewodniku? To co odbywa się w naszym smartfonie i stacji bazowej działa, generalnie rzecz ujmując, bardzo podobnie. Zmiany natężenia prądu są interpretowane przez inne elementy smartfona jako informacja.

No dobrze, a co to jest ta mityczna „fala elektromagnetyczna”. Zacznijmy od tego, że fale elektromagnetyczne otaczają nas ze wszystkich stron – to światło widzialne, które odbierają nasze oczy, fale radiowe, czy podczerwień, którą czujemy, gdy wygrzewamy się na słońcu. To nośnik jednego z fundamentalnych odziaływań fizycznych, odziaływań elektromagnetycznych, bez których nasz (Wszech)świat nie istniałby. Jak pewnie pamiętacie z fizyki światło tworzą fotony, które czasem zachowują się jak cząsteczka, czasem jak fala.

Światło to też fala elektromagnetyczna!

Takie fotony mogą mieć różną energię i różną długość fali, a cechy te są powiązane – fotony o dużej energii są falą o małej długości, te o niskiej energii – mają bardzo dużą długość. Światło widzialne umieszczane jest w połowie stawki, powyżej niego jest ultrafiolet, a później promieniowanie Rentgena i gamma, które powstaje przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych. I faktycznie są one niebezpieczne, gdyż mogą rozrywać wiązania chemiczne w naszym DNA. Jednak po „drugiej stronie” znajdują się fotony o bardzo niskiej energii, tworzące między innymi fale radiowe, podczerwień czy mikrofale.

Różnice między fotonem promieniowania mikrofalowego, a fotonem promieniowana gamma można łatwo zilustrować. Wyobraźcie sobie, że macie kauczukową piłeczkę i podrzućcie ją i złapcie – wrażenie jest bardzo miłe i sympatyczne. A teraz zastanowicie się co by było, gdybyście wystrzelili sobie tę piłeczkę ze sportowej procy w nieosłonięty duży palec u nogi. Będzie bolało, gwarantuje, ale nie róbcie tego w domu!

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o tym jak działa smartfon zajrzyjcie na stronę radio-waves.orange.com, dostępną także w języku polskim.

A co z mikrofalówką? Przecież tam są mikrofale, w telefonii komórkowej są mikrofale, więc wychodzi na to samo. No właśnie, to nie to samo. Podobnie jak z ziarenkami piasku – gdy ktoś wysypie Ci na głowę kilka ziarenek nic się nie stanie. Tak zachowuje się stacja bazowa.  Ale nie chciałbym być w skórze człowieka, na którego spadnie zawartość tonowej wywrotki z piaskiem. To są takie same ziarenka ;-). Ważne jest nie tylko to, jaka będzie energia fotonu który do nas dotrze, lecz także ich ilość.

Stacja bazowa i smartfon

Bardzo często czytam o niepokoju związanym z budową wysokiego kratownicowego masztu, na którym zawisną anteny, niepokojach – zapewniam - niesłusznych. Jednak niewielu z nas pamięta, że jeżeli smartfon nie ma w pobliżu siebie stacji bazowej stara się z nim skontaktować z możliwie największą mocą.

Podobnie jak w przypadku stacji bazowych tutaj także są normy, a sam wskaźnik nazywa się SAR (specific absorption rate). Dla telefonu komórkowego oznacza maksymalny poziom fal radiowych, jakiemu może być poddany jego użytkownik w trakcie rozmowy. Znajduje się on w specyfikacji smartfonów i nie może być wyższy niż 2 W/kg. Jest to dopuszczalna wartość graniczna ekspozycji głowy oraz tułowia na fale radiowe. I tu brawa należą się kolegom z Sony, którzy tworzą smartfony z bardzo niskim współczynnikiem SAR, a świetnym przykładem tego jest Sony Xperia XZ3. To także smartfon z jedną z najlepszych konfiguracji, jeżeli chodzi o szybkość internetu mobilnego - już o tym pisałem.

Gdy już napisałem, czas na wideo. Od razu zaznaczam – kręciłem to jakiś czas temu, nie musieliśmy wynajmować studia, by tak ładnie udawało zimę ;-)

Jeżeli macie pomysły, wnioski pytania, zapraszam do komentowania!

Nie wiem, czy zwróciliście uwagę, ale seria „Jak to działa działa?” ma już rok! Pierwszy odcinek opublikowaliśmy 17 kwietnia 2018 roku i opowiadał o tym jak podłączamy do światłowodu domki jednorodzinne. Później był jeden z moich ulubionych – o sieci mobilnej na Orange Warsaw Festiwal, ze świetną sceną montowania mobilnej stacji bazowej. Podłączaliśmy także światłowód do szkoły, odwiedzaliśmy serwerownie, pokazywaliśmy testy Internetu Rzeczy. W sumie odtworzono je ponad 100 tys. razy, co daje całkiem niezły wynik.

W ubiegłym tygodniu informowałam na blogu o nowej wersji usługi w Orange na kartę, w której otrzymujecie nielimitowane połączenia i SMSy oraz 1 TB przy jednorazowym doładowaniu na cały rok. Kurz po tej promocji jeszcze nie opadł, a wracam z nową, bardzo przyjemną promocją majówkową.

Od 29 kwietnia do 5 maja 2019 r. klienci Orange na kartę mogą włączyć usługę „Rozmowy i SMS-y bez limitu do wszystkich+2 GB” za jedyne 2 zł!

Aby skorzystać z promocji należy:

• posiadać na koncie głównym co najmniej 2 zł,
• wysłać SMS-a o treści MAJOWKA pod nr 80111.

Włączenie usługi nastąpi automatycznie, a potwierdzenie zostanie wysłanie SMS-em.

Usługa umożliwia  wykonywanie nielimitowanych połączeń głosowych na numery komórkowe i stacjonarne, wysyłanie nielimitowanej liczby SMS-ów na numery komórkowe oraz zawiera pakiet 2 GB danych, do wykorzystania przez 5 dni.

Z  promocyjnej usługi można skorzystać tylko raz. Nie odnawia się ona także po upływie terminu ważności.

Promocja trwa od 29 kwietnia do 5 maja 2019 r. do godziny 23:59.

Szczegóły promocji: Regulamin promocji „Rozmowy i SMS-y bez limitu do wszystkich + 2 GB w prezencie na Majówkę”

Wydłużyliśmy czas rekrutacji do 15 maja, godz. 17.00. Do tego czasu nauczyciele mogą zgłaszać się do naszych programów. Dlaczego warto to zrobić?

1.  Dzieci muszą same nauczyć się, jak radzić sobie z niebezpieczeństwami

Oprócz wielu wspaniałych zasobów, internet zawiera wiele treści, których dzieci nie powinny oglądać. Ale zdarza się, że trafią na nie mimo woli.  Tak jest np. wyskakującymi oknami z reklamami stron porno. Nie da się odizolować dzieci od takich zjawisk. Trafią na nie prędzej czy później, jeśli nie na swoim urządzeniu, to u koleżanki lub kolegi. Jak pokazują badania, aż 23,4% nastolatków oglądało wulgarne, obsceniczne, przemocowe filmy, czyli patostream.

Młodzi ludzie, którzy czują, że natrafili na coś złego, często nie wiedzą, jak poradzić sobie z takim zagrożeniem. Co ciekawe, najczęstszą formą ochrony prywatności jest…. wyczyszczenie historii wyszukiwarki (mówi o tym 54,2% badanych). A już tylko 11,1% młodzieży regularnie zmienia swoje hasło do poczty czy serwisów społecznościowych. Ważne jest, by już od początku szkoły mówić dzieciom, jak mogą radzić sobie w takich sytuacjach.

My robimy to w MegaMisji – na zajęciach dla uczniów w klasach 1-3.

2.  Jak nie zmarnować 4 godzin i 12 minut każdego dnia?

Czy nam się to podoba, czy nie – młodzież będzie korzystać z sieci, a coraz więcej sfer życia wiąże się z aktywnością online. Specjaliści zwracają uwagę, że w kolejnych pokoleniach dzieci zaczynają korzystać z sieci w coraz młodszym wieku i korzystają z niej w każdym roku więcej, niż w poprzednim.  Aż 4 godziny i 12 minut – tyle wynosi średni czas korzystania z sieci przez młodzież.

Co możemy zrobić, by był to czas dobrze wykorzystany i wpływał na rozwój naszych dzieci? Uczyć, jak korzystać z sieci mądrze, jak pobudzać kreatywność, jak używać narzędzi online do poznawania świata. A także jak zachować zdrowe proporcje między aktywnościami online i ofline. Jak nie zapomnieć o zwykłej rozmowie czy wizycie w lesie.

Taki pomysł przyświecał nam, gdy tworzyliśmy #SuperKoderów i MegaMisję. Na każdych zajęciach uczniowie – niekoniecznie przy komputerach – uczą się korzystania z technologii dla swojego pożytku i rozwoju.

3.  Młodzież mało umie, dorośli są niewielkim wsparciem

Kilka pytań rozbija w puch przekonanie, że cyfrowi tubylcy są cyfrowymi geniuszami buzującymi kreatywnością inwestowaną w wytwarzanie memów i innych nowatorskich form kultury – pisał Edwin Bendyk o młodych ludziach w „Polityce”.

Okazuje się, że młodzież nie ma wcale zaawansowanych umiejętności cyfrowych. Nie zna też bardziej skomplikowanych aplikacji, które mogą za darmo pobrać na swoje smartfony. Prawie 40% z nich twierdzi, że edukacja szkolna nie przygotowuje do funkcjonowania w świecie opartym na nowoczesnych technologiach. Połowa nie rozmawia o aktywności online z rodzicami, a aż 64,5 % nigdy nie rozmawiało o tym z żadnym nauczycielem.

Dlatego chcemy uczyć się np.:

• jak zbudować robota, który narysuje zaprogramowane kształty,
• jak przy pomocy języka kodu obserwować pogodę i badać klimat,
• jak stworzyć swoją własną stronę internetową,
• jak uruchomić kampanię społeczną,
• jak nakręcić własne wideo i opublikować je w sieci.

To nie luźne wizje przyszłości, lecz aktywności, które od kilku lat proponujemy uczniom na MegaMisji i w #SuperKoderach.

4.  Kodowanie: język przyszłości

Jeśli chcemy dostosować się do zmieniającego się rynku pracy, musimy przygotowywać się na współpracę z robotami i masowe wykorzystanie z RPA (robotic process automation, robotyzacja procesów). Czyli zająć się edukacją szczególnie w tych kwestiach, które odróżniają nas od maszyn. Tradycyjny system edukacji, jak dobrze wiemy, nie w pełni odpowiada tym wyzwaniom. Obecnie pożądane kompetencje to wg World Economic Forum:

• rozwiązywanie złożonych problemów,
• krytycznie myśle­nie,
• kreatywność,
• zarządzanie ludź­mi,
• współpraca w zespole,
• inte­ligencja emocjonalna.

Te kompetencje można rozwijać również na zajęciach #SuperKoderów i MegaMisji. Nawet jeśli uczeń z grupy #SuperKoderów nie zostanie w przyszłości programistą, będzie budował umiejętność analizy problemu. Będzie szukał rozwiązania, dochodził do efektu swoją własną drogą – w odróżnieniu od zapamiętywania rozwiązań podanych przez nauczyciela, czyli obecnie najczęstszej metody edukacyjnej. Uczniowie w MegaMisji często pracują w zespołach, ćwicząc miękkie kompetencje. Czyli to, co pozwoli nam w przyszłości współpracować z robotami.

5.  To po prostu świetna zabawa!

Scenariusze MegaMisji i #SuperKoderów są pomyślane tak, żeby lekcje były po prostu dobrą zabawą. Roboty, które podążają za światłem lub jadą po narysowanej linii, wspólne przygotowanie kampanii społecznych czy fotografowanie smartfonami – to tylko niektóre przykłady aktywności, z których skorzystają uczniowie. Szkoła nic przy tym nie inwestuje - sprzęt może kupić z grantu w #SuperKoderach. Z kolei MegaMisja przewiduje nagrody na koniec kolejnych zaliczonych etapów.

Polećcie zaprzyjaźnionym szkołom oba programy. W związku z zakończonym strajkiem nauczycieli wydłużyliśmy czas na zgłoszenia. Czekamy na nie do 15 maja, godz. 17.00. Wszystkie informacje o rekrutacji znajdziecie tutaj.

Źródła: Raport Nastolatki 3.0, NASK, 2019, EU Kids Online 2018 Polska,  2019